دحوالارض از نظر علمی
دحوالارض، به معنای گسترش و پهن شدن زمین، یکی از مفاهیم قرآنی است که در آیه ۳۰ سوره نازعات به آن اشاره شده است: «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَاهَا» (و زمین را پس از آن گسترش داد). این مفهوم در تعالیم اسلامی به روزی اشاره دارد که زمین از زیر آب بیرون آمده و برای زندگی انسان‌ها آماده شده است.
دحوالارض از منظر علمی
از دیدگاه علمی، دحوالارض با نظریه‌های زمین‌شناسی و کیهان‌شناسی همخوانی دارد. دانشمندان معتقدند که در مراحل اولیه تشکیل زمین، سطح آن به‌طور کامل با آب پوشیده شده بود. به‌تدریج، با فروکش کردن آب‌ها و بالا آمدن خشکی‌ها، قاره‌ها و سرزمین‌های امروزی پدیدار شدند. این فرآیند با مفهوم دحوالارض در قرآن تطابق دارد.
نظرات مفسران و دانشمندان اسلامی
علامه شعرانی، از علمای برجسته شیعه، بر این باور است که در آغاز آفرینش، آب تمام سطح زمین را فرا گرفته بود و به‌تدریج خشکی‌ها از آب بیرون آمدند. وی معتقد است که نخستین زمینی که از آب بیرون آمد، کعبه بود و مناطق دیگر به‌تدریج به آن ملحق شدند. این نظر با یافته‌های علمی درباره تشکیل قاره‌ها و گسترش زمین همخوانی دارد.
آیت‌الله مکارم شیرازی نیز با تأیید این نظر، در تفسیر نمونه آورده‌اند که در آغاز، بر اثر باران‌های سیلابی، تمام کره زمین از آب پوشیده بود. آب‌ها به‌تدریج فرو نشستند و خشکی‌ها از زیر آب سر برآوردند. طبق روایات اسلامی، نخستین نقطه‌ای که از زیر آب سر برآورد، سرزمین مکه بود. این دیدگاه با یافته‌های زمین‌شناسی درباره تغییرات سطح زمین و ظهور خشکی‌ها سازگار است.
تحقیقات علمی مرتبط با دحوالارض
محمدحسن اسدیان فلاحیه، استاد دانشگاه شیراز، با تحقیقات خود درباره دحوالارض، آن را واقعیتی علمی می‌داند. وی معتقد است که اولین نقطه‌ای که دچار تکتونیک شده و گسترش زمین از آنجا آغاز شده، مکه بوده است. این نظر با استفاده از مورفولوژی و ریخت‌شناسی زمین به‌دست آمده است.
نتیجه‌گیری
مفهوم دحوالارض در قرآن با یافته‌های علمی درباره تشکیل و گسترش زمین همخوانی دارد. این تطابق نشان‌دهنده هماهنگی بین تعالیم دینی و علوم تجربی است و بر اهمیت مطالعه و تدبر در آیات قرآن و کشف ارتباط آن‌ها با علوم مختلف تأکید می‌کند.
