بازی محلی آذری
بازیهای محلی آذری بخش مهمی از فرهنگ و تاریخ مردم آذربایجان را تشکیل میدهند. این بازیها نه تنها وسیلهای برای سرگرمی بودهاند، بلکه نقش بسزایی در تقویت روابط اجتماعی، آموزش مهارتهای زندگی و حفظ سنتهای محلی داشتهاند.
در ادامه، به معرفی چند نمونه از این بازیها، همراه با توضیح روش انجام و تاریخچه آنها میپردازیم.
بئش داش (پنج سنگ)
این بازی با پنج سنگ کوچک انجام میشود و معمولاً در فضاهای سرپوشیده یا باز قابل اجراست.
روش بازی:
1. بازیکن پنج سنگ را روی زمین میریزد.
2. یکی از سنگها را به هوا پرتاب کرده و قبل از فرود آمدن آن، یک سنگ از زمین برمیدارد.
3. این مراحل با افزایش تعداد سنگهای برداشتهشده ادامه مییابد تا همه سنگها جمعآوری شوند.
تاریخچه:
بئش داش یکی از بازیهای قدیمی آذربایجان است که برای تقویت مهارتهای حرکتی و تمرکز کودکان طراحی شده است. این بازی در گذشته به عنوان یک فعالیت تفریحی و آموزشی در میان کودکان و نوجوانان رواج داشته است.
آشیرما (کشتی محلی)
آشیرما نوعی کشتی سنتی است که در میان جوانان آذربایجان محبوبیت دارد.
روش بازی:
1. دو نفر در یک محوطه مشخص روبروی هم قرار میگیرند.
2. هدف، انداختن حریف به زمین با استفاده از تکنیکهای کشتی است.
3. برنده کسی است که بتواند حریف را به پشت بر زمین بیندازد.
تاریخچه:
آشیرما ریشه در تمرینات رزمی و آمادگی جسمانی جوانان آذربایجان دارد و به عنوان یک ورزش سنتی در جشنها و مراسم مختلف برگزار میشده است.
آلدى قاچدئى (نوعی توپ بازی)
این بازی گروهی با استفاده از توپ انجام میشود و نیاز به سرعت و دقت دارد.
روش بازی:
1. بازیکنان به دو گروه تقسیم میشوند.
2. یک گروه توپ را پرتاب کرده و گروه دیگر سعی میکند از برخورد توپ جلوگیری کند.
3. هدف، کسب امتیاز با برخورد توپ به بازیکنان گروه مقابل است.
تاریخچه:
آلدى قاچدئى به عنوان یک بازی تفریحی در میان کودکان و نوجوانان آذربایجان رواج داشته و به تقویت هماهنگی و واکنش سریع کمک میکرده است.
قاچیرتدی
این بازی نیاز به دقت و تمرکز دارد و معمولاً در فضای باز انجام میشود.
روش بازی:
1. بازیکنان در یک دایره مینشینند.
2. یک نفر به عنوان “قاچیران” انتخاب میشود و به دور دایره میچرخد.
3. قاچیران باید بدون جلب توجه، یک شیء کوچک را پشت سر یکی از بازیکنان بیندازد.
4. اگر بازیکن متوجه شود، باید سریعاً شیء را برداشته و قاچیران را تعقیب کند.
تاریخچه:
قاچیرتدی یکی از بازیهای سنتی آذربایجان است که به تقویت دقت و سرعت عمل کودکان کمک میکند و در گذشته در محافل خانوادگی و دوستانه اجرا میشده است.
چلنگ آغاج
این بازی با استفاده از چوب و مهارتهای تعادلی انجام میشود.
روش بازی:
1. یک چوب بلند به صورت افقی روی دو پایه قرار میگیرد.
2. بازیکنان باید روی چوب راه بروند بدون اینکه تعادل خود را از دست بدهند.
3. برنده کسی است که مسافت بیشتری را بدون افتادن طی کند.
تاریخچه:
چلنگ آغاج به عنوان یک بازی مهارتی در میان کودکان و نوجوانان آذربایجان رواج داشته و به تقویت تعادل و هماهنگی بدن کمک میکرده است.
بازیهای محلی آذری نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان ابزاری برای آموزش مهارتهای زندگی، تقویت روابط اجتماعی و حفظ فرهنگ و سنتهای محلی نقش مهمی ایفا کردهاند. احیای این بازیها میتواند به نسلهای جدید کمک کند تا با میراث فرهنگی خود آشنا شوند و از آن لذت ببرند.