بازی محلی آفتاب مهتاب

بازی‌های محلی بخش مهمی از فرهنگ و هویت هر منطقه را تشکیل می‌دهند و نقش بسزایی در تقویت روابط اجتماعی و حفظ سنت‌ها دارند. یکی از این بازی‌های سنتی در ایران، «آفتاب مهتاب» است که در مناطق مختلف کشور با نام‌ها و شیوه‌های متنوعی اجرا می‌شود.

روش اجرای بازی آفتاب مهتاب

در این بازی، دو نفر پشت به پشت یکدیگر می‌ایستند و دست‌های خود را از زیر کتف‌های هم عبور داده و قلاب می‌کنند. سپس یکی از بازیکنان خم شده و دیگری را از زمین بلند می‌کند. در حین این حرکت، گفت‌وگویی بین دو بازیکن به صورت زیر انجام می‌شود:

– بازیکن اول: «آفتاب مهتاب چه رنگه؟»
– بازیکن دوم: «سرخ و سفید دو رنگه.»
– بازیکن اول: «کی گفته؟»
– بازیکن دوم: «آلاله.»

سپس نوبت به بازیکن دیگر می‌رسد تا همین مراحل را تکرار کند. این بازی تا زمانی که بازیکنان خسته شوند، ادامه می‌یابد.

تاریخچه و تنوع‌های منطقه‌ای

بازی آفتاب مهتاب در نقاط مختلف ایران با نام‌ها و شیوه‌های متفاوتی شناخته می‌شود:

– **بختیاری‌ها**: این بازی را «شُتر شُترک» می‌نامند.
– **لرستان**: با نام «هاینه هُوینه» شناخته می‌شود. در این منطقه، کودکان پشت به پشت ایستاده و دست‌ها را از زیر کتف یکدیگر رد می‌کنند. سپس هرکدام به نوبت دیگری را بر دوش کشیده و کسی که قوی‌تر است، دیگری را از بالای سر خود بر زمین می‌کوبد. جایزه بازیکن برنده نیز سواری خوردن بر کول یا پشت بازیکن بازنده است.
– **آباده و سروستان**: این بازی با نام «آسمون چه رنگه» معروف است.
– **مناطق شمالی ایران**: با نام «عمه عمه» شناخته می‌شود. در این نسخه، بازیکنی که خم می‌شود می‌گوید: «عمه عمه» و بازیکن دیگر پاسخ می‌دهد: «جان عمه».
– **سمنان**: این بازی با نام «خرپشتک» معروف است. در اینجا، بازیکن اول می‌گوید: «آسمون چه رنگه؟» و بازیکن دوم پاسخ می‌دهد: «سرخ و سفید و پنبه».

این تنوع‌ها نشان‌دهنده غنای فرهنگی و تطبیق بازی با فرهنگ و زبان محلی هر منطقه است.

فواید و اهمیت بازی آفتاب مهتاب

بازی آفتاب مهتاب علاوه بر ایجاد سرگرمی، فواید متعددی دارد:

– **تقویت قوای جسمانی**: حمل و بلند کردن یکدیگر نیازمند قدرت بدنی و تعادل است.
– **افزایش هماهنگی و تعادل**: حرکات هماهنگ و تعادلی در این بازی به بهبود مهارت‌های حرکتی کمک می‌کند.
– **تقویت روابط اجتماعی**: این بازی نیازمند همکاری و تعامل بین بازیکنان است که به تقویت روابط اجتماعی کمک می‌کند.
– **حفظ و انتقال فرهنگ**: اجرای این بازی‌ها به حفظ و انتقال سنت‌ها و فرهنگ‌های محلی به نسل‌های بعدی کمک می‌کند.

نتیجه‌گیری

بازی آفتاب مهتاب نمونه‌ای از بازی‌های سنتی ایران است که با وجود سادگی، نقش مهمی در تقویت مهارت‌های جسمانی و اجتماعی کودکان دارد. حفظ و احیای این بازی‌ها می‌تواند به غنای فرهنگی جامعه و ایجاد پیوندهای عمیق‌تر بین نسل‌ها کمک کند.