بازی محلی بجول بازی
بازی‌های محلی بخشی از فرهنگ و هویت هر منطقه هستند که نسل به نسل منتقل شده‌اند. این بازی‌ها نه تنها سرگرم‌کننده‌اند، بلکه ارزش‌های اجتماعی و فرهنگی را نیز تقویت می‌کنند.
متأسفانه، اطلاعات دقیقی درباره بازی محلی به نام “بجول بازی” در دسترس نیست. ممکن است این بازی با نام‌های دیگری در مناطق مختلف شناخته شود یا اطلاعات محدودی درباره آن موجود باشد.
با این حال، بازی‌های محلی متعددی در فرهنگ ایرانی وجود دارند که شباهت‌هایی با “بجول بازی” دارند. در ادامه، به معرفی چند نمونه از این بازی‌ها می‌پردازیم:
بازی محلی الختُر (خروس جنگی)
این بازی در بسیاری از نقاط ایران با نام‌های مختلفی مانند “یک لنگه پا”، “الخترک”، “الختور”، “رمازا” و “خروس جنگی” شناخته می‌شود. در این بازی، شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم می‌شوند و هر گروه یک نفر را به عنوان سالار انتخاب می‌کند.
روش بازی
1. هر بازیکن یک پای خود را با دست می‌گیرد و به حالت لی‌لی وارد میدان می‌شود.
2. بازیکنان سعی می‌کنند با ضربه زدن با سینه یا دست، حریف را از تعادل خارج کرده یا پای او را از دستش خارج کنند.
3. برنده باید از میانه میدان گذشته و خود را به محل استقرار تیم حریف برساند.
4. اگر بازیکنی تعادل خود را از دست داده و زمین بخورد، پایش را زمین بگذارد یا پایش از دستش خارج شود، بازنده است و از بازی حذف می‌شود.
در برخی مناطق، بازیکنان به صورت دست به سینه وارد میدان شده و به مبارزه می‌پردازند که این حالت را “خروس جنگی” می‌نامند.
بازی محلی زو یا کبدی
این بازی که بیشتر با نام “زو” شناخته می‌شود، یکی از محبوب‌ترین بازی‌های بومی محلی است که نه تنها در برخی از استان‌ها به صورت مسابقه برگزار می‌شود، بلکه مسابقات جهانی این ورزش نیز طرفداران زیادی دارد.
روش بازی
1. بازیکنان به دو دسته مهاجم و مدافع تقسیم می‌شوند و زمین بازی نسبتاً بزرگی که به دو بخش تقسیم شده است، برای بازی انتخاب می‌شود.
2. یک گروه از بازیکنان “گرگ” و گروه دیگر “بره” نامیده می‌شوند و هر کدام در زمین خود قرار می‌گیرند.
3. هر یک از افراد گروه گرگ به صورت جداگانه و با سر دادن صدای “زوووو” به زمین حریف یا همان گروه بره حمله می‌کند.
4. اگر گرگ بتواند با حمله به گروه بره‌ها، یکی از آن‌ها را لمس کرده و در حالی که صدای “زو” گفتنش قطع نشود به زمین خود برگردد، می‌تواند یکی از اعضای گروه مقابل را حذف کند.
بازی محلی گردو، شکستم
این بازی در واقع مقدمه‌ای برای شروع بازی‌های دیگر است. برای تعیین سرگروه یا جای ایستادن هر گروه یا گروهی که باید بازی را شروع کند، بچه‌ها ابتدا این بازی را انجام می‌دهند.
روش بازی
1. دو نقطه با فاصله‌ای انتخاب می‌شوند.
2. دو نفر نماینده هر گروه در نقاط این طرف و آن طرف قرار می‌گیرند.
3. یکی، در حالی که پای راست را در جلوی شست پای چپ گذاشته است، از یک طرف شروع می‌کند و می‌گوید: “گردو!”
4. دومی با انجام همین کار می‌گوید: “شکستم.”
5. هر کس هنگام انجام این کار، یعنی در “گردو” گفتن یا در “شکستم” گفتن، پایش روی پای دیگری برود، گردو را شکسته و برنده است و گروه او بازی را شروع می‌کند.
بازی محلی گاو گوسال
در این بازی، ابتدا پنج سنگ کوچک یا شیء دیگر که هر کدام نماد یک چیز است، تهیه می‌شود. سنگ تیره به عنوان گاو، سنگ قهوه‌ای به عنوان گوساله، شیء گرد به عنوان فنگل، شیء سفید به عنوان پنیر و شیء دراز به عنوان شاه دراز.
روش بازی
1. این اشیاء باید در حدی باشند که هر کدام به راحتی در مشت بسته جای گیرند.
2. سپس تعدادی دور هم جمع می‌شوند و یک نفر اشیاء را پشت خود یا در پیراهن و یا کیسه یا هر جایی که افراد دیگر نبینند، قایم می‌کند و به طور تصادفی یکی را در مشت بسته بیرون می‌آورد و به صورت سوالی می‌گوید: “گو، گوسال، فنگل، پنیر یا شادراز؟”
3. اگر درست پاسخ داد، نوبت نفر بعدی می‌شود، ولی اگر پاسخ غلط داد، جریمه می‌شود که معمولاً کولی دادن به نفر مقابل است و یا هر نوع جریمه‌ای که در ابتدای بازی جمع توافق می‌کنند.
4. سپس نوبت به نفر بعدی است که سوال کند و همین‌طور بازی ادامه دارد.
این بازی‌ها نمونه‌هایی از بازی‌های محلی ایران هستند که هر کدام با روش‌ها و قوانین خاص خود، نسل‌ها را سرگرم کرده و ارزش‌های فرهنگی را منتقل کرده‌اند.
