بازی محلی پلخمون

بازی‌های محلی بخش مهمی از فرهنگ و تاریخ هر منطقه را تشکیل می‌دهند و نشان‌دهندهٔ خلاقیت و همبستگی مردم آن سرزمین هستند. یکی از این بازی‌های سنتی، «پلخمون» است که در مناطق مختلف ایران با نام‌ها و شیوه‌های متفاوتی اجرا می‌شود.

تاریخچه و معرفی بازی پلخمون

«پلخمون» که در برخی مناطق به نام‌های «دال‌پلان» یا «دال‌پران» نیز شناخته می‌شود، از بازی‌های سنتی و محبوب در میان مردم لرستان و مناطق لرنشین است. این بازی شباهت‌هایی به بازی‌های دارت و بولینگ دارد و هدف آن تقویت مهارت‌های نشانه‌گیری و هماهنگی بین اعضای تیم است.

روش انجام بازی پلخمون

بازی پلخمون به صورت گروهی و با دو تیم انجام می‌شود. مراحل اجرای بازی به شرح زیر است:

1. **آماده‌سازی زمین بازی**: در هر سوی زمین، سه هدف سنگی به نام «دال» به صورت عمودی و در یک خط مستقیم در زمین فرو می‌شوند. فاصله بین هر دال حدود یک متر و فاصله بین دو سوی میدان حدود ۱۰ متر یا بیشتر است.

2. **شروع بازی**: پس از تعیین تیم آغازکننده (معمولاً با قرعه‌کشی)، اعضای آن تیم به نوبت سنگ‌هایی را به سمت دال‌های تیم مقابل پرتاب می‌کنند. هدف، انداختن دال‌های حریف است.

3. **امتیازدهی**: اگر بازیکنی موفق شود دالی از تیم مقابل را بیندازد، امتیاز کسب می‌کند و مجاز است پرتاب دیگری انجام دهد. در صورتی که تمامی دال‌های تیم مقابل انداخته شوند، یک «فرو» برای تیم ثبت می‌شود. اگر برخی از دال‌های خودی نیز افتاده باشند، یک «تیل» معادل نصف فرو محسوب می‌شود.

4. **ادامه بازی**: بازی تا زمانی که یکی از تیم‌ها به امتیاز تعیین‌شده برسد، ادامه می‌یابد.

فواید و اهمیت بازی پلخمون

بازی پلخمون علاوه بر سرگرمی، فواید متعددی دارد:

– **تقویت مهارت‌های فیزیکی**: این بازی به تقویت عضلات دست، کتف و تا حدودی عضلات کمر و پا کمک می‌کند.

– **افزایش تمرکز و دقت**: نشانه‌گیری دقیق و پرتاب صحیح سنگ‌ها نیازمند تمرکز بالاست.

– **تقویت همکاری تیمی**: همکاری و هماهنگی بین اعضای تیم برای دستیابی به پیروزی ضروری است.

زمان و مکان اجرای بازی

بازی پلخمون بیشتر در ایام نوروز، به‌ویژه سیزده‌بدر، و همچنین در مراسم عروسی و تجمعات خانوادگی اجرا می‌شود. این بازی معمولاً در فضای باز و زمین‌های صاف انجام می‌گیرد.

نتیجه‌گیری

بازی پلخمون نمونه‌ای از بازی‌های سنتی ایران است که نشان‌دهندهٔ فرهنگ و تاریخ غنی مناطق لرنشین می‌باشد. این بازی نه‌تنها به عنوان یک سرگرمی، بلکه به عنوان وسیله‌ای برای تقویت مهارت‌های فیزیکی و ذهنی و افزایش همبستگی اجتماعی اهمیت دارد.