بازی های محلی ترکمن صحرا
ترکمن صحرا، منطقه‌ای در شمال شرق ایران، با فرهنگی غنی و تاریخچه‌ای پربار، میزبان بازی‌های محلی متنوعی است که نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان بخشی از هویت فرهنگی این قوم شناخته می‌شوند. این بازی‌ها، که نسل به نسل منتقل شده‌اند، نشان‌دهندهٔ روحیهٔ همبستگی، رقابت سالم و نشاط در میان ترکمن‌ها هستند.
در ادامه، به معرفی و توضیح چند نمونه از این بازی‌های محلی می‌پردازیم:
آی ترگ گون ترگ
تاریخچه و اهمیت
بازی “آی ترگ گون ترگ” یکی از بازی‌های سنتی ترکمن‌هاست که نشان‌دهندهٔ همدلی و تعاون در میان اعضای جامعه است. این بازی به دلیل وقت‌گیر بودن، به نوعی ورزش نیز محسوب می‌شود و در گذشته‌های نه چندان دور در روستاهای ترکمن‌نشین رواج داشته است.
نحوهٔ بازی
در این بازی، بازیکنان به دو گروه تقسیم می‌شوند و با استفاده از روش‌های خاصی به رقابت می‌پردازند. جزئیات دقیق‌تر این بازی در منابع موجود ذکر نشده است.
چئرلئق
تاریخچه و اهمیت
“چئرلئق” یکی دیگر از بازی‌های محلی ترکمن‌هاست که نیازمند قدرت بدنی و استقامت بالاست. این بازی به عنوان یکی از بازی‌های ریشه‌دار و محبوب ترکمن‌ها شناخته می‌شود و شرکت‌کنندگان باید از نظر بدنی قوی و آمادهٔ فرار باشند.
نحوهٔ بازی
در این بازی، بازیکنان به دو گروه تقسیم می‌شوند و با استفاده از روش‌های خاصی به رقابت می‌پردازند. جزئیات دقیق‌تر این بازی در منابع موجود ذکر نشده است.
غوشاق
تاریخچه و اهمیت
“غوشاق” یکی از بازی‌های محلی ترکمن‌هاست که به عنوان یک سرگرمی و بازی دنبال می‌شده است. در این بازی، شالی را به هم می‌ریسند که در زبان محلی آن را “غوشاق” می‌نامند. این بازی نشان‌دهندهٔ روحیهٔ رقابت و همکاری در میان ترکمن‌هاست.
نحوهٔ بازی
در این بازی، بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند و دو نفر را به عنوان رهبر گروه یا خان انتخاب می‌کنند. نفرات دیگر دو به دو با انتخاب نامی مستعار نزد رهبران گروه برمی‌گردند و بدین ترتیب به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند. این دو گروه رو در رو در فاصله تقریبی ۲۰ متری از همدیگر قرار می‌گیرند. گروهی که غوشاق در دست آن‌هاست، یکی از افراد گروه خود را پشت سر حریف قرار می‌دهند و غوشاق را به طرف فردی که پشت سر گروه مخالف قرار دارد می‌اندازند. اگر غوشاق به دست او رسید، در اولین اقدام شروع به زدن حریف می‌کند. حریف نیز سعی دارد خود را به گروه مخالف که در فاصله ۲۰ متری آن‌ها قرار دارد برساند. اگر موفق به فرار شد، غوشاق را از آن‌ها تحویل می‌گیرد و جای دو گروه عوض می‌شود. اگر هم موفق به فرار نشد و یکی از اعضای گروه با غوشاق زده شد، از محل ضربه خوردن تا محل گروه مخالف به آن‌ها سواری می‌دهند. این بازی همچنان ادامه پیدا می‌کند و در نهایت در شماره‌های ۱۰ یا ۲۰ که بیشترین امتیاز را کسب کرده‌اند، برنده بازی معلوم می‌شود.
چورگ
تاریخچه و اهمیت
“چورگ” یکی از بازی‌های محلی ترکمن‌هاست که نیازمند قدرت بدنی و استقامت بالاست. این بازی به عنوان یکی از بازی‌های ریشه‌دار و محبوب ترکمن‌ها شناخته می‌شود و شرکت‌کنندگان باید از نظر بدنی قوی و آمادهٔ فرار باشند.
نحوهٔ بازی
در این بازی، بازیکنان به دو گروه تقسیم می‌شوند و با استفاده از روش‌های خاصی به رقابت می‌پردازند. جزئیات دقیق‌تر این بازی در منابع موجود ذکر نشده است.
نتیجه‌گیری
بازی‌های محلی ترکمن صحرا، بازتابی از فرهنگ، تاریخ و زندگی اجتماعی این قوم هستند. این بازی‌ها نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان وسیله‌ای برای تقویت همبستگی، استقامت بدنی و روحیهٔ رقابت سالم در میان ترکمن‌ها عمل می‌کنند. حفظ و احیای این بازی‌ها می‌تواند به نگه‌داشتن هویت فرهنگی و انتقال آن به نسل‌های آینده کمک کند.
