بازی محلی استان هرمزگان
استان هرمزگان با فرهنگ غنی و متنوع خود، میزبان بازیهای محلی متعددی است که نسل به نسل منتقل شدهاند. این بازیها نه تنها وسیلهای برای سرگرمی بودهاند، بلکه نقش مهمی در تقویت روحیه جمعی و حفظ سنتهای بومی ایفا کردهاند. در ادامه، به معرفی و توضیح چند نمونه از این بازیها میپردازیم.
بازی مجولا
**مجولا** یکی از بازیهای سنتی هرمزگان است که با استفاده از استخوانهای کوچک گوسفند، به نام “مجول”، انجام میشود.
روش بازی
1. دایرهای به قطر ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر روی زمین کشیده میشود که به آن “کیشک” میگویند.
2. هر بازیکن تعداد مساوی مجول در کیشک قرار میدهد.
3. از فاصله ۵ متری، بازیکنان به نوبت با مجول بزرگتری به نام “پله” به سمت مجولهای داخل کیشک پرتاب میکنند.
4. هر مجولی که از دایره خارج شود، متعلق به پرتابکننده است.
5. اگر مجول پرتابشده به مجولهای داخل کیشک برخورد نکند، نوبت به بازیکن بعدی میرسد.
تاریخچه
این بازی از گذشتههای دور در میان کودکان و نوجوانان هرمزگان رواج داشته و به عنوان یکی از سرگرمیهای محبوب در اوقات فراغت محسوب میشده است.
بازی کپگا
**کپگا** یک بازی دخترانه است که نیاز به دقت و تعادل دارد.
روش بازی
1. مستطیلی روی زمین کشیده و به پنج قسمت مساوی تقسیم میشود؛ هر قسمت را “خانه” مینامند.
2. در یک طرف مستطیل، دایرهای بزرگ به عنوان “دریا” رسم میشود.
3. بازیکنان به صورت لیلی، سنگ کوچکی را از خانهها عبور داده و به دریا میرسانند.
4. در صورت موفقیت، بازیکن یک خانه را به دست میآورد و بازی ادامه مییابد؛ در غیر این صورت، نوبت به بازیکن بعدی میرسد.
تاریخچه
کپگا از بازیهای سنتی دختران هرمزگانی است که به تقویت تعادل و هماهنگی حرکتی کمک میکند و در محافل دوستانه و خانوادگی اجرا میشده است.
بازی پا جفتکا
**پا جفتکا** بازیای است که مهارت پرش و قدرت بدنی را میسنجد.
روش بازی
1. خطوطی به فاصله ۱.۵ متری از یکدیگر روی زمین کشیده میشود.
2. بازیکنان باید به صورت جفتپا از روی خطوط بپرند و پاهای خود را بر روی آنها قرار دهند.
3. بازیکنی که بتواند بیشترین پرش را انجام دهد و از خطوط عبور کند، برنده بازی است.
تاریخچه
این بازی بیشتر در میان پسران هرمزگانی رواج داشته و به عنوان روشی برای تقویت مهارتهای حرکتی و افزایش استقامت بدنی مورد استفاده قرار میگرفته است.
بازی سیدوک و بیدوک
**سیدوک و بیدوک** بازیای است که در شبها اجرا میشود و نیاز به دقت و هماهنگی دارد.
روش بازی
1. چند چاله کوچک در زمین حفر میشود.
2. پس از قرعهکشی، یک نفر به عنوان “سیدوک” انتخاب میشود و میایستد؛ نفر دیگر به عنوان “بیدوک” بر پشت او سوار میشود.
3. سیدوک باید از فاصله ۴ تا ۵ متری توپ را به داخل چالهها بیندازد.
4. تا زمانی که توپ داخل چاله نیفتد، بیدوک بر پشت سیدوک باقی میماند؛ در صورت موفقیت، جای نفرات عوض میشود.
تاریخچه
این بازی به عنوان یکی از سرگرمیهای شبانه در میان جوانان هرمزگانی شناخته میشود و به تقویت دقت و هماهنگی بینایی و حرکتی کمک میکند.
نتیجهگیری
بازیهای محلی استان هرمزگان، بازتابی از فرهنگ و سنتهای غنی این منطقه هستند. این بازیها نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان ابزاری برای تقویت مهارتهای جسمی و ذهنی و حفظ ارتباطات اجتماعی مورد استفاده قرار میگرفتهاند. حفظ و احیای این بازیها میتواند به انتقال فرهنگ بومی به نسلهای آینده کمک کند.