بازی محلی تنور گرمه

بازی‌های محلی بخش مهمی از فرهنگ و هویت جوامع مختلف را تشکیل می‌دهند و نقش بسزایی در تقویت روحیه همکاری، نشاط و تعامل اجتماعی دارند. یکی از این بازی‌های سنتی ایرانی، «تنور گرمه» است که در مناطق مختلفی از کشور، به‌ویژه در بروجرد، چهارمحال و بختیاری و اصفهان، رواج دارد.

روش انجام بازی تنور گرمه

برای اجرای این بازی، شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم می‌شوند. هر گروه یک نفر را به‌عنوان «سالار» یا «شاطر» انتخاب می‌کند. گروهی که قرعه را می‌بازد، نقش «تنور» را بر عهده می‌گیرد. اعضای این گروه به‌جز سالار، در کنار هم می‌ایستند، دست‌ها را روی شانه‌های یکدیگر می‌گذارند و سرهای خود را به هم نزدیک می‌کنند تا ساختاری مستحکم به نام «تنور» تشکیل دهند. سالار این گروه در بیرون از تنور می‌ایستد و با دست یا طناب به اعضای تیم خود متصل می‌شود.

تیم مقابل در اطراف تنور مستقر می‌شود و با اعلام آمادگی سالار (با گفتن «تنور گرمه»)، بازی آغاز می‌شود. هدف تیم مهاجم این است که با پریدن روی پشت اعضای تنور، تا حد امکان سواری بگیرند. در این حین، سالار با چرخش‌های سریع دور تنور و استفاده از پا یا دست، سعی می‌کند مانع نزدیک شدن مهاجمان شود. اگر سالار بتواند با پا ضربه‌ای به یکی از مهاجمان بزند، آن تیم بازنده محسوب می‌شود و جای دو تیم عوض می‌شود. همچنین، اگر در اثر پریدن مهاجمان، تعادل اعضای تنور به هم بخورد و ساختار آن فرو بریزد، تیم تنور بازنده خواهد بود.

تاریخچه و اهمیت فرهنگی بازی

بازی «تنور گرمه» با نام‌های دیگری همچون «تنوربازی»، «تنیر خرابک» یا «تنجوربازی» نیز شناخته می‌شود و اصالتاً متعلق به بروجرد است. این بازی در استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان نیز رواج دارد. تماس بدنی و همکاری گروهی از ویژگی‌های بارز این بازی است که حس یگانگی و همبستگی را در میان بازیکنان تقویت می‌کند. در دنیای مدرن امروزی، که افراد بیشتر به سمت انزوا و فاصله گرفتن از یکدیگر پیش می‌روند، بازی‌هایی مانند تنور گرمه می‌توانند به تقویت روابط اجتماعی و کاهش احساس تنهایی کمک کنند.

فواید و مهارت‌های تقویت‌شده در بازی

بازی تنور گرمه علاوه بر ایجاد سرگرمی و نشاط، مهارت‌ها و توانایی‌های مختلفی را در بازیکنان تقویت می‌کند:

• تعامل گروهی و همکاری
• سرعت عمل
• تیزبینی
• حس مسئولیت
• افزایش آستانه صبر و تحمل در مقابل مشکلات
• افزایش حس اعتماد به هم‌تیمی

این بازی همچنین به تقویت قوای جسمانی و افزایش هماهنگی بین اعضای بدن کمک می‌کند.

شباهت‌ها و تفاوت‌ها با بازی‌های مشابه

بازی «تنور گرمه» با تفاوت‌های کوچکی در استان‌های آذربایجان غربی و شرقی با نام «اوستا میندی» انجام می‌شود. شدت تشابه به حدی است که می‌توان حتی آن‌ها را یک بازی واحد دانست. در هر دو بازی، همکاری گروهی و تماس بدنی نقش مهمی ایفا می‌کنند و هدف اصلی، تقویت همبستگی و تعامل اجتماعی است.

در پایان، بازی‌های محلی مانند تنور گرمه نه‌تنها به‌عنوان سرگرمی، بلکه به‌عنوان ابزاری برای تقویت روابط اجتماعی، افزایش مهارت‌های فردی و گروهی و حفظ فرهنگ و سنت‌های بومی اهمیت دارند. احیای این بازی‌ها می‌تواند به ایجاد نشاط و همبستگی بیشتر در جامعه کمک کند.