بازی محلی شیر پلنگ
بازی‌های محلی بخش مهمی از فرهنگ و تاریخ هر منطقه را تشکیل می‌دهند و نقش بسزایی در تقویت مهارت‌های جسمی و ذهنی افراد دارند. یکی از این بازی‌های سنتی ایرانی، بازی “شیر و پلنگ” است که در ادامه به معرفی و توضیح کامل آن می‌پردازیم.
نحوه انجام بازی شیر و پلنگ
بازی شیر و پلنگ یک بازی گروهی است که برای تقویت عکس‌العمل، انعطاف‌پذیری، هماهنگی اعصاب و اعضای بدن، دقت و هوشیاری و تقویت نیروی جسمانی طراحی شده است. این بازی برای سنین ۹ سال به بالا مناسب بوده و تعداد بازیکنان معمولاً بین ۱۰ تا ۱۵ نفر است.
مراحل اجرای بازی
1. **انتخاب راهنما و تعیین نام حیوانات**: ابتدا بازیکنان در زمین بازی جمع می‌شوند و یک نفر را به عنوان راهنما انتخاب می‌کنند. راهنما اسامی بازیکنان را روی کاغذ یادداشت کرده و به صورت پنهانی برای هر یک از آن‌ها نام حیوانی (مانند شیر، پلنگ، عقاب، ببر و…) تعیین می‌کند. هر بازیکن تنها از نام حیوانی خود مطلع است.
2. **آماده‌سازی زمین بازی**: در قسمتی از زمین، دایره‌ای به شعاع یک متر رسم شده و یک توپ تنیس در مرکز آن قرار می‌گیرد.
3. **شروع بازی**: با فرمان راهنما، بازیکنان در محیط دایره با فواصل یکسان می‌ایستند و حواس خود را جمع می‌کنند. راهنما نام یکی از بازیکنان را با صدای بلند اعلام می‌کند؛ به عنوان مثال، “عقاب”.
4. **واکنش بازیکنان**: بازیکنی که نامش “عقاب” است، باید به سرعت توپ داخل دایره را برداشته و سایر بازیکنان را نشانه‌گیری کند تا توپ به یکی از آن‌ها برخورد کند. سایر بازیکنان نیز باید با سرعت از منطقه دایره دور شده و سعی کنند تا توپ به آن‌ها برخورد نکند.
5. **امتیازدهی**: اگر توپ پرتاب‌شده به هیچ‌یک از بازیکنان برخورد نکند، پرتاب‌کننده یک امتیاز منفی می‌گیرد. اما اگر بتواند یکی را هدف بگیرد، یک امتیاز مثبت دریافت می‌کند و بازیکنی که مورد هدف قرار گرفته، یک امتیاز منفی می‌گیرد. راهنما تمامی امتیازات را ثبت می‌کند.
6. **ادامه بازی**: بازی با اعلام نام‌های دیگر توسط راهنما ادامه می‌یابد و تا زمانی که بازیکنان تمایل دارند یا وقت تمام نشده، ادامه پیدا می‌کند.
7. **اعلام برنده**: در پایان، راهنما برنده اصلی بازی را اعلام می‌کند. بازیکنانی که امتیاز منفی دارند، به عنوان جریمه، بازیکنانی که امتیاز مثبت دارند را روی کول خود گرفته و یک بار دور میدان بازی می‌زنند.
تاریخچه بازی شیر و پلنگ
بازی شیر و پلنگ یکی از بازی‌های سنتی ایرانی است که از دیرباز در میان خانواده‌ها و دوستان به عنوان یک سرگرمی گروهی در سیزده‌بدرها، پیک‌نیک‌ها و تفریحات آخر هفته رواج داشته است. این بازی به دلیل سادگی و نیاز به تجهیزات کم، در مناطق مختلف ایران با اندکی تفاوت در نحوه اجرا انجام می‌شود.
برخی منابع معتقدند که این بازی اصالتاً خراسانی است، اما امروزه در سراسر ایران و حتی در برخی کشورهای دیگر با اشکال مختلفی انجام می‌شود. احتمالاً این بازی از ایران به مناطق دیگر دنیا معرفی شده است.
فواید و اهداف بازی شیر و پلنگ
این بازی علاوه بر ایجاد سرگرمی و نشاط، فواید متعددی دارد:
– **تقویت عکس‌العمل و سرعت عمل**: بازیکنان باید به سرعت به نام خود واکنش نشان داده و توپ را بردارند یا از آن فرار کنند.
– **افزایش دقت و تمرکز**: بازیکنان باید به دقت به نام‌های اعلام‌شده گوش دهند و به موقع واکنش نشان دهند.
– **تقویت هماهنگی بین اعضای بدن**: حرکات سریع و هماهنگ در این بازی به بهبود هماهنگی بین اعضای بدن کمک می‌کند.
– **ترویج روحیه همکاری و رقابت سالم**: بازیکنان در عین رقابت، با یکدیگر همکاری کرده و از بازی لذت می‌برند.
نکات ایمنی و توصیه‌ها
– **انتخاب زمین مناسب**: زمین بازی باید صاف و بدون موانع باشد تا از بروز آسیب جلوگیری شود.
– **استفاده از توپ مناسب**: توپ باید سبک و نرم باشد تا در صورت برخورد، آسیبی به بازیکنان وارد نشود.
– **رعایت فاصله مناسب**: بازیکنان باید فاصله مناسبی از یکدیگر داشته باشند تا از برخوردهای ناخواسته جلوگیری شود.
– **گرم‌کردن قبل از بازی**: انجام حرکات کششی و گرم‌کردن قبل از شروع بازی به جلوگیری از آسیب‌های عضلانی کمک می‌کند.
بازی شیر و پلنگ نمونه‌ای از بازی‌های سنتی ایرانی است که با سادگی و جذابیت خود، نسل‌های مختلف را سرگرم کرده و مهارت‌های مختلفی را در آن‌ها تقویت می‌کند. احیای این‌گونه بازی‌ها می‌تواند به حفظ فرهنگ بومی و افزایش تعاملات اجتماعی کمک شایانی کند.
