بازی محلی نهاوند

نهاوند، شهری باستانی در استان همدان، دارای فرهنگی غنی و متنوع است که در آن بازی‌های محلی نقش مهمی در زندگی اجتماعی و تفریحی مردم ایفا می‌کنند. این بازی‌ها نه تنها وسیله‌ای برای سرگرمی بوده‌اند، بلکه به عنوان ابزاری برای تقویت روابط اجتماعی، آموزش مهارت‌های زندگی و حفظ سنت‌ها و آداب و رسوم محلی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.

در ادامه، به معرفی و توضیح چند نمونه از بازی‌های محلی نهاوند می‌پردازیم که هر یک دارای تاریخچه و روش اجرای خاص خود هستند.

بازی «زو»

تاریخچه و اهمیت

«زو» یکی از بازی‌های سنتی و محبوب در نهاوند است که به دلیل نیاز به سرعت، استقامت و تاکتیک‌های گروهی، همواره مورد توجه جوانان و نوجوانان بوده است. این بازی نه تنها به عنوان یک سرگرمی، بلکه به عنوان روشی برای تقویت روحیه تیمی و افزایش توانایی‌های بدنی نیز شناخته می‌شود.

روش بازی

بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند و زمین بازی به دو بخش مساوی تقسیم می‌شود که هر بخش متعلق به یک گروه است. به قید قرعه، یک گروه بازی را آغاز می‌کند. یکی از اعضای این گروه باید به زمین گروه مقابل وارد شده و در حالی که با یک نفس «زو» می‌کشد، سعی کند افراد گروه مقابل را لمس کرده و به زمین خود بازگردد، بدون آنکه نفس تازه کند. اگر قبل از بازگشت به زمین خود، نفس او تمام شود یا توسط بازیکنان گروه مقابل دستگیر شود، سوخته است. اما اگر بتواند کسی را لمس کرده و برگردد، آن بازیکن می‌سوزد و از بازی کنار می‌رود. این بازی تا سوختن تمامی بازیکنان یک گروه ادامه می‌یابد و گروهی که امتیاز بیشتری کسب کند، برنده است.

بازی «دُرنه»

تاریخچه و اهمیت

«دُرنه» یکی دیگر از بازی‌های محلی نهاوند است که بیشتر در روستاهای اطراف این شهر رواج داشته است. این بازی به دلیل نیاز به هماهنگی، دقت و سرعت عمل، همواره مورد توجه بوده و به عنوان روشی برای تقویت مهارت‌های فردی و گروهی شناخته می‌شود.

روش بازی

در این بازی، دایره‌ای به قطر ۴ تا ۵ متر روی زمین کشیده می‌شود و چهار نفر روی خط دایره می‌ایستند و چهار شلاق را زیر پای خود روی محیط دایره قرار می‌دهند. بازیکنان گروه دیگر سعی می‌کنند به این گروه حمله کرده و شلاق‌ها را از زیر پای آن‌ها بیرون بکشند و «دُرنه» کنند، یعنی با کمربند به آن‌ها حمله کنند. اگر موفق شوند، افراد گروه داخل دایره پس از کتک خوردن با شلاق بیرون می‌آیند و جای خود را با گروه دیگر عوض می‌کنند.

بازی «اتلما قویش»

تاریخچه و اهمیت

«اتلما قویش» از بازی‌های سنتی نهاوند است که به دلیل سادگی و نیاز به هماهنگی و تعادل، در بین کودکان و نوجوانان محبوبیت داشته است. این بازی به عنوان روشی برای تقویت مهارت‌های حرکتی و تعادلی شناخته می‌شود.

روش بازی

دو نفر از بازیکنان مقابل هم روی زمین می‌نشینند و یکی از پاهای خود را به طرف هم دراز می‌کنند به طوری که کف پای آن‌ها به هم بچسبد و پنجه پاهای آن‌ها به طرف بالا باشد. بازیکنان دیگر از روی آن می‌پرند. پس از هر پرش، چیزی بر ارتفاع پاها اضافه می‌شود. نوبت بعد، پای دیگر خود را روی پای قبلی می‌گذارند، سپس پنجه یک دست، سپس پنجه دست دیگر و به همین ترتیب. طبعاً هرچه بر ارتفاع اضافه می‌شود، پریدن از روی آن دشوارتر می‌شود. بعد از چند نوبت، برای افزودن بر ارتفاع از نیروهای کمکی استفاده می‌کنند. هرکس در هنگام پریدن پایش به مانع اصابت کند، سوخته است و از بازی کنار می‌رود. برنده کسی است که بدون خطا از روی تمام موانع بپرد.

بازی «قدبازی»

تاریخچه و اهمیت

«قدبازی» از بازی‌های سنتی نهاوند است که به دلیل نیاز به دقت و مهارت در پرتاب، در بین کودکان و نوجوانان محبوبیت داشته است. این بازی به عنوان روشی برای تقویت مهارت‌های حرکتی و دقت شناخته می‌شود.

روش بازی

بازیکنان پول را به دیوار (سنگی یا آجری) می‌زنند و رها می‌کنند. هرکس بتواند با این طریق و استادی خاص، پول خود را به اندازه «یک وجب یا چارانگی یا شستی» نزدیک پول دیگران بیندازد، نسبت به اندازه‌ها مقداری امتیاز کسب می‌کند.

نتیجه‌گیری

بازی‌های محلی نهاوند، بازتابی از فرهنگ و تاریخ غنی این منطقه هستند که نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان ابزاری برای آموزش مهارت‌های زندگی، تقویت روابط اجتماعی و حفظ سنت‌ها و آداب و رسوم محلی نقش مهمی ایفا کرده‌اند. احیای این بازی‌ها می‌تواند به حفظ هویت فرهنگی و تقویت پیوندهای اجتماعی در جامعه کمک کند.