بازی بومی محلی غاز قلنگ
بازیهای بومی و محلی بخش مهمی از فرهنگ و تاریخ هر منطقه را تشکیل میدهند و نقش بسزایی در تقویت روحیه همکاری، نشاط و سلامت جسمی و ذهنی افراد دارند. یکی از این بازیهای سنتی، بازی «غاز قلنگ» است که در مناطق مختلف ایران با نامها و شیوههای متفاوتی اجرا میشود.
**توجه:** با توجه به محدودیت منابع موجود، اطلاعات دقیقی درباره بازی «غاز قلنگ» در دسترس نیست. با این حال، بازیهای مشابهی در فرهنگ بومی ایران وجود دارند که میتوانند به عنوان نمونههایی از بازیهای گروهی و پرتحرک معرفی شوند.
بازیهای مشابه در فرهنگ بومی ایران
عمو زنجیر باف
در این بازی، شرکتکنندگان دستهای یکدیگر را گرفته و نیمحلقهای تشکیل میدهند. دو نفر به عنوان «عمو زنجیر باف» و «سرگروه» انتخاب میشوند و در دو سر این نیمحلقه قرار میگیرند. سرگروه با همراهی دیگر بازیکنان، سوالاتی را به صورت آهنگین از عمو میپرسد و عمو نیز پاسخ میدهد. با نام بردن از حیوانی توسط عمو، بازیکنان صدا و حرکات آن حیوان را تقلید کرده و از زیر دست عمو و نفر دوم عبور میکنند. این کار تا زمانی ادامه مییابد که همه بازیکنان به شکل زنجیر به هم متصل شوند. در نهایت، عمو و سرگروه زنجیر را میکشند تا دست دو بازیکن از زنجیر جدا شود و این دو نفر باید جریمه شوند.
قیقاج (تیراندازی روی اسب)
این بازی مهیج در میان عشایر و اقوام غرب ایران رایج است. سوارکاران، زن یا مرد، سوار بر اسب با سرعت بالا حرکت کرده و هدفی را نشانه میگیرند. آنها با انجام حرکات آکروباتیک مانند دور زدنهای خاص و جهش از روی اسب، به سمت هدف تیراندازی میکنند. این بازی در مراسم عروسی و جشنها اجرا میشود و روحیه شهامت و پهلوانی را تقویت میکند.
کشبازی
در این بازی، شرکتکنندگان به دو گروه مساوی تقسیم میشوند. دو نفر کش یا طنابی را به دور پاهای خود میاندازند و نفر سوم باید از روی کش بپرد. در مراحل مختلف، کش بالاتر برده میشود تا کار سختتر شود. این بازی تا ۱۰ مرحله ادامه مییابد و اگر حتی یک نفر از گروه میانی بتواند به مرحله نهایی برسد، افراد همگروه او که در مراحل قبلی بازنده شدهاند، میتوانند مجدداً وارد بازی شوند.
نتیجهگیری
بازیهای بومی و محلی ایران، از جمله «عمو زنجیر باف»، «قیقاج» و «کشبازی»، نشاندهنده غنای فرهنگی و تاریخی این سرزمین هستند. این بازیها نه تنها به عنوان سرگرمی، بلکه به عنوان وسیلهای برای تقویت روحیه همکاری، نشاط و سلامت جسمی و ذهنی افراد عمل میکنند. احیای این بازیها میتواند به حفظ و انتقال فرهنگ غنی ایران به نسلهای آینده کمک کند.