آموزش نگارگری، سبک ها، بازار کار و چند نمونه فوق العاده

نگارگری ایرانی، نمایش و آفرینش زیبایی‌هایی است که در ذهن هنرمند شکل می‌گیرد. طبیعت سرچشمه‌ی الهام اوست، اما نه به این مفهوم که از آن کپی کند. بلکه هنرمند آنچه را که نیاز دارد از طبیعت برمی‌گیرد و سپس با تکیه بر اندیشه و نگاه خود، آن را پرورش داده و پدیدار می‌سازد.

نگارگری و مینیاتور

شاید شما هم مطالبی خوانده باشید که در آنها نگارگری را با مینیاتور یکی دانسته باشند، اما جالب است که بدانید به هیچ عنوان این دو واژه مترادف یک دیگر نبوده و در کاربرد بسیار متفاوتند.

آن چه امروز به عنوان هنر نگارگری عنوان می شود، اعم از نقاشی های قدیمی و جدید، که از سبک و روش های اروپایی پیروی نکرده و دارای خصوصیات نقاشی سنتی باشد، به نام«مینیاتور» معرفی می شوند. و این مسئله به یک اشتباه رایج و مصطلح تبدیل شده است.

آموزش رشته صنایع دستی، انواع آن و نکات کاربردی

واژه ی مینیاتور در لغت به معنی کوچکتر نشان دادن، نخستین بار توسط جهانگردان اروپایی و سپس خاور شناسان سده ی ۱۹ برای نقاشی ایرانی استفاده شد. این واژه در اصل یک لغت خارجی است که در معنای واقعی، به مینیاتورهای ایرانی یا دیگر کشورها منحصر نمی شود؛ بلکه هر شیئ هنری ظریف و ریز، با هر سبک و شیوه ای که ساخته شده را مینیاتور گویند. این درحالیست که هنرمندان ایرانی برای نقاشی سنتی ایران لفظ «نگارگری» را قبول دارند.

اجرای نگارگری

نگارگری که به آن نقاشی ایرانی نیز می‌گویند، فقط به تصاویر کتاب‌ها و نسخه‌های خطی محدود نمی‌شود. هر نقاشی به سبک ایرانی، حتی اگر روی دیوارها یا درهای ساختمان‌ها کشیده شده باشد، در دستهٔ نگارگری قرار می‌گیرد.

روش کار به این صورت است که نگارگر پس از آماده کردن سطح کار، ابتدا با قلم‌موهای مختلف، طرح کلی را روی زمینه پیاده می‌کند و بعد آن را رنگ‌آمیزی می‌نماید. مرغوب‌ترین قلم‌موها از موی حیواناتی مانند گربه، سنجاب و سمور ساخته می‌شوند که برای این هنر بسیار مناسب هستند. برای نمونه، قلم‌موی موی گربه وقتی خیس می‌شود، نوکش بسیار تیز می‌گردد و برای ترسیم خطوط ظریف و نازک ایده‌آل است.

در پایان، پس از اتمام رنگ‌آمیزی، مرحلهٔ قلم‌گیری و در صورت نیاز پرداز انجام می‌شود تا تمام جزئیات کار به طور کامل نمایان شود.

انواع خطوط در نگارگری

خطوط تند: این خطوط از ابتدا که کشیده می‌شوند کلفت هستند و به تدریج و در انتها نازک می‌شوند.
خطوط یکدست: این نوع خطوط در تمام طول خود یک اندازه و با یک ضخامت ثابت رسم می‌گردند.
پرداز: به آراستن قسمت‌های خالی یک نقاشی با کمک نقطه‌ها و خط‌های بسیار کوچک و ظریف گفته می‌شود.
داغک: وقتی قلم‌مو برای لحظه‌ای ثابت نگه داشته می‌شود تا یک نقطه تاریک و پررنگ در نقاشی ایجاد کند.
خطوط ترکیبی: این خطوط به صورت متناوب و پشت سر هم، دارای بخش‌های کلفت و نازک هستند.

مکاتب نگارگری

هنر نگارگری در طول تاریخ، از آغاز دوره اسلامی تا به امروز، فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته است. در هر دوره‌ای، با توجه به شرایط و ویژگی‌های آن زمان، سبک و شیوه‌ی خاصی در این هنر رواج داشته است. این سبک‌های مختلف را با نام «مکاتب نگارگری» می‌شناسند.

با این برنامه ساده، فقط با روزی ۵ دقیقه گوش دادن، می‌توانید در ۸۰ روز هر زبانی را به راحتی و روان صحبت کنید! از برترین روش‌های آموزشی بهره ببرید که حافظه شما را تقویت می‌کند و یادگیری را با کمک تصاویر آسان می‌سازد. همه اینها با کمترین هزینه در دسترس شماست!

مکتب بغداد(عباسی)

تصاویر به طور کامل در دل نوشته جای گرفته‌اند و قابی جداگانه آن‌ها را از متن جدا نمی‌کند.
چیدمان عناصر و پیکره‌ها به سبک نقاشی‌های دوره بیزانس انجام شده و به صورت سه‌تایی سازماندهی شده‌اند.
چهره‌ها شبیه به ویژگی‌های نژاد سامی (عربی) است.
پوشش‌ها با چین‌خوردگی‌های زیاد، ضخیم و سنگین نمایش داده شده‌اند.

مکتب سلجوقی

چهره‌هایشان با چشم‌هایی کشیده و ظریف دیده می‌شود.
لباس‌هایشان را با نقش‌های گل و گیاه و طرح‌های اسلیمی آراسته‌اند.
همچنین از رنگ‌های گرم و شاد مانند قرمز و زرد به فراوانی استفاده شده است.

آموزش طلاسازی از صفر تا صد با 10 درس رایگان

تبریز اول (ایلخانی)

در نگاره‌ها از رنگ‌های متنوع و هماهنگ بیشتری استفاده شده که همزمان با گرایش به طبیعت‌گرایی، جزئیات اثر را غنی‌تر کرده است.
فضاسازی در این آثار با آنچه معمولاً در نقاشی ایرانی می‌بینیم متفاوت است و با ویژگی‌های سبک نقاشی دوره مغول درآمیخته است. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: ابرهای موجدار و کنگره‌دار که در هم فرو رفته‌اند، تنه‌ی درختان پرپیچ و خم و بسیار غلیظ، صخره‌های بلند و کوه‌های نوک‌تیز، و نیز دشت‌هایی که به صورت جدا و بریده نشان داده شده‌اند.

انسان‌ها و حیوانات در این نگاره‌ها پویاتر شده‌اند. خطوط outlines گاهی ضخیم و گاهی نازک ترسیم می‌شوند و چین‌وشکن لباس‌ها با دقت بیشتری طراحی شده‌اند. همچنین، در ترکیب‌بندی این آثار از صحنه‌های شلوغ و پرجمعیت‌تری استفاده شده است.

مکتب جلایریان

طبیعت و چشماندازها با دقتی بسیار بالا، همچون فرشی زیبا و پر از نقشهای ظریف به تصویر کشیده شدهاند.
نگارگر، نام خود را در اثرش به چشم میآورد.
پیش از این زمان، همواره نقاشی و نوشته در کنار هم و درهمتنیده بودند، اما از این دوره به بعد، برای هر نگاره صفحه‌ای جداگانه در نظر گرفته شد. همچنین، قابی کوچک در داخل نقاشی برای نوشتن نام اثر ایجاد شد که این روش، برای سال‌های بسیار طولانی به عنوان یک رسم ثابت ادامه یافت.

مکتب ترکمانان

صورت‌های گرد با ابروهای کمانی، بدن‌های تپل و چاق، بینی و دهانی کوچک و صحنه‌های شگفت‌انگیز و رویایی.

مکتب هرات

مهم‌ترین نقاش در آن زمان، بهزاد بود. سبک نقاشی‌های او، الگویی برای ویژگی‌های نقاشی‌های مکتب هرات شد.

به‌خاطر طراحی‌های استوار و ماهرانه‌اش، چهره‌ها و پیکرهایی که پیش از این بی‌حالت و یکنواخت بودند، جان گرفتند و پویا شدند.
در آثار او، فضا به بخش‌های منظمی تقسیم می‌شود، تعداد اجزا و جزئیات بیشتر است و آدم‌های زیادی در حال حرکت به چشم می‌خورند.
یکی از اصول بسیار مهم در نقاشی‌های بهزاد، وحدت و هماهنگی کلی در ترکیب‌بندی اثر است.

مکتب صفویه (تبریز دوم)

سرپوشی که بر سر می‌گذاشتند، به شکل کلاهی قرمزرنگ بود و به آن “قزلباش” می‌گفتند. این کلاه دارای دوازده تکه بود که کنار هم قرار گرفته بودند.
در ساختار و چیدمان اثر، فضاها و صحنه‌های گوناگونی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند.

مکتب صفوی (اصفهان)

در این دوره، هنر نقاشی و طراحی به شکل برگه‌های جداگانه و مستقل رایج شد. همچنین، شیوه‌ای که هنرمندان با قلم طرح می‌کشیدند و خطوط را به کار می‌بردند، بسیار بااهمیت شد. علاوه بر این، نقاشی بر روی دیوارها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت و از محبوبیت بیشتری نسبت به تزئین و آرایش کتاب‌ها برخوردار شد.

مکتب قاجار

در دنیای امروز، شاهد رونق دوباره‌ی یک سنت زیبا هستیم: سنت کتاب‌نگاری. این کار که زمانی رواج زیادی داشت، دوباره در حال محبوب شدن است. افراد زیادی، چه جوان و چه مسن، اقدام به نوشتن و ثبت خاطرات، دانش و اندیشه‌های خود در قالب کتاب می‌کنند.

دیگر نوشتن کتاب فقط مختص نویسندگان حرفه‌ای نیست. هر کسی که تجربه، تخصص یا داستانی برای分享 دارد، می‌تواند آن را به یک کتاب تبدیل کند. پیشرفت فناوری نیز این مسیر را بسیار هموار کرده است. ابزارهای دیجیتال، امکان خودانتشاری و دسترسی آسان به مخاطبان در سراسر جهان را فراهم ساخته‌اند.

این حرکت، تنها به معنای چاپ کتاب‌های بیشتر نیست، بلکه نشان‌دهنده‌ی میل عمیق انسان به بیان خود، به جا گذاشتن اثری ماندگار و برقراری ارتباط با دیگران از طریق کلمات است. کتاب‌نگاری دوباره به یک راه ارزشمند برای حفظ و انتقال میراث فکری و فرهنگی بدل شده است.

دورهٔ معاصر

• خلق آثار و نوآوری های بسیار

مهارت هایی که باید در زندگی بلد باشیم: 44 توانایی برای هر مرد و زن

رشته نگارگری

این گرایش، یکی از تخصص‌های دوره کارشناسی ارشد در رشته صنایع دستی است. در این گرایش، روش طراحی و ترسیم نقوش مختلف مانند اسلیمی، ختایی، هندسی، جانوری، فرنگی و همچنین طراحی روی مقوا (پاپیه‌ماشیه) آموزش داده می‌شود. علاوه بر این، هنرجو با شیوه‌های رنگ‌گذاری و روش‌های مختلف طراحی، از جمله سیاه‌قلم و سفید‌قلم، آشنا خواهد شد. در پایان، با ترکیب این مهارت‌ها و آموخته‌ها، فرد می‌تواند یک نقاشی کامل (نگاره) یا طرح چهره (چهره‌سازی) در هنر نگارگری خلق کند.

بازار کار رشته نگارگری

فارغ‌التحصیلان این رشته علاوه بر تولید آثار هنری، دایر کردن کارگاه شخصی، برگذاری نمایشگاه آثار خود و تدریس نگارگری به هنرجویان همچنین می‌توانند به عنوان کارشناسی امور هنری، طراح یا نقاش در مراکز تولید انیمیشن یا پروژه‌های تصویری دیگر یا در سازمان میراث فرهنگی و ادارات تابعه در ترمیم آثار هنری، در مراکز آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مربی و یا با ادامه تحصیل در مقطع دکتری به عنوان استاد در مراکز دانشگاهی تدریس کنند.

طراحی لباس چیست؟ نکاتی که درباره شغل طراحی لباس باید بدانید

چند ویدیوی کاربردی