پانچ دوزی – آموزش نیدل پانچ به صورت کامل

این نوشته همه‌ی آنچه برای آغاز سوزن‌پانچ لازم دارید، در خود جای داده است!

یادگیری پانچ‌دوزی آنقدر آسان است که می‌توانید در یک بعدازظهر آن را بیاموزید، اما برای اینکه واقعاً در آن مهارت پیدا کنید، باید ساعت‌ها تمرین کنید یا در کلاس‌های آموزشی آن شرکت نمایید. اگر در اولین قدم‌های خود هستید، این مطلب را درباره‌ی سوزن پانچ و پانچ‌دوزی بخوانید.

اگر قصد دارید این روش را آزمایش کنید، یا پس از مدتی کار با سوزن پانچ، احتمالاً پرسش‌هایی درباره‌ی این تکنیک برایتان پیش می‌آید یا برای رفع مشکلات خود به راهنمایی نیاز پیدا می‌کنید. ما کوشیده‌ایم تا پاسخگوی تمام پرسش‌های شما درباره‌ی هنر کار با سوزن پانچ باشیم.

سوزن پانچ یک روش گلدوزی است که برای همه‌ی گروه‌های سنتی مناسب می‌باشد. این تکنیک، یکی از سریع‌ترین انواع سوزندوزی به شمار می‌رود.

وسایل مورد نیاز برای این هنر، کم و تقریباً ارزان هستند. برای شروع پانچ‌دوزی، نیازی به سرمایه، وقت، پول یا فضای زیادی ندارید و می‌توانید بلافاصله با یکی از طرح‌های سوزن پانچ، کار خود را آغاز کنید.

هنر نیدل پانچ  یا پانچ دوزی چیست؟

سوزن‌پانچ یک روش خلاقانه برای گلدوزی است که هم تازه‌کارها و هم حرفه‌ای‌ها از آن لذت می‌برند. شروع کردن آن هم بسیار آسان است! وقتی اصول اولیه را یاد گرفتید، می‌توانید کارهای مختلفی مثل تزئینات دیواری، روبالشی و حتی فرش درست کنید.

پانچ‌دوزی یا نیدل‌پانچ، نوعی گلدوزی است که قدمتی بسیار طولانی دارد. این هنر با گذشت سال‌ها همچنان پرطرفدار مانده و ظاهر آن از طرح‌های ساده تا مدرن تکامل یافته است. امروزه الگوها و سوزن‌های متنوعی برای این کار وجود دارد. در این روش، به جای اینکه پارچه را با سوزن سوراخ کنید و بدوزید، نخ را از روی سطح پارچه به داخل فشار می‌دهید، در حالی که سوزن را روی پارچه نگه داشته‌اید.

نتیجهٔ کار، طرحی برجسته و پرحجم است که از حلقه‌های کوچک تشکیل شده. پانچ‌دوزی هم مانند هر مهارت دیگری نیاز به تمرین دارد تا به نتیجهٔ مطلوب برسید. اما وقتی حرکت دست و ریتم کار را یاد بگیرید، سرعت می‌گیرید و می‌توانید قسمت‌های بزرگ را در زمان کمتری تکمیل کنید.

این هنر بسیار شبیه به فرش‌بافی سنتی است، اما نحوهٔ دوختن آن تفاوت دارد. در سوزن‌پانچ، حلقه‌ها به داخل کار فشار داده می‌شوند، در حالی که در قلاب‌بافی فرش، حلقه‌ها از پشت کار به سمت بالا کشیده می‌شوند.

تاریخچه سوزن پانچ

سابقه هنر سوزن پانچ به گذشته‌های بسیار دور برمی‌گردد؛ حتی شاید به صدها یا هزاران سال پیش. در گذشته از این روش برای دوختن طرح‌های ظریف روی لباس‌های دوره قرون وسطی و همچنین تزئین تابلوهای مذهبی استفاده می‌شد. به مرور زمان، با به کارگیری نخ‌های ضخیم‌تر، از این تکنیک برای درست کردن فرش نیز استفاده کردند.

نسخه مدرن سوزن پانچ که امروزه می‌شناسیم، از اواخر دهه ۱۸۸۰ شکل گرفت. این هنر با الهام از روش‌های قدیمی بافت فرش، کم‌کم تکامل یافت و به شکل امروزیِ نیدل پانچ تبدیل شد.

مواد مورد نیاز برای شروع هنر نیدل پانچ

سوزن نیدل پانچ :

سوزن پانچ، یک ابزار تخصصی برای دوخت است. این سوزن بلند است و بدنه‌ی آن توخالی می‌باشد. نوک آن نیز تیز و مورب است و یک سوراخ بزرگ برای عبور نخ دارد. هنگام کار، نخ از داخل بدنه‌ی توخالی سوزن عبور کرده و از سوراخ بزرگ آن خارج می‌شود. سپس نوک سوزن پارچه را سوراخ می‌کند و با این کار، حلقه‌هایی از نخ روی پارچه ایجاد می‌شود. این حلقه‌ها در کنار هم، یک بافت ضخیم و برجسته در پشت پارچه به وجود می‌آورند.

این سوزن‌ها در اندازه‌ها و قطرهای مختلفی تولید می‌شوند. برخی از آن‌ها یک تنظیم‌کننده‌ی عمق دارند که به شما امکان می‌دهد اندازه‌ی حلقه‌های نخ را کنترل کنید.

سوزن‌های جدید پانچ دوزی، در واقع نسل پیشرفته‌تری از سوزن‌های گلدوزی هستند که کار را بسیار آسان‌تر و سریع‌تر کرده‌اند. در گذشته، این سوزن‌ها وسیله‌ی ثابتی برای نگهداری نداشتند و افراد از وسایلی مانند سرنگ برای در دست گرفتن آن‌ها استفاده می‌کردند. این روش برای استفاده‌های طولانی‌مدت مناسب نبود و امکان تنظیم ارتفاع سوزن نیز وجود نداشت.

اما سوزن‌های پانچ دوزی امروزی، یک دسته‌ی ثابت دارند که معمولاً از جنس چوب یا پلاستیک ساخته می‌شوند. برخی از این مدل‌ها قابلیت تعویض سوزن را دارند، بنابراین می‌توانید از سوزن‌های مختلف با اندازه‌های گوناگون روی یک دسته استفاده کنید. در برخی دیگر، سوزن به طور ثابت روی دسته نصب شده است که هرکدام مزایای خاص خود را دارند. همچنین بعضی از دسته‌ها یک درجه‌ی تنظیم دارند که به شما اجازه می‌دهد ارتفاع سوزن را به دلخواه خود تغییر دهید.

نحوه انتخاب سوزن نیدل پانچ مناسب:

برای انتخاب سوزن مناسب در نیدل پانچ، اول از همه به طرحی که در ذهن دارید دقت کنید.
اگر طرح شما جزئیات زیادی دارد یا کارتان کوچک است —مثل تزئین هدیه— و می‌خواهید با نخ‌های نازک مانند نخ گلدوزی کار کنید، بهتر است از سوزن‌های باریک نیدل پانچ استفاده کنید.
اما اگر طرح ساده‌ای دارید، برجستگی برایتان مهم است، یا می‌خواهید سطحی مثل کوسن یا دیوارکوب را کامل بپوشانید و از کاموای متوسط یا ضخیم استفاده کنید، سوزن‌های دسته‌چوبی و ضخیم گزینه بهتری هستند. این سوزن‌ها گره‌های درشت‌تر و چشم‌نوازتری ایجاد می‌کنند و برای کار روی سطح‌های بزرگ، سرعت بیشتری به شما می‌دهند.

سوزن پانچ چگونه کار می کند؟

در روش نیدل پانچ، با هر بار فرو بردن سوزن در پارچه، رشته‌های نخ به داخل پارچه هدایت می‌شوند. هنگامی که سوزن را از پارچه بیرون می‌کشید، نخ به شکل یک حلقه درمی‌آید. این حلقه‌ها توسط پارچه نگهداری می‌شوند تا زمانی که بخیه بعدی را ایجاد کنید. با ادامه کار و تکمیل طرح، این حلقه‌ها در کنار هم قرار گرفته و طرحی فشرده و محکم ایجاد می‌کنند.

معمولاً کار نیدل پانچ از پشت پارچه انجام می‌شود. به همین دلیل، طرح‌های مورد نظر روی قسمت پشت پارچه چاپ می‌شوند. سطح پشت کار نهایی شبیه به دوخت معمولی گلدوزی است، در حالی که سطح جلوی کار پر از حلقه‌هایی است که ظاهری شبیه به فرش دارد. البته برخی از هنرمندان ترجیح می‌دهند از قسمت پشت کار به عنوان طرف اصلی اثرشان استفاده کنند.

مقالات مرتبط: دانلود طرح های نیدل پانچ

انواع سوزن پانچ:

در حال حاضر سه مدل اصلی از سوزن‌های پانچ در بازار موجود است:

**سوزن پانچ نازک و تک‌سوزنه (دسته بنفش):**
این نوع، یک سوزن پانچ کوچک است که برای کار با نخ‌های نازک و نخ گلدوزی مناسب می‌باشد. گاهی اوقات به آن “سوزن پانچ مینیاتوری روسی” نیز می‌گویند.

**سوزن پانچ سه‌سوزنه:**
این مدل، یک ابزار است که سه سوزن با اندازه‌های مختلف دارد. این ویژگی باعث می‌شود بتوان از آن برای نخ‌ها و کامواهای نازک و متوسط استفاده کرد. این نوع، رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع سوزن پانچ است که در سه برند SKC، نورگه و چینی در بازار یافت می‌شود. ما استفاده از برند چینی را به شما پیشنهاد نمی‌کنیم، اما دو برند دیگر گزینه‌های بسیار خوبی برای شروع کار شما هستند.

**سوزن پانچ ضخیم (دسته چوبی):**
این نوع سوم، برای کامواهای ضخیم و برای بافتنی‌های حجیم مانند کوسن، پادری و سایر پروژه‌های بزرگ ایده‌آل است.

پارچه:

برای کار با سوزن پانچ، معمولاً از پارچه‌های ضخیم و با بافت درشت استفاده می‌شود. این نوع پارچه‌ها تنوع زیادی دارند و بعضی از آن‌ها راحت‌تر با سوزن کار می‌کنند، اما در نهایت همه آن‌ها قابل استفاده هستند. پارچه‌های کتان و متقال هم گزینه‌های مناسبی هستند، فقط باید دقت کنید که اندازه بافت پارچه با ضخامت سوزن و نخ هماهنگ باشد. اگر از نخ نازک استفاده می‌کنید، پارچه با بافت ریزتر مناسب است و برای نخ‌های کلفت‌تر، بهتر است از پارچه با بافت درشت‌تر بهره ببرید.

به نظر من، برای بیشتر کارها، پارچه شماره‌دوزی با تراکم ۲۴ گزینه خوبی است. این پارچه سطحی صاف و انعطاف‌پذیر دارد و در عین حال به اندازه کافی محکم است که نخ‌ها را در جای خود نگه دارد. از این نوع پارچه می‌توان برای ساخت کوسن، کیف و دیگر وسایلی که نیاز به کمی انعطاف دارند، استفاده کرد.

نخ :

بسته به طرحی که در نظر دارید و نوع سوزن پانچی که استفاده می‌کنید، می‌توانید از جنس‌های مختلفی برای دوختن بهره ببرید.
برای سوزن‌های بسیار نازک، معمولاً نخ گلدوزی مناسب است و برای سوزن‌های پهن‌تر، می‌توانید از نخ‌های پشمی ضخیم یا ملیله استفاده کنید.

اگر پروژه‌هایی مثل کوسن یا پادری درست می‌کنید، پیشنهاد می‌کنم از کاموای پشمی کمک بگیرید. پشم محکم‌تر از بسیاری از الیاف دیگر است و باعث می‌شود کاردستی شما سال‌ها سالم و بادوام بماند.

برای کارهای تزئینی مثل دیوارکوب یا تابلوهای هنری نیز می‌توانید از نخ گلدوزی استفاده کنید تا ظرافت و جلوه‌ی بهتری داشته باشید.

کارگاه:

کارگاه‌های معمولی گلدوزی، وقتی با آرامش مشغول کار هستید، پارچه را در جای خود ثابت نگه می‌دارند. اما این کارگاه‌ها به مرور زمان استحکام و پایداری خود را از دست می‌دهند. اگر می‌خواهید به شکل تخصصی و حرفه‌ای نیدل پانچ کار کنید، بهتر است از کارگاه‌های مخصوص این کار استفاده کنید که هم بلندتر هستند و هم مقاومت بیشتری دارند. همچنین می‌توانید از یک قاب یا چهارچوب نقاشی به عنوان پایه کار استفاده کرده و پارچه را با سوزن به آن محکم کنید.

سایر ابزارها
علاوه بر این‌ها، برای انتقال طرح یا علامت‌گذاری روی پارچه، به یک قیچی و یک مداد مخصوص الگو نیاز دارید.
 

نحوه پانچ کردن با استفاده از سوزن نیدل پانچ

پارچه را داخل قاب مخصوص کار قرار بده و آن را خوب بکش تا کاملاً صاف و محکم شود. این طوری پارچه مثل یک سطح سفت می‌شود و سوزن زدن راحت‌تر خواهد بود. اگر وسط کار دیدی پارچه شل شده، دوباره آن را بکش و محکم کن.

حالا نخ را داخل سوزن مخصوص کرده و کار را شروع کن. حدود پنج سانتیمتر از نخ را از سر سوزن بیرون بگذار. هنگام کار، جهت درست نگه داشتن سوزن را فراموش نکن. یادت باشد که باید از پشت یا همان طرف “نادرست” پارچه کار کنی.

سوزن را روی خطوط الگو، کاملاً از داخل پارچه عبور بده. هر بار سوزن را تا انتها فشار بده تا بخیه‌ها یکدست و مرتب شوند. بعد سوزن را بالا بکش، اما فقط تا جایی که نوک آن دوباره به سطح پارچه برسد.

سوزن را نزدیک به پارچه نگه دار و آن را روی خط به نقطه بعدی حرکت بده. دوباره سوزن را کاملاً داخل پارچه فرو کن و این روند را ادامه بده.

وقتی طرح تمام شد، پارچه را از قاب بیرون بیاور. اضافه‌های نخ را با قیچی کوتاه کن و حلقه‌های اضافی را مرتب نما.

از سوزن مخصوص این کار برای ساختن عروسک، کوسن، تابلوفرش، دیوارکوب، هدیه و چیزهای مشابه استفاده می‌شود.

خرید سوزن نیدل پانچ

می‌توانید سوزن نیدل پانچ، پارچه مخصوص آن و تمام لوازم جانبی مورد نیازتان را به صورت اینترنتی و غیرحضوری از وب‌سایت ما خریداری کنید. ما سعی کرده‌ایم محصولات باکیفیت را با مناسب‌ترین قیمت‌ها برای شما فراهم کنیم تا به سادگی هرچه که لازم دارید در اختیارتان باشد.

 
خرید سوزن نیدل پانچ
 

۱۴ نکته برای شروع کار با نیدل پانچ

هنرجویان تازه‌کاری که مشغول یادگیری سوزن‌پانچ هستند، معمولاً با چند مشکل مشابه دست و پنجه نرم می‌کنند. در این نوشته سعی کرده‌ام به رایج‌ترین پرسش‌هایی که برای این گروه پیش می‌آید، پاسخ دهم.
تنها کافی است چند نکته و راهکار ساده را یاد بگیرید!

1. از پارچه مناسب برای پانچ زدن استفاده کنید.

اگر با کاموا کار پانچ را انجام می‌دهید، بهتر است پارچه‌ای انتخاب کنید که ۲۴ کانت و بدون آهار باشد. این نوع پارچه، هم مقاوم است و هم به اندازه کافی نرم و انعطاف‌پذیر. برای دوخت کوسن، کیف یا حتی زیرلیوانی بهتر است از پارچه‌های ضخیم و با بافت درشت استفاده کنید.

اما اگر با سوزن نازک و نخ مخصوص گلدوزی پانچ می‌زنید، پیشنهاد می‌شود از پارچه‌ای مثل کتان به عنوان پارچه اصلی کارتان بهره ببرید.

2. از نخ با اندازه مناسب نیدل پانچ استفاده کنید.

از نخی استفاده کنید که نه زیاد کلفت باشد و نه زیاد نازک. نخی که انتخاب می‌کنید باید به راحتی از سوراخ سوزن رد شود، اما در عین حال باید به اندازه‌ای محکم و مناسب باشد که از سوراخ‌های پارچه بیرون نلغزد و در جای خودش بماند.

3. از یک کارگاه مناسب برای محکم نگه داشتن پارچه برای پانچ کردن استفاده کنید.

در کارگاه‌های گلدوزی روی چوب، معمولاً امکان این وجود ندارد که پارچه را به اندازه کافی محکم و سفت نگه دارند تا برای دوخت با سوزن نیدل پانچ مناسب باشد. با هر بار دوختن، پارچه بیشتر شل می‌شود و این مسئله در نهایت، کل کار را بسیار دشوار و خسته‌کننده می‌کند.

4. پارچه را محکم بکشید.

همیشه پارچه را با دست محکم و ثابت نگه دارید تا سوزن بتواند به شکلی منظم و دقیق، بخیه‌ها را در جای مناسب خود ایجاد کند.

5. نخ را آزاد کنید

این یک نکته ساده ولی خیلی مهم است که می‌تواند نتیجه کارتان را کاملاً تغییر دهد. همیشه چک کنید که سر آزاد نخ از داخل سوزن بیرون باشد. اگر اینطور نباشد، با کوچکترین کششی، تمام بخیه‌های شما ممکن است باز شود.

6. هنگام دوخت به جهت سوزن خود توجه کنید.

سر سوزن باید همیشه رو به سمتی باشد که می‌دوزید. به زبان ساده، سوراخ سوزن باید در جهتی قرار بگیرد که کوک‌ها را ایجاد می‌کنید.

7. برای دوخت یکنواخت، سوزن را به اندازه ثابت در پارچه فرو ببرید.

سوزن را به طور کامل داخل پارچه فرو ببرید، طوری که فقط بخش چوبی آن با پارچه در تماس باشد. بلندی سوزن باعث می‌شود حلقه‌ها بلندتر شوند. اگر بین هر دو بخیه به یک اندازه فاصله بگذارید و سوزن را با همان نظم قبلی داخل پارچه کنید، در پایان کار همه حلقه‌ها هم‌اندازه و مرتب خواهند بود.

8. نوک سوزن را از سطح پارچه خیلی بیرون نیاورید و پانچ بعدی را بزنید.

نوک سوزن را بیرون بیاورید. اگر آن را زیاد بالا بکشید، حلقه‌هایتان نامرتب می‌شوند یا ممکن است کاملاً از هم باز شوند.

۹. رفع اشتباهات.

اگر در حین کار اشتباهی رخ داد یا از قسمتی از دوخت راضی نبودید، می‌توانید بخیه‌ها را باز کنید. برای این کار، نخ را به آرامی بکشید تا قسمت مورد نظر از هم باز شود. سپس با کمک ناخن‌تان، سطح پارچه را کمی خراش دهید تا سوراخ‌های باقیمانده از بخیه‌ها محو شوند. این کار را با دقت و آهستگی انجام دهید تا پارچه بیش از حد آسیب نبیند. بعد از آن، سوزن را دوباره نخ کنید و بخش مورد نظر را از نو بدوزید. اگر باز هم جایی را مطابق میل خود نیافتید، می‌توانید بخیه‌ها را بیرون بکشید. فقط کافیست با حوصله و دقت عمل کنید تا پارچه پاره نشود.

۱۰.رفع سوراخ های حاصل از شکافتن بر روی پارچه

برای از بین بردن جای سوزن روی پارچه، با ناخنتان به آرامی روی آن بکشید. این کار باعث می‌شود بافت پارچه به هم نزدیک شده و سوراخ‌ها بسته شوند.

۱۱. از باز شدن حلقه ها در نیدل پانچ جلوگیری کنیم

به نظر می‌رسد مشکل بیرون زدن حلقه‌های شما به این دلیل است که وقتی بخیه می‌زنید، نوک سوزن را بیش از حد از پارچه دور می‌کنید. اگر سوزن را زیاد از پارچه بیرون بکشید، خود بخیه هم همراه آن کشیده می‌شود. برای حل این مشکل، وقتی سوزن را از پارچه بیرون می‌آورید و به بخیه بعدی می‌روید، سعی کنید نوک سوزن نزدیک به سطح پارچه باقی بماند.

یادتان باشد چیزی که بخیه‌ها را سر جای خود نگه می‌دارد، فقط فشار پارچه و اصطکاکی است که بین حلقه‌های کنار هم ایجاد می‌شود. پس اگر سوزن را خیلی بلند کنید، حلقه‌ها به راحتی همراه سوزن از جای خود بیرون می‌آیند.

دلیل دیگر که ممکن است بخیه‌های شما محکم نباشند، سفتی و کشش زیاد نخ است.

اگر با این روش هم مشکل برطرف نشد، یک بار دیگر چک کنید که سوزن پانچ را درست در راستای مسیر بخیه‌ها نگه می‌دارید. مطمئن شوید سوزن را مثل یک خودکار در دست گرفته‌اید و کاملاً عمود بر سطح پارچه قرار داده‌اید.

۱۲.حلقه های ناهموار را رفع کنیم

اگر بخیه‌های جلوی کارتان نامرتب و ناصاف به نظر می‌رسند، ممکن است یکی از این دلایل باعث آن شده باشد:

اول اینکه شاید سوزن را تا انتها داخل پارچه فرو نبرده‌اید. برای حل این مشکل، دقت کنید که در هر بار دوخت، سوزن را کاملاً تا جایی که به دسته‌ی پلاستیکی یا چوبی برسد، داخل پارچه فشار دهید. این کار باعث می‌شود حلقه‌های نخ شما هم‌اندازه و مرتب شوند.

دوم اینکه ممکن است بعد از هر بخیه، سوزن را بیش از حد از روی پارچه بلند کنید. پس بهتر است بعد از فرو کردن سوزن در پارچه، آن را فقط تا سطح پارچه بالا بیاورید و سپس سوزن را به نرمی روی سطح پارچه بلغزانید تا به محل بخیه‌ی بعدی برسید.

سومین دلیل هم ممکن است بافت درشت و زمخت پارچه باشد که باعث می‌شود بخیه‌ها به خوبی روی سطح قرار نگیرند.

۱۳. پارچه زمینه در قسمت جلوی کار من نمایان می شود.

اگر پارچه‌ای که در پس‌زمینه کارتان استفاده شده است، از لابه‌لای دوخت‌ها مشخص شود، احتمالاً بخیه‌های شما بیش از اندازه از هم فاصله دارند. این ممکن است به دلیل انتخاب سوزن با فاصله زیاد یا دوخت با گام‌های بسیار بلند باشد.

فاصله مناسب بین ردیف‌های دوخت و همچنین خود بخیه‌ها، ارتباط مستقیمی با ضخامت نخ شما دارد. هرچه نخ کلفت‌تر باشد، به فاصله بیشتری بین سوراخ‌ها نیاز دارید.

اگر متوجه شدید بعضی از سوراخ‌ها خالی مانده یا دوخت شما کامل نیست، می‌توانید دوباره به همان قسمت برگردید و بخیه‌های بیشتری به آن اضافه کنید. با این کار، در پشت کار بخیه‌های اضافه ایجاد می‌شود و در جلوی کار، حلقه‌های نخ کامل‌تر و پرتر دیده خواهد شد.

۱۴. تغییر رنگ

برای عوض کردن رنگ کاموا، سوزن را با رنگ جدید نخ کنید. سوزن را مثل همیشه داخل کار فرو کنید و سر آزاد نخ را به سمت حلقهٔ کار بکشید. یادتان باشد که لازم نیست هیچ گرهی بزنید. کشش پارچه باعث می‌شود که بخیه‌ها به خوبی در جای خود ثابت بمانند.