آموزش رزین – صفر تا صد رزین کاری

هنر رزینکاری، یک فعالیت هنری جذاب و پر از خلاقیت است که به شما امکان میدهد وسایل تزئینی زیبا و بینظیری درست کنید. رزین مادهای شفاف و چسبنده است که میتوان با آن لایهای نازک یا کلفت روی انواع سطوح ایجاد کرد. در این مطلب میخواهیم به طور کامل آموزش کار با رزین را ارائه دهیم و همه نکات مهم این هنر، از وسایل لازم گرفته تا روشهای حرفهای و موارد استفاده آن را معرفی کنیم.
تجهیزات مورد نیاز برای کار با رزین چیست؟
به طور کلی، برای ساخت وسایل با رزین نیازی به ابزارهای تخصصی و پیچیده نیست. با چند وسیله ساده و مواد اولیه در دسترس هم میتوانید کارهای زیبایی خلق کنید. در ادامه، فهرستی از این ابزارها و مواد لازم را به همراه نکات کاربردی برای هر کدام ارائه میکنیم.
رزین اپوکسی:
رزین اپوکسی برای ساخت وسایل هنری و کارهای دستساز بسیار مناسب است، زیرا ضرر و زیان کمی برای سلامتی دارد. این ماده از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش رزین و بخش دیگر هاردنر (ماده سختکننده). رزین اپوکسی در ابتدا به صورت مایع است و برای سفت شدن نیازی به حرارت کوره ندارد، بلکه وقتی دو بخش با هم مخلوط میشوند، یک واکنش شیمیایی رخ میدهد که همراه با تولید گرما است و در نهایت مادهای سفت و شفاف به وجود میآید. پس از این که رزین روی یک سطح ریخته شد و خشک گردید، لایهای صاف، براق و شیشهای روی آن ایجاد میکند. به همین دلیل میتوان از آن هم برای پوشش نازک و محافظ روی سطوح مختلف استفاده کرد و هم به مقدار زیاد برای ساخت حجمهای گوناگون به کار برد.

انواع رزین اپوکسی
برای ساخت هر محصولی، ابتدا باید نوع مناسب رزین اپوکسی را انتخاب کنیم. رزین اپوکسی از نظر غلظت یا ویسکوزیته، انواع مختلفی دارد. ویسکوزیته در واقع میزان مقاومت یک مایع در برابر جاری شدن است. به طور کلی، رزینها را میتوان به سه دسته اصلی تقسیم کرد: رقیق، نیمه رقیق و غلیظ. در ادامه به معرفی هر کدام و کاربردهای آنها میپردازیم.
**رزین رقیق (رزین چوب):**
اگر میخواهید رزین را در حجم زیاد و برای سطحی با ارتفاع بالا بریزید، رزین رقیق گزینه مناسبی است. در این نوع رزین، واکنش شیمیایی به آرامی انجام میشود و در نتیجه گرمای کمتری تولید میکند. به همین دلیل میتوان لایههای ضخیمتری از رزین را در یک مرحله کار کرد. غلظت کم این رزین، آن را برای چنین کارهایی ایدهآل میسازد. زمان خشک شدن این نوع رزین معمولاً تا ۲۴ ساعت طول میکشد.
**رزین نیمه رقیق:**
این نوع رزین غلظت متوسطی دارد و میتوان با آن لایههایی تا ضخامت حدود ۴ میلیمتر روی سطوح مختلف ایجاد کرد. از این رزین به خوبی برای نقاشی، درست کردن ظروف تزئینی، تابلوهای ژئود و همچنین قالبگیری استفاده میشود. ویسکوزیته متعادل آن، امکان خلق طرحهای متنوع را فراهم میکند.
**رزین غلیظ (رزین بدلیجات):**
به دلیل غلظت بالای این رزین، نمیتوان از آن برای ساخت قطعاتی با ضخامت بیش از ۱ تا ۲ سانتیمتر استفاده کرد. همچنین پس از خشک شدن، سطح آن به شکل محدب (کوژی) درمیآید. همین ویژگیها باعث شده که این رزین برای ساخت زیورآلات و بدلیجات رزینی بسیار مناسب باشد.
آموزش رزین اپوکسی
برای ساختن وسایل با رزین، ابتدا باید رزین را آماده کنید. این مرحله، مهمترین بخش کار با رزین است، زیرا سفت شدن یا نشدن رزین و هاردنر به این قسمت بستگی دارد. اگر مقدار رزین و هاردنر را به درستی اندازه نگیرید یا آنها را خوب با هم مخلوط نکنید، ممکن است رزین هرگز سفت نشود و همچنان مایع بماند، یا حالتی لاستیکی و نرم پیدا کند.
رزین و هاردنر، پیش از مخلوط شدن، هر دو به صورت مایع هستند، اما وقتی با هم ترکیب شوند، کمکم فرآیند سفت شدن آغاز میشود. بنابراین اگر میخواهید رزین و هاردنر را برای مدت طولانی نگهداری کنید، باید آنها را جدا از هم و در ظرفهای دربسته قرار دهید.
اما وقتی این دو ماده را با هم مخلوط کردید، فقط زمان محدودی دارید تا از ترکیب آنها برای ساخت چیزی که در نظر دارید استفاده کنید.

اول از همه باید بفهمید که درصد رزین شما چقدر است. این را نمیتوان با نگاه کردن تشخیص داد، پس باید نوشتههای روی بستهبندی آن را بخوانید. مقدار رزین و هاردنری که باید با هم مخلوط کنید، به شرکتی که آن را ساخته بستگی دارد. بیشتر رزین و هاردنرهایی که در ایران فروخته میشوند، بر اساس وزن و با نسبت دو به یک هستند. یعنی برای هر ۱۰ گرم رزین، باید ۵ گرم هاردنر به آن اضافه کنید.
بعد از اینکه مقدار رزین مورد نیازتان را وزن کردید، باید این دو ماده را طبق مراحل زیر با هم ترکیب کنید. بهترین کار این است که رزین و هاردنر را با یک ترازوی خیلی دقیق اندازه بگیرید. چون این ماده طوری است که اگر اندازهگیری دقیق نباشد، ممکن است نتیجه کار خوب از آب درنیاید.
رزین را داخل ظرف هاردنر بریزید و به مدت ۳ تا ۵ دقیقه هم بزنید تا کاملاً با هم قاطی شده و شفاف شوند. رزین و هاردنر را به صورت چرخشی و فقط در یک جهت مخلوط کنید. مواظب باشید هیچ ذرهی مخلوطنشدهای از رزین یا هاردنر در کف یا دیواره ظرف نمانده باشد.
اغلب وقتی این مواد را هم میزنید، مقداری از آن به دیوارههای ظرف میچسبد. حتماً این قسمتها را جدا کرده و دوباره با بقیه مواد مخلوط کنید.
برای اینکه داخل مخلوط حباب ایجاد نشود، آن را با سرعت کم هم بزنید. البته ایجاد مقداری حباب تقریباً غیرقابل جلوگیری است.
برای اینکه نتیجه بهتری بگیرید، بعد از مخلوط کردن، کمی به رزین استراحت دهید تا حبابها به سطح آن بیایند. سپس میتوانید از یک فندک یا مشعل کوچک برای از بین بردن حبابها استفاده کنید. اگر حبابهای ریز داخل مخلوط باقی بمانند، بیرون راندن آنها سختتر میشود. در این حالت، باید چند بار و با فاصلههای زمانی مشخص، فندک را روی سطح کار بگیرید تا حبابها کمکم به بالا بیایند و سپس آنها را از بین ببرید.
رنگ رزین:
رزین اپوکسی در حالت اولیه شفاف است، اما برای پیادهسازی برخی از روشها و ساخت آثار رزینی، لازم است از رنگهای گوناگون استفاده کنیم. در بازار، انواع مختلفی از رنگهای مخصوص رزین وجود دارد. معمولاً پرکاربردترین نوع این رنگها، رنگ پودری است. علاوه بر این، رنگهای شفاف و رنگهای خمیری نیز از دیگر انواع رنگی هستند که در هنر رزین به کار میروند.

رنگهای مخصوص رزین به چند گروه اصلی تقسیم میشوند:
۱- رنگهای جوهری
این رنگها بعد از مخلوط شدن با رزین، شفافیت آن را از بین نمیبرند و حالت مایع دارند.
۲- رنگهای خمیری
این رنگها غلیظ هستند و باعث کدر شدن رزین میشوند. از آنجا که قوام بالایی دارند، برای درست کردن بافتهایی مانند موج دریا مناسب هستند. به دلیل غلظت زیاد، از رنگ خمیری برای ایجاد سطوح ناهموار و بافتدار استفاده میشود.

۳- رنگهای پودری
این نوع، شناختهشدهترین گروه از رنگهای رزین به شمار میرود. رنگهای پودری، حالت جامد دارند و به آسانی میتوان آنها را با هم ترکیب کرد و رنگهای تازهای ساخت. این رنگها، طیف گستردهای از رنگهای گوناگون را در بر میگیرند و به همین دلیل، امکان خلق آثار رزینی دستساز و بینظیر را فراهم میکنند.

جوهرهای الکلی، همانطور که از نامشان پیداست، پایهی الکلی دارند. به همین خاطر، به سادگی در رزین حل نمیشوند. همین ویژگی باعث میشود بافتهای زیبا و جذابی درون رزین به وجود بیاید.

از رنگ اکریلیک به هیچ عنوان در رزین استفاده نکنید.
آموزش رنگ کردن رزین
اگر میخواهید رزین را رنگ کنید، اول باید رزین و هاردنر را با اندازهگیری دقیق و رعایت نسبت صحیح وزن کنید. سپس قبل از اینکه این دو را با هم مخلوط کنید، رنگ مورد نظر را به هاردنر اضافه نمایید.
قالب سیلکونی رزین:
برای ساختن وسایل رزینی، لازم نیست حتماً از قالب سیلیکونی استفاده کنید و میتوان بدون آن هم کارهای زیبایی خلق کرد. البته قالبهای سیلیکونی در طرحها و شکلهای بسیار متنوعی وجود دارند و برای درست کردن زیورآلات و اکسسوریهای رزینی، انواع مختلفی از آنها در دسترس است.
اگر جنس قالب سیلیکونی مرغوب نباشد، ممکن است سطح کار رزینی شما کدر شود. به همین خاطر بهتر است از قالبهای باکیفیت و مناسب استفاده کنید. این قالبها یکبارمصرف نیستند و در صورت مراقبت صحیح، مدتها برایتان قابل استفاده خواهند بود. فقط دقت کنید که قالبهای سیلیکونی را در جای خنک نگهداری نکنید.
همچنین، استفاده از رنگهای نامرغوب در ترکیب با رزین، به مرور به قالب سیلیکونی آسیب میزند و روی کیفیت کارهای رزینی که از آن خارج میشوند، تأثیر منفی میگذارد. اگر رزین شما حالت لاستیکی پیدا کند یا به خوبی سفت نشود، این مشکل ربطی به قالب سیلیکونی ندارد. تنها مشکلاتی که یک قالب سیلیکونی ممکن است ایجاد کند، کدر کردن سطح کار یا ایجاد خط و خش روی آن است که خوشبختانه در بیشتر موارد با پرداخت و پولیش کاری، قابل رفع هستند.
آموزش استفاده از قالب سیلکونی رزین:
برای کار با قالب سیلیکونی، این مراحل را به ترتیب انجام دهید:
**ریختن رزین در قالب:**
رزین اپوکسی را از گوشههای قالب بریزید تا حباب کمتری در کنارهها ایجاد شود. اگر قالب شما عمق زیادی دارد، بهتر است رزین را در چند لایه بریزید. زمانی لایه بعدی را اضافه کنید که لایه قبلی هنوز کاملاً خشک نشده و حالت ژلهای دارد. اگر رزین کاملاً خشک شود و لایه جدید روی آن ریخته شود، ممکن است در پایان کار، خط بین لایهها مشخص بماند.
**خشک کردن رزین:**
بعد از ریختن رزین، روی قالب را با یک جعبه یا پوشش پلاستیکی بپوشانید تا از ورود گرد و غبار و ذرات دیگر به رزین جلوگیری شود.
**خارج کردن رزین از قالب:**
برای جدا کردن رزین از قالب سیلیکونی، باید با دقت عمل کنید. یک لبه از قطعه رزین را بگیرید و به آرامی قالب را از آن جدا کنید. اگر قالب نرم است، مراقب باشید که بیش از حد کش نیاید. اگر قالب بافت خشکی دارد، ممکن است با کشیدن زیاد آسیب ببیند.
**شستن قالب:**
قالبهای سیلیکونی معمولاً چندین بار قابل استفاده هستند، به شرطی که به خوبی از آنها نگهداری کنید. برای تمیز کردن آنها فقط از آب و الکل ایزوپروپیل استفاده کنید و از تماس اجسام تیز با سطح قالب خودداری کنید. برای شستوشو میتوانید از اسفنج یا اسکاچ نرم کمک بگیرید.
علاوه بر این، برای انجام بهتر کار به ابزارهایی مانند ترازو (برای اندازهگیری رزین و هاردنر)، چوب بستنی (برای مخلوط کردن) و لیوان یکبارمصرف (برای ترکیب کردن رزین و هاردنر) نیز نیاز دارید.
تکنیک های حرفه ای کار با رزین اپوکسی:
تا اینجا شما اصول اولیه و نکات مهم برای شروع کار با رزین را به خوبی یاد گرفتهاید. در این بخش میخواهیم کمی پیشرفتهتر کار کنیم و تکنیکها و روشهای بیشتری برای کار با رزین را به شما آموزش دهیم.
آموزش رزین کاری روی چوب
مبلمان قدیمی چوبی مانند میز و صندلی را میتوان با کمک رزین دوباره به وسایل قابل استفاده تبدیل کرد. برای درست کردن این وسایل از جنس چوب و رزین، باید از رزین رقیقشده استفاده کنید. دلیل این است که معمولاً مقدار قابلتوجهی رزین روی سطح چوب ریخته میشود. علاوه بر این، چوبی که انتخاب میکنید باید حتماً خشک باشد و رطوبت بسیار کمی داشته باشد.
آموزش ساخت بدلیجات رزینی
برای ساختن زیورآلات، به قابهای مخصوصی مانند قاب گردنبند رزین یا پایه گوشواره نیاز دارید. این قابها از مواد گوناگونی ساخته میشوند؛ مثل قاب برنجی، استیل، مس، نقره و انواع دیگر. اما بهتر است از قابهای برنجی یا استیل استفاده کنید، چون با گذشت زمان رنگ آنها تغییر نمیکند و زنگ نمیزنند. همچنین قیمت مناسبی هم دارند. قابهای زیورآلات در بازار به دو شکل موجودند: بعضی دارای کفه هستند و بعضی بدون کفه. شما میتوانید با توجه به سلیقه و طرحی که در نظر دارید، یکی از آنها را انتخاب کنید.

آموزش آبستره رزین
نقاشی با رزین که به آن آبستره رزینی هم میگویند، روشی جذاب برای ساختن کارهای هنری متنوع است. بیشتر مراحل این روش شبیه چیزهایی است که قبلاً یاد گرفتهاید. در ادامه، نمونهای از ساختن یک میز با این روش را مشاهده میکنید.
سوالات متداول هنگام آموزش رزین کاری
چه فضای کاری مناسب رزین کاری است؟
خیلی از افرادی که دوست دارند در خانه کار با رزین اپوکسی را یاد بگیرند، این سوال برایشان پیش میآید که آیا خانه مکان مناسبی برای این کار هست یا نه. بهتر است اول ببینیم یک محیط خوب برای رزین کاری چه ویژگیهایی باید داشته باشد. رزین اپوکسی باید در جایی ریخته شود که تمیز باشد، گرد و خاک نداشته باشد و هوا در آن به خوبی جریان داشته باشد. فرقی نمیکند این فضا داخل خانه باشد یا بیرون از آن؛ مهم این است که مطمئن شوید محیط کاملاً تمیز است تا ذرات گرد و غبار روی رزین خیس ننشینند. دمای محیط هم عامل مهم دیگری است. دمای مناسب برای خشک شدن رزین معمولاً بین ۲۴ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. اگر دما زیاد بالا و پایین برود، میتواند در روند خشک شدن رزین مشکل ایجاد کند. پس حواستان به دمای محیط هم باشد. علاوه بر این، وقتی با رزین کار میکنید، طبیعی است که کمی از آن روی میز یا اطراف بریزد. چون تمیز کردن رزین از روی بعضی سطوح سخت است، بهتر است اطراف محل کارتان را با نایلون یا یک لایه محافظ بپوشانید.

روش براق کردن سطح رزین چیست؟
فرقی نمیکند که کار رزینی شما یک قطعه جواهر باشد یا یک میز چوبی، یکی از راههای جذاب برای زیباتر کردن آن، براق کردن سطح کار است. راههای مختلفی برای این کار وجود دارد و انتخاب بهترین روش، به نوع رزین و میزان مات بودن آن بستگی دارد. از میان روشهای موجود، پولیش کردن و استفاده از اسپری براقکننده از محبوبترین گزینهها هستند. اگر میخواهید رزین را پولیش کنید، مراحل زیر را دنبال کنید:
**تمیز کردن سطح:**
پیش از هر کاری، باید سطح رزین را به خوبی تمیز کنید تا هیچ گرد و غبار، لکه یا ذرهی اضافی روی آن نماند. وجود کوچکترین ناخالصی میتواند مانع از ایجاد یک سطح صاف و براق شود.
**سنبادهزنی رزین:**
بعد از تمیز کردن، باید سطح رزین را سنباده بزنید تا خط و خشها، ناصافیها و ایرادهای آن از بین برود. بهتر است ابتدا با سنباده زبر شروع کنید و به تدریج از سنبادههای نرمتر استفاده کنید. با این روش، سطح رزین کاملاً صاف و یکدست میشود. پس از پایان سنبادهزنی، با یک پارچهی تمیز و خشک، غبار باقیمانده را از روی کار پاک کنید.
**پولیش زدن:**
مقدار کمی پولیش روی سطح رزین بریزید و آن را به آرامی روی تمام قسمتها پخش کنید. دقت کنید که هیچ نقطهای از کار بدون پولیش باقی نماند تا نتیجهی نهایی یکدست و براق شود.
چطور مانع زرد شدن رزین شویم؟
یک مشکل معمول هنگام کار با رزین اپوکسی، زرد شدن آن است. وقتی رزین زرد شود، زیبایی محصول نهایی کاملاً از بین میرود. دلایل مختلفی میتواند باعث این اتفاق شود. در ادامه این دلایل و راههای جلوگیری از آن را بررسی میکنیم:
در دستورالعمل استفاده از رزین، معمولاً حداکثر ارتفاع و مقدار مجاز برای ریختن در قالب نوشته شده است. اگر بیشتر از آن مقدار، رزین درون قالب بریزید، دمای رزین بیش از حد بالا میرود و اصطلاحاً میجوشد. این جوشیدن باعث زرد شدن رزین میشود.
قرار دادن رزین و هاردنر در آب گرم قبل از مخلوط کردن، به سریعتر خشک شدن آن کمک میکند. اما اگر رزین بیش از اندازه گرم شود، ممکن است بجوشد و رنگش زرد شود.
دمای بالای محیط کار هم عامل دیگری است که میتواند باعث گرم شدن بیش از حد مخلوط رزین شود.

رزین چگونه پاک می شود؟
استون که معمولا از آن برای پاک کردن لاک ناخن استفاده می شود توانایی از بین بردن لکه های رزینی را نیز دارد. البته استفاده از آن برای از بین بردن رزین از روی پوست دست می تواند به بافت پوست آسیب برساند. به همین دلیل بهتر است که هنگام کار با رزین از دستکش استفاده کنید تا رزین بر روی سطح بدن نریزد.
{
“@context”: “https://schema.org”,
“@type”: “FAQPage”,
“mainEntity”: [{
“@type”: “Question”,
“name”: “چه فضای کاری مناسب رزین کاری است؟”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “بسیاری از افراد که به دنبال آموزش رزین در منزل هستند، می خواهند بدانند که آیا خانه جای مناسبی برای کار با رزین اپوکسی است یا خیر. بهتر است ابتدا با ویژگی های یک محیط ایده آل برای رزین کاری آشنا شویم. رزین اپوکسی باید در فضایی عاری از گرد و غبار و همراه با تهویه مناسب بر روی سطوح ریخته شود. بنا بر این تفاوتی ندارد که این محیط در داخل یا بیرون از خانه باشد. اما باید از تمیز بودن محیط اطمینان کامل داشته باشید تا گرد و غبار وارد رزین مرطوب نشوند. دمای محیط دیگر عامل تاثیر گذار است. دمای مناسب محیط برای خشک شدن باید بین ۲۴ تا ۳۰ درجه سانتی گراد باشد. نوسان دمایی زیاد نیز می تواند فرایند خشک شدن رزین را مختلل کند. پس حواستان به رعایت این فاکتور نیز باشد. همچنین ریختن رزین بر روی سطوح کناری میز کار امری اجتناب نا پذیر است. از آن جایی که پاک کردن رزین از روی بعضی سطوح کار چندان راحتی نیست باید محیط اطراف با لایه های محافظتی بپوشانید.”
}
},{
“@type”: “Question”,
“name”: “روش براق کردن سطح رزین چیست؟”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “تفاوتی ندارد کار رزینی شما زیورآلات یا میز چوبی باشد، یکی از روش های افزایش زیبایی کارهای رزینی براق کردن آن ها است. روش های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع یا میزان کدر بودن رزین و سطح مورد نظر دارد. محبوب ترین روش های براق کردن سطوح رزینی، استفاده از پولیش و یا استفاده از اسپری براق کننده است. برای پولیش کردن رزین باید مراحل زیر را طی کنید:
تمیز کردن سطح: قبل از پرداخت رزین، حتما باید سطح را به خوبی تمیز کنید تا هرگونه گرد و غبار، کثیفی یا زباله از بین برود. وجود هر گونه ناخالصی بر روی سطح می تواند مانع از ایجاد یک لایه براق بی نقص بر روی سطح شود
پس از تمیز کردن سطح، لازم است تا خود رزین نیز سنباده زده شود تا هر گونه خط و خش، برآمدگی یا ایراد از بین برود. برای این کار می توانید از یک سمباده زبر شروع کنید و کم کم به سراغ سمباده های ریز تر بروید. به این صورت سطح رزین به خوبی صاف و صیقلی می شود. بعد از اتمام سنباده زدن با استفاده از یک پارچه تمیز و خشک غبار ایجاد شده از روی سطح رزین نیز باید از بین برود.
مقدار کمی پولیش بر روی سطح رزین بریزید. سپس به آرامی آن را بر روی کل سطح رزین پخش کنید به گونه ای که هیچ نقطه ای از سطح رزین بدون پولیش باقی نماند.”
}
},{
“@type”: “Question”,
“name”: “چطور مانع زرد شدن رزین شویم؟”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “یکی از مشکلات رایج در کار با رزین، زرد شدن رزین اپوکسی است. در صورت زرد شدن رزین، محصول رزین به طور کامل زیبایی خود را از دست می دهد. چندین عامل ممکن است باعث بروز این مشکل شود. در ادامه به معرفی این علل و راه حل های آن می پردازیم:
یکی از مواردی که در دستورالعمل های رزین ذکر می شود، حداکثر ارتفاع و وزن برای ریختن در قالب است. در صورتی که بیشتر از این میزان رزین داخل قالب ریخته شود، دمای رزین بیش از حد افزایش پیدا می کند یا به اصطلاح می جوشد که باعث زرد شدن رزین می شود
گذاشتن رزین و هاردنر در آب گرم پیش از مخلوط شدن با یک دیگر فرایند خشک شدن رزین را تسهیل می کند. اما در صورتی که بیش از حد رزین گرم شود، به دلیل جوشیدن رزین زرد رنگ می شود
دمای بالای محل کار نیز دیگر عاملی است که می تواند مخلوط رزین را بیش از حد گرم کند.”
}
},{
“@type”: “Question”,
“name”: “رزین چگونه پاک می شود؟”,
“acceptedAnswer”: {
“@type”: “Answer”,
“text”: “استون که معمولا از آن برای پاک کردن لاک ناخن استفاده می شود توانایی از بین بردن لکه های رزینی را نیز دارد. البته استفاده از آن برای از بین بردن رزین از روی پوست دست می تواند به بافت پوست آسیب برساند. به همین دلیل بهتر است که هنگام کار با رزین از دستکش استفاده کنید تا رزین بر روی سطح بدن نریزد.”
}
}]
}


