آموزش انواع مختلف دوخت گلدوزی

در این نوشته، قصد داریم روش‌های مختلف دوخت در گلدوزی را همراه با تصویر آموزش دهیم. خوب است بدانید که روش دوخت در گلدوزی دستی، با گلدوزی که با چرخ خیاطی یا دستگاه انجام می‌شود، تفاوت دارد. پس اگر تازه می‌خواهید گلدوزی را شروع کنید، این مطلب می‌تواند راهنمای خوبی برای شما باشد. در بخش‌های بعدی، به سراغ آموزش دوخت‌های ساده و ابتدایی که برای شروع لازم دارید، خواهیم رفت.

آموزش دوخت های پایه و ساده

برای یادگیری گلدوزی، ابتدا باید این دوخت‌های پایه را یاد بگیرید و روی یک پارچه مناسب تمرین کنید. در ادامه، هر کدام را به همراه تصویر آموزش خواهیم داد.

* دوخت ساده رجی
* دوخت بخیه
* دوخت ساقه
* دوخت میانه
* دوخت زنجیره‌ای
* دوخت زنجیره‌ای تکی
* دوخت گره فرانسوی
* دوخت پروانه‌ای (دوخت سرخسی یا پای کلاغی)
* دوخت پر
* دوخت دندان موشی
* دوخت ساتن (دوخت توپر یا دوخت رفت و برگشتی)
* دوخت ابریشمی (دوخت با بخیه‌های کوتاه و بلند)

دوخت شلال ساده | Running stitch

دوخت ساده شلال، یکی از پایه‌ای‌ترین روش‌ها در گلدوزی است. برای شروع، سوزن را از پشت پارچه بیرون بیاورید. سپس حدود نیم سانت‌متر جلوتر، سوزن را به داخل پارچه فرو ببرید. بعد دوباره سوزن را از نیم سانت آن طرف‌تر از زیر پارچه بیرون بیاورید. این کار را پشت سر هم و تا انتهای خط ادامه دهید.

با تمرین این دوخت، کم‌کم می‌توانید اندازه کوک‌ها را منظم و یکدست کنید و در نتیجه کارتان تمیزتر به نظر برسد. اگر نمی‌دانید چه نوع پارچه‌ای برای گلدوزی و شماره‌دوزی مناسب است، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «پارچه مناسب شماره‌دوزی» را نیز مطالعه کنید.

در روش استاندارد این دوخت، می‌توانید به دو شکل عمل کنید: یکی این که یک کوک از رو بزنید و یکی از زیر، یا این که سوزن را چند بار پشت سر هم داخل پارچه فرو ببرید و سپس آن را بیرون بکشید تا چند کوک یکجا ایجاد شود. اگر تازه‌کار هستید، بهتر است کوک‌ها را تک‌تک و با حوصله بزنید تا فاصله‌ها دقیق و منظم شود؛ چون اگر یک‌باره چند کوک بزنید، ممکن است فاصله‌ها نامرتب شود.

دوخت شلال ساده

دوخت بخیه | Backstitch

این روش دوخت از پایه‌ای‌ترین و پراستفاده‌ترین دوخت‌ها در گلدوزی به شمار می‌رود.
برای انجام آن، ابتدا سوزن را از پشت کار بیرون بیاورید و مطابق الگوی مورد نظر، یک کوک به جلو بزنید و دوباره سوزن را به پشت پارچه برگردانید.
سپس، سوزن را به اندازه‌ی طول همان کوک اول، دوباره از پارچه خارج کنید و نوک سوزن را دقیقاً در جایی که کوک قبلی تمام شده، وارد پارچه کنید.
با تکرار این روش، یک خط دوختِ پیوسته و منظم به دست می‌آید که بین کوک‌ها فاصله‌ای دیده نمی‌شود.

دوخت شلال ساده

دوخت ساقه دوزی | Stem stitch

برای پر کردن ساقه‌های گل از این روش دوخت استفاده می‌شود. کار را اینگونه شروع کنید: اول سوزن را از پشت کار به روی پارچه بیاورید. سپس یک کوک به اندازه‌ی مناسب و هماهنگ با طرح بزنید. قبل از این که نخ را کاملاً بکشید، سوزن را از وسط همان کوک، روی خط دوخت، بیرون بیاورید. حالا نخ را کاملاً بکشید تا کوک روی پارچه قرار گیرد. این روش را تا انتهای خط ادامه دهید و در پایان، نخ را در پشت کار گره بزنید.

دوخت ساقه دوزی

دوخت میانه | Split stitch

این روش دوخت، یک روش منظم و پیوسته است که برای ایجاد خطوط مختلف مانند نوشته‌ها، ساقه‌های گل، حاشیه‌ها و موارد مشابه بسیار کاربرد دارد.

کار را اینگونه شروع کنید: ابتدا سوزن را از پشت پارچه خارج کرده و یک کوک بردارید. سپس، سوزن را از میان نخ‌های همان کوک اول، دوباره به بیرون هدایت کنید و یک کوک جدید به همان اندازه قبلی ایجاد کنید. این کار را پشت سر هم تکرار کنید تا خط دوخت به پایان برسد.

در نهایت، این دوخت شکلی شبیه به یک زنجیر خواهد داشت. البته باید توجه داشت که تکنیک اصلی «دوخت زنجیره» در گلدوزی، روش مخصوص به خود را دارد که بعداً درباره آن صحبت خواهیم کرد.

دوخت میانه گلدوزی

دوخت زنجیره | Chain stitch

زنجیره‌دوزی یکی از زیباترین و پرکاربردترین روش‌های دوخت در گلدوزی است. اگر می‌خواهید وسایل گلدوزی و سوزن مخصوص زنجیره‌دوزی را تهیه کنید، می‌توانید به وبسایت آرین لوتوس سر بزنید.

برای انجام این دوخت، ابتدا سوزن را از پشت پارچه به رو بیاورید. سپس دوباره سوزن را دقیقاً از همان نقطه، به داخل پارچه فرو کنید. قبل از این که نخ را کاملاً بکشید، یک حلقه روی پارچه باقی بگذارید. حالا سوزن را حدود نیم سانتی‌متر جلوتر، روی خط مورد نظر، از پارچه بیرون بیاورید و آن را از وسط حلقه رد کنید. بعد نخ را به آرامی کاملاً بکشید.

اگر می‌خواهید یک رشته زنجیرهٔ پیوسته ایجاد کنید، این مراحل را تا انتهای خطی که مشخص کرده‌اید ادامه دهید. برای این کار، هر بار سوزن را دقیقاً از همان جایی که از پارچه بیرون آورده‌اید، دوباره به داخل پارچه فرو کنید و قبل از کشیدن کامل نخ، حلقه‌ای تشکیل دهید. سپس سوزن را نیم سانتی‌متر جلوتر بیرون کشیده و از داخل حلقه عبور دهید.

دوخت زنجیره

دوخت زنجیره تک حلقه | Single chain stitch

زنجیره تک حلقه تقریباً شبیه به زنجیره ردیفی دوخته می‌شود، با این تفاوت که بعد از دوختن اولین حلقه، به جای ادامه دادن و ساختن حلقه بعدی، سوزن را از بالای قوس کوچکی که تشکیل شده، از داخل پارچه عبور می‌دهیم و آن را محکم می‌کنیم. به این کار بست زدن می‌گویند.

دوخت زنجیره تک حلقه

دوخت گره فرانسوی | French knot

دوخت گره فرانسوی یک روش تزیینی و زیبا در گلدوزی است که بیشتر برای وسط گل‌ها کاربرد دارد.
برای انجام این دوخت، ابتدا سوزن را از پارچه بیرون بیاورید و نخ را چند بار دور نوک سوزن بپیچید. بعد، با انگشت خود نخ‌های پیچیده شده را نگه دارید و سوزن را در فاصله‌ای نزدیک به همان نقطه اول، به داخل پارچه برگردانید.
تعداد دورهایی که نخ را به دور سوزن می‌پیچید، اندازه گره را مشخص می‌کند؛ هر چقدر بیشتر بپیچید، گره بزرگ‌تر می‌شود. با تکرار این روش می‌توانید طرح‌های گلدوزی خود را کامل کنید.

دوخت گره فرانسوی

دوخت پَرواز (دوخت سرخس یا پا کلاغی) | Fly stitch

برای انجام این دوخت، لازم است چند نقطه را روی پارچه مشخص کنید. بهتر است این علامت‌ها در یک خط صاف و با فاصله‌های یکسان از هم باشند.
طبق تصویر، ابتدا سوزن را از نقطه A بیرون بیاورید، سپس آن را به نقطه B فرو ببرید و از نقطه C خارج کنید. توجه داشته باشید که نخ باید از داخل حلقه‌ای که ایجاد شده عبور کند و بعد آن را به آرامی به سمت پایین بکشید.
اگر این دوخت به صورت خطی و پشت سر هم ادامه دارد، یک کوک بلند بزنید و همین مراحل را تا انتهای کار تکرار کنید. در غیر این صورت، مانند تصویر، با یک بست، دوخت را تمام کنید.

دوخت پَرواز

دوخت پَر | Feather stitch

سوزن را از پشت پارچه بیرون بیاورید. سپس، سوزن را به اندازه‌ی طول بخیه‌ای که می‌زنید، در سمت راست نقطه‌ای که کار را شروع کرده‌اید، وارد پارچه کنید. نوک سوزن را کمی پایین‌تر از فاصله‌ی بین این دو نقطه، از پارچه خارج کنید و از داخل حلقه‌ای که تشکیل شده ردش کنید. بعد حلقه را بکشید تا سفت شود. به این ترتیب، اولین بخیه شما انجام شد.

حالا باید انتخاب کنید که بخیه بعدی به کدام سمت برود: راست یا چپ. سوزن را دوباره به اندازه‌ی طول بخیه، در سمت مورد نظر فرو ببرید و همان مراحل قبل را تکرار کنید. با این کار، دومین بخیه هم کامل می‌شود.

به همین روش به کار خود ادامه دهید. می‌توانید یکی درمیان به چپ و راست بخیه بزنید. اگر می‌خواهید طرح متفاوتی داشته باشید، می‌توانید دو بخیه پشت سرهم در یک سمت و سپس دو بخیه در سمت دیگر بزنید.

وقتی به انتهای ردیف رسیدید و خواستید کار را تمام کنید، برای آخرین بخیه، یک گره کوچک بزنید و آن را محکم کنید تا از باز شدن بخیه جلوگیری شود.

اگر برای گلدوزی به وسایل نیاز دارید، می‌توانید به وبسایت آرین لوتوس مراجعه کنید.

دوخت پَر

دوخت دندان موشی | Blanket stitch

برای انجام بخیه دندان موشی، ابتدا باید سوزن را از پشت پارچه و از لبه کار بیرون بیاورید. سپس سوزن را به دور لبه پارچه بچرخانید و دقیقاً از همان نقطه اول که کار را شروع کردید، دوباره به پشت پارچه برگردانید. با این کار یک حلقه در کنار لبه پارچه ایجاد می‌شود. حالا سوزن را از داخل همین حلقه عبور دهید. این کار باعث می‌شود که نخ شما کاملاً در جای خود ثابت شود و آماده باشید تا اولین بخیه را بزنید.

سپس سوزن را از لبه پارچه و نزدیک به نقطه شروع، دوباره بیرون بیاورید. آن را به سمت جلو حرکت دهید و از داخل حلقه‌ای که درست کرده‌اید، عبور دهید. بعد از عبور دادن سوزن، بخیه را به آرامی بکشید تا محکم شود. برای ادامه کار و ایجاد بخیه‌های بعدی، همین مراحل را تکرار کنید تا یک لبه تزئینی زیبا و منظم به دست آید. از این روش هم برای تزئین لبه پارچه و هم برای گلدوزی روی سطح آن می‌توان استفاده کرد.

دوخت دندان موشی

ساتن دوزی (توپر دوزی، دوخت رفت و برگشتی) | Satin stitch

توپردوزی به روشی از دوخت گفته می‌شود که در آن، بخیه‌های متعددی در کنار هم قرار می‌گیرند. از این نوع دوخت برای پر کردن قسمت‌های مختلفی مانند برگ‌ها، گلبرگ‌ها، نوشته‌ها یا هر قسمتی که می‌خواهید به صورت کامل پر شود، استفاده می‌کنید.
در توپردوزی، می‌توانید جهت دوخت‌ها را به دلخواه خود انتخاب کنید: به صورت افقی، عمودی یا حتی اریب. این موضوع کاملاً به طرح و سلیقه شما بستگی دارد.
برای انجام این دوخت، کافی است سوزن را از سمت راست وارد پارچه کنید و از قسمت چپ خارج نمایید. بهتر است همیشه کار را از مرکز طرح یا پهن‌ترین بخش آن شروع کنید و به تدریج به سمت لبه‌ها یا قسمت‌های باریک‌تر بروید. همچنین باید از پارچه‌ای استفاده کنید که برای سوزن‌پانچ مناسب باشد.
یک نکته مهم: از این روش دوخت برای سطح‌های خیلی بزرگ استفاده نکنید، زیرا زیبایی و جلوه مطلوبی نخواهد داشت. برای طرح‌های بزرگ، بهتر است از دوخت شماره ۱۲ کمک بگیرید.

ساتن دوزی

ابریشم دوزی (دوخت کوتاه و بلند) | Long and short stitch

بخیه‌های بلند و کوتاه، گزینه بسیار مناسبی برای پوشاندن کامل فضاهای بزرگ هستند. همچنین می‌توانید رنگ‌های مختلفی برای هر ردیف انتخاب کنید تا یک نمای رنگی و سایه‌دار ایجاد شود. در ابتدا، محدوده‌ای را که قصد پر کردن آن را دارید مشخص کنید. ردیف اول بخیه‌ها را در امتداد لبه‌های آن شکل بزنید. سپس بین بخیه‌های بلند و کوتاه، از ترکیب‌های مختلفی از همین دو نوع بخیه استفاده کنید. این کار را آنقدر ادامه دهید تا کل سطح به طور کامل پر شود. از این روش دوخت می‌توان برای گلبرگ‌ها، برگ‌ها و دیگر سطوح استفاده کرد. نکته مهم این است که این نوع دوخت، یک دوخت روکاری است و نتیجه نهایی آن شبیه به دوخت‌های ماشینی می‌شود و به همین دلیل، از ارزش و زیبایی بالایی برخوردار است.

ابریشم دوزی

این دوخت‌ها، مهم‌ترین و پراستفاده‌ترین بخیه‌های اولیه در هنر گلدوزی هستند. امیدواریم از این راهنما نهایت استفاده را ببرید و مهارت خود را برای انجام کارهای پیشرفته تقویت کنید. شما می‌توانید تمام وسایل مورد نیاز برای گلدوزی را به صورت اینترنتی از **خرازی آنلاین آرین لوتوس** تهیه کنید.

در این مطلب کوشیدیم انواع دوخت‌های گلدوزی را با کمک تصویر آموزش دهیم. با این حال، به خاطر داشته باشید که یادگیری این دوخت‌ها که یک فعالیت عملی است، تنها از راه خواندن و توضیح نوشتاری، دشوار خواهد بود. بنابراین پیشنهاد ما این است که برای یادگیری دقیق‌تر و همراه با اجرای عملی، در کلاس‌های حضوری یا آنلاین گلدوزی با دست که توسط **سایت آرین لوتوس** برگزار می‌شود، شرکت کنید.

برای دیدن و خرید لوازم گلدوزی و همچنین پارچه‌های شماره‌دوزی با کیفیت خوب و قیمت مناسب، به **فروشگاه آرین لوتوس** سر بزنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن