معنی ضرب المثل ” بخور و بخواب کار من است خدانگهدار من است “

این ضرب‌المثل درباره افرادی به کار می‌رود که هیچ هدف و برنامه‌ای در زندگی ندارند و تمام زندگی آن‌ها فقط به خوردن و خوابیدن محدود می‌شود. این افراد معمولاً هیچ تلاشی برای پیشرفت یا انجام کارهای مفید نمی‌کنند و وقت خود را صرف امور بی‌ارزش می‌کنند.

این عبارت معمولاً به صورت طنز یا برای انتقاد به کار می‌رود و نشان می‌دهد که فرد هیچ مسئولیتی در زندگی قبول نمی‌کند و تنها دغدغه‌اش راحتی و آسایش خودش است. در واقع این ضرب‌المثل اشاره به تنبلی، بی‌مسئولیتی و بی‌هدفی در زندگی دارد.

در این نوشته، با مفهوم و معنای واقعی این ضرب‌المثل کهن ایرانی آشنا خواهید شد. در ادامه با ما همراه باشید.

معنی بخور و بخواب کار من است خدانگهدار من است یعنی چه؟

به آدمی می‌گویند که تمام روزش را به خوردن و خوابیدن می‌گذراند، اما از خداوند موفقیت می‌خواهد؛ مثلاً انتظار دارد در دانشگاه قبول شود یا ثروت زیادی به دست آورد.

این ضرب‌المثل برای افراد تنبلی است که برای پنهان کردن بی‌عملی خود، به روزی‌رسانی خدا اشاره می‌کنند، در حالی که نمی‌فهمند تلاش یا بی‌تلاشی خودشان هم در افزایش یا کاهش روزی‌شان تأثیر دارد.

فرد تنبل می‌گوید: “لازم نیست کاری بکنم و خودم را خسته کنم، چون خدا همیشه مرا می‌بیند و کارهایم را درست می‌کند.”
افراد خردمند در جوابش می‌گویند: “درست است که خداوند تواناست و از عهدهٔ همه چیز برمی‌آید، اما آیا باید بین تو و کسی که سخت تلاش می‌کند، هیچ فرقی نباشد؟”

مسلماً کسی که تلاش می‌کند و به لطف خدا هم امید دارد، نزد خداوند جایگاهی بالاتر از کسی دارد که هیچ کاری نمی‌کند و فقط امید بی‌اساس به خدا دارد.

**پیشنهاد برای ضرب‌المثل:**
با کار

حدیث درباره تنبلی

در ادامه، چند سخن گهربار دربارهٔ زیان‌های تنبلی را با هم مرور می‌کنیم:

امام علی (علیه السلام): ارزش هر فرد به اندازهٔ اراده و همت اوست.
امام علی (علیه السلام): آنچه موفقیت را نابود می‌کند، تنبلی است.
امیر مؤمنان علی علیه السلام: سستی و تنبلی، زندگی آخرت را خراب می‌کند.

ابوبصیر از امام صادق علیه السلام نقل کرده که فرمود:«همانا خداوند، خواب زیاد و بیکاریِ طولانی را دشمن می‌دارد.»
و نیز فرمود:«خواب، چه طلبکار بدی است! عمر کوتاه را از بین می‌برد و پاداش‌های بزرگ را تباه می‌سازد.»

امام علی علیه السلام:«کسی که همیشه تنبلی کند، آرزوهایش برآورده نمی‌شود و کارهایش زشت و ناپسند می‌گردد.»

امام سجاد(علیه السلام): اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْهَمِّ وَ الْحَزَنِ وَ الْعَجْزِ وَ الْکَسَلِ؛ بار خدایا، من از غم و اندوه و ناتوانی و تنبلی به تو پناه می‏برم.

ضرب‌المثل: تنبل نرو به سایه.