معنی ضرب المثل ” جان به عزرائیل نمی دهد “

این ضرب‌المثل در مورد افرادی به کار می‌رود که به شدت خسّاس و مال‌اندوز هستند. این افراد آنقدر به دنیا و اموال خود وابسته و مشتاق هستند که حاضر نیستند حتی در لحظه مرگ و هنگام رسیدن اجلشان، از دارایی‌های خود دل بکنند و آن را رها کنند.

عزرائیل، همان فرشته‌ای است که مأموریت قبض روح انسان‌ها را بر عهده دارد. این مثل می‌گوید که فرد بخیل، حتی وقتی فرشته مرگ به سراغش می‌آید، جان خود را هم به آسانی تسلیم نمی‌کند و در برابر مرگ هم مقاومت می‌نماید؛ چرا که دل کندن از دنیای مادی برایش بسیار سخت و غیرممکن است. در حقیقت، این جمله تصویری اغراق‌آمیز از وابستگی شدید و حبّ دنیا در وجود یک فرد را نشان می‌دهد.

در این نوشته، می‌خواهیم مفهوم اصلی و معنای این ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

معنی جان به عزرائیل نمی دهد یعنی چه؟

۱- یعنی آنقدر خسیس است که اگر فرشته مرگ به سراغش بیاید و بخواهد جانش را بگیرد، می‌گوید: “نه، اجازه نمی‌دهم!”

۲- این ضرب‌المثل برای نشان دادن شدت خست افراد به کار می‌رود، وگرنه در واقعیت کسی نمی‌تواند جلوی مرگ را بگیرد. وقتی زمان آدمی به پایان برسد، فرشته مرگ بدون اینکه اجازه بگیری، جان را می‌ستاند و کار تمام است.

۳- آدم‌های خسیس و سفت‌و‌سخت می‌ترسند کسی بیاید و چیزی را که مال آن‌هاست از دستشان بگیرد. مثلاً پول به کسی نمی‌دهند، چون فکر می‌کنند برای به دست آوردنش زحمت کشیده‌اند و اگر به نیازمند یا دیگران کمک کنند، دارایی‌شان کم می‌شود و زیان می‌بینند.
یکی دیگر از چیزهایی که این افراد به آن وابسته هستند، جانشان است! به همین دلیل معمولاً به مرگ فکر نمی‌کنند و تصور می‌کنند مرگ برای دیگران است، نه برای خودشان. اگر به یاد مرگ بیفتند، دیگر این‌قدر بخیل نیستند؛ چون در پایان، سهم هر کس از این دنیا فقط یک کفن و یک قبر کوچک و تاریک خواهد بود.
پس انسانی که حتی مالک جان خود هم نیست، اگر به هر چه دارد وابسته شود و طمعکار باشد، در حقیقت در نادانی بزرگی به سر می‌برد.

۴- این ضرب‌المثل از نظر معنایی به ضرب‌المثل “آب از دستش نمی‌چکد” نزدیک است؛ هر دو به خست افراد اشاره دارند.

پیشنهادی: معنی ضرب‌المثل “نم پس نمی‌دهد”

اختصاصی-آرین لوتوس