معنی ضرب المثل ” دزد آمد و هیچ نبرد “

داستان پشت این ضرب‌المثل قدیمی از یک اتفاق واقعی در تاریخ گرفته شده است. می‌گویند در زمان یکی از پادشاهان، دزدان به خانه یک مرد فقیر حمله کردند. آن مرد به قدری چیزی برای از دست دادن نداشت که وقتی دزدان وارد شدند، حتی یک چیز باارزش هم پیدا نکردند که بدزدند. در نهایت، با دست خالی و ناامید از آن خانه بیرون رفتند.

این حکایت به مرور زمان تبدیل به ضرب‌المثل “دزد آمد و هیچ نبرد” شد. معنی اصلی این مثل این است که کسی به قدری فقیر و تنگدست باشد که هیچ چیز باارزشی برای دزدیده شدن نداشته باشد. دزد هم با وجود زحمتی که کشیده، چیزی به دست نمی‌آورد.

اما امروزه از این ضرب‌المثل در موقعیت‌های مختلفی استفاده می‌شود. برای مثال:

* وقتی کسی برای انجام کاری یا گرفتن چیزی به جایی می‌رود، اما در نهایت دست خالی برمی‌گردد.
> مثلاً: “علی برای گرفتن پولش به اداره رفته بود، اما چون مسئول مربوطه آنجا نبود، **دزد آمد و هیچ نبرد** و برگشت.”

* وقتی کسی قصد آزار و اذیت یا سوءاستفاده از دیگری را دارد، اما به هدفش نمی‌رسد چون آن شخص چیزی برای از دست دادن ندارد یا هوشیار است.
> مثلاً: “آنها می‌خواستند با تهمت زدن به او reputation او را خراب کنند، اما او آدم پاک و بی‌آلایشی بود. در نهایت **دزد آمد و هیچ نبرد**.”

* حتی گاهی برای شوخی و طنز به کار می‌رود، وقتی کسی برای مهمانی یا جشنی می‌رود اما غذا یا خوراکی تمام شده است.
> مثلاً: “دیر به مهمانی رسیدیم و همه غذاها تمام شده بود، واقعاً **دزد آمد و هیچ نبرد** شدیم!”

در اصل، این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که گاهی “نداشتن” و فقر می‌تواند باعث امنیت شود. وقتی شما چیزی نداشته باشید، کسی انگیزه‌ای برای گرفتن آن از شما ندارد. این مثل برخلاف بسیاری از ضرب‌المثل‌ها که درباره ثروت و دارایی هستند، نگاهی متفاوت به زندگی دارد.

در این نوشته، با مفهوم و معنای یک ضرب‌المثل کهن و اصیل ایرانی آشنا خواهید شد. در ادامه با ما همراه باشید.

دزد آمد و هیچ نبرد کنایه از چیست؟

این ضرب‌المثل زمانی به کار می‌رود که جوّ محیط آرام است و هیچ آشوب و درگیری‌ای رخ نداده است.

معمولاً وقتی اتفاق ناخوشایندی مثل دزدی از خانه می‌افتد، صاحب خانه و اطرافیانش انتظار دارند همه چیز به هم بریزد و اخبار ناگواری بشنوند. اما اگر برخلاف انتظارشان، همه چیز مرتب باشد و اتفاق بدی نیفتاده باشد، از این ضرب‌المثل استفاده می‌کنند.

هرچند ریشه اصلی این اصطلاح به موقعیتی برمی‌گردد که دزدی وارد خانه شود، اما چیزی نبرد؛ اما در موقعیت‌های مشابه دیگر نیز کاربرد دارد. مثلاً وقتی کسی در نقشه‌اش برای فریب دیگران ناکام بماند!

به این مثال توجه کنید: فرض کنید رئیس شرکت شما فردی تندخو و پرخاشگر است و همیشه بهانه‌ای پیدا می‌کند تا برخی از کارمندان را اخراج کند. حالا همین رئیس عصبانی وارد اتاق شما می‌شود تا یکی را اخراج کند، اما اتفاقی می‌افتد که فرصت انجام این کار را پیدا نمی‌کند. مثلاً در همان لحظه تلفن همراهش زنگ می‌خورد و مجبور می‌شود فوراً محل را ترک کند.

اگر پس از این ماجرا، همکاران به اتاق شما بیایند و بپرسند: «چه شد؟ چه کسی اخراج شد؟» شما با کنایه پاسخ می‌دهید: «این بار دزد آمد و هیچ نبرد!» یعنی این بار رئیس نتوانست نقشه خود را اجرا کند.

بیشتر بخوانید: ضرب‌المثل با دزد
اختصاصی-آرین لوتوس