معنی ضرب المثل ” آفتابه دزد “

همه چیز درباره معنی و مفهوم ضرب‌المثل “آفتابه‌دزد”

این ضرب‌المثل برای کسی به کار می‌رود که کار بسیار بد و زشتی انجام داده، اما سعی می‌کند با نشان دادن یک کار کوچک و به ظاهر خوب، گناه بزرگ خود را بپوشاند یا چهره‌ای نیکو از خود نشان دهد.

مثلاً تصور کنید کسی مبلغ زیادی پول را دزدیده باشد، اما برای این که مردم به او شک نبرند، یک کار خیر کوچک مثل کمک به یک نیازمند انجام دهد. در این حالت می‌گویند: “این که کمک کرده، فقط نقش آفتابه‌دزد را بازی می‌کند.” یعنی این کار خوبش، تنها پوششی برای گناه بزرگش است.

ریشه این ضرب‌المثل از داستانی قدیمی می‌آید که در آن یک دزد، اشیاء باارزش زیادی را می‌دزدید. یک روز، او یک آفتابه (که وسیله‌ای کم‌ارزش‌تر بود) نیز دزدید، اما وقتی او را گرفتند، فقط به دزدیدن همان آفتابه اعتراف کرد و سعی کرد خودش را یک دزد کوچک و بی‌آزار نشان دهد. مردم فهمیدند که او قصد دارد با قبول کردن یک گناه کوچک، گناهان بزرگتر خود را پنهان کند.

به زبان ساده، “آفتابه‌دزد” به آدمی گفته می‌شود که با یک اعتراف یا کار کوچک، می‌خواهد توجه دیگران را از خطاهای بزرگش منحرف کند.

در این نوشته، می‌خواهیم مفهوم یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنی ایرانی را با هم مرور کنیم. در ادامه با آرین لوتوس همراه باشید.

آفتابه دزد کنایه از چیست؟

1- این ضرب‌المثل به دزدی اشاره دارد که آنقدر درمانده شده که چیزهای بی‌ارزش و پیش‌پاافتاده می‌دزد. آفتابه هم نماد چیزی است که ارزش بسیار کمی دارد.

2- از این اصطلاح برای کسانی استفاده می‌شود که بدشانسی می‌آورند و اگر حتی دست به کار نادرست بزنند، بلافاصله گرفتار می‌شوند. وقتی اطرافیان می‌بینند که فرد نه تنها چیز بی‌ارزشی دزدیده، بلکه آبرو و احترام خود را نیز از دست داده، این جمله را برای مسخره کردن یا شوخی به کار می‌برند.

3- به طور کلی، این ضرب‌المثل توصیف کننده دزدی است که از کار خلاف خود سودی نبرده است.

4- اگرچه در گذشته آفتابه‌های فلزی ارزش بیشتری داشتند، اما امروزه معمولاً از نوع پلاستیکی آن استفاده می‌شود. به همین دلیل، کلمه “آفتابه” نشان‌دهنده کم‌ارزش و ناچیز بودن یک چیز است.

5- این عبارت به دزدی گفته می‌شود که توانایی انجام دزدی‌های بزرگ و حرفه‌ای را ندارد.