معنی ضرب المثل ” دانا هم داند و هم پرسد، نادان نداند و نپرسد “

یک ضرب‌المثل قدیمی و پرمعنی وجود دارد که می‌گوید: “دانا هم داند و هم پرسد، نادان نداند و نپرسد.”

این جمله چه مفهومی دارد؟
اشاره به این حقیقت دارد که افراد باهوش و خردمند، حتی وقتی چیزی را می‌دانند، باز هم برای اطمینان بیشتر یا یادگیری بهتر، سؤال می‌پرسند. آن‌ها از پرسیدن هیچ ترسی ندارند، چون می‌دانند که پرسش، کلید دستیابی به دانش عمیق‌تر است.

اما در مقابل، افراد کم‌خرد یا نادان، نه تنها چیزهای زیادی نمی‌دانند، بلکه به دلیل غرور یا ترس از نشان دادن نادانی خود، حتی سؤال هم نمی‌پرسند. در نتیجه، همیشه در نادانی خود باقی می‌مانند و فرصت یادگیری و رشد را از دست می‌دهند.

پس این سخن به ما یادآوری می‌کند که هرگز از پرسیدن نترسیم. پرسش نشانه عقل و خرد است، نه نشانه نادانی.

در این بخش، به بررسی معنی و مفهوم این ضرب‌المثل ایرانی می‌پردازیم. در ادامه همراه ما باشید.

دانا هم داند و هم پرسد، نادان نداند و نپرسد یعنی چه؟

یک انسان دانا همیشه در حال یادگیری است و هرگز گمان نمی‌کند که به همه چیز مسلط شده است. برعکس، فرد نادان معمولاً تصور می‌کند همه چیز را می‌داند و به دانش محدود خودش مطمئن است.

هرچه انسان خردمند‌تر شود، بیشتر درمی‌یابد که «چیز زیادی نمی‌داند». زیرا دنیای علم و دانش پایانی ندارد و همیشه چیزهای تازه‌ای برای کشف کردن وجود دارد که ما از آن‌ها بی‌خبریم.

یکی از بهترین راه‌های یادگیری، پرسیدن سؤال است. وقتی فرد از کسی که آگاه‌تر است سؤال می‌پرسد، ابهاماتش برطرف می‌شود و اگر چیزی را اشتباه فهمیده باشد، تصحیح می‌شود. اما اگر کسی سؤال نکند و در بی‌تفاوتی بماند، چگونه می‌تواند از نادانی خود رها شود؟ در این حالت، همچنان در باورهای نادرست خود باقی می‌ماند.

فرد نادان تا زمانی که طعم شیرین دانش را نچشیده، شاید به سوی آن حرکت نکند و همیشه خود را بی‌نیاز از یادگیری بداند.

پرسیدن عیب نیست؛ ندانستن عیب است. اگر کسی از ترس یا خجالت سؤال نکند، تنها به خودش آسیب می‌زند. البته هر سؤالی هم لازم نیست پرسیده شود؛ مانند کسانی که از حضرت علی علیه السلام می‌پرسیدند: «بگو تعداد موهای سر ما چقدر است!» این گونه پرسش‌ها، خود نشانه بی‌خردی است.

این‌ها بخشی از تفاوت‌های بین فرد دانا و نادان بود. اگر شما هم نکته‌ای به ذهنتان می‌رسد، خوشحال می‌شویم آن را با ما در میان بگذارید.

بیشتر بدانید:
دشمن دانا به از دوست نادان!

اختصاصی-آرین لوتوس