معنی ضرب المثل ” صلاح مملکت خویش خسروان دانند “

این ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید که تدبیر و مدیریت درست یک کشور را، پادشاهان و فرمانروایان آن می‌دانند. منظور این است که کسانی که در رأس یک مجموعه یا سرزمین قرار دارند، به دلیل داشتن اطلاعات کلی و دید وسیع‌تر، بهتر از هر کس دیگری می‌توانند تشخیص دهند که چه تصمیمی برای اداره امور آن مجموعه مناسب‌تر و سودمندتر است.

این مثل معمولاً در شرایطی به کار می‌رود که افراد مختلف، هر کدام با توجه به دیدگاه محدود خودشان، در مورد مسائل کلان یک کشور یا سازمان بزرگ، نظر می‌دهند و راهکار پیشنهاد می‌کنند. در چنین مواقعی، این جمله یادآوری می‌کند که تصمیم‌گیری نهایی و تشخیص مصلحت کلی، بر عهده کسانی است که مسئولیت اصلی را بر عهده دارند و همه جوانب کار را می‌بینند.

در این نوشته، می‌خواهیم مفهوم واقعی یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنی ایرانی را با هم مرور کنیم. در ادامه با آرین لوتوس همراه باشید.

معنی صلاح مملکت خویش خسروان دانند چیست؟

هر کسی بهتر از دیگران می‌داند چه چیزی به صلاح خودش است.

این ضرب‌المثل معمولاً وقتی به کار می‌رود که فردی از دیگران راهنمایی می‌خواهد. پس از مشورت، به او می‌گویند: “ما نظرمان را گفتیم، اما خودت بهتر از هر کسی می‌دانی چه تصمیمی برایت مناسب‌تر است.” زیرا هیچ‌کس از نیت و شرایط پنهان فرد دیگری آگاه نیست و فقط خود شخص است که می‌تواند تمام جوانب کارش را بسنجد.

این جمله به ما یادآوری می‌کند که حتی وقتی به کسی کمک یا مشورت می‌دهیم، نباید نظر خود را به او تحمیل کنیم. بهتر است اجازه دهیم تصمیم نهایی را خودش بگیرد.

معنای اصلی این ضرب‌المثل این است: هر پادشاهی مصلحت کشور خود را بهتر از پادشاهان دیگر می‌داند و نباید اجازه دهد حاکمان سرزمین‌های دیگر در امور داخلی مملکتش دخالت کنند. به همین خاطر، از این گفته استفاده می‌شود تا به افراد گوشزد شود که هر کسی در زندگی شخصی خود مانند یک پادشاه است و باید در تصمیم‌گیری‌هایش بهترین راه را انتخاب کند.

گاهی نیز این ضرب‌المثل برای افرادی به کار می‌رود که بسیار لجباز هستند و حرف حق را نمی‌شنوند. مثلاً وقتی کسی کار نادرستی انجام می‌دهد و فرد دلسوزی به او تذکر می‌دهد، اما به جای فکر کردن، با بی‌اعتنایی یا حتی توهین پاسخ می‌دهد. در چنین مواقعی، شخص نصیحت‌کننده با دیدن بی‌تأثیری حرف‌هایش، این ضرب‌المثل را به زبان می‌آورد.