معنی ضرب المثل ” لقمه را باید به اندازه دهان برداشت “
حتماً شنیده‌اید که می‌گویند: “لقمه را باید به اندازه دهان برداشت.” این ضرب‌المثل ساده، پند مهمی را به ما یادآوری می‌کند.
معنای آن این است که هر کاری را باید با توجه به توانایی‌ها و شرایط خودمان انجام دهیم. همان‌طور که نباید لقمه‌ای بزرگ‌تر از دهانمان برداریم، در زندگی هم نباید کاری فراتر از حد توانمان شروع کنیم.
این مثل به ما می‌فهماند که بلندپروازی و تلاش برای پیشرفت، بسیار خوب است اما باید واقع‌بین باشیم. اگر کاری بیش از حد بزرگ و سخت را بدون برنامه‌ریزی و امکانات لازم شروع کنیم، احتمال شکست بسیار زیاد خواهد بود.
در تصمیم‌گیری‌های مالی، شغلی و حتی روابط شخصی، رعایت این اصل کمک زیادی به ما می‌کند تا از فشارهای غیرضروری دور بمانیم و قدم‌های مطمئن‌تری برداریم.
معنی لقمه را به اندازه دهانت بردار یعنی چه؟
در این نوشته، می‌خواهیم معنی و مفهوم واقعی این ضرب‌المثل کهن ایرانی را با هم بررسی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
معنی ضرب المثل لقمه را باید به اندازه دهان برداشت
لقمه‌ای که بیش از حد بزرگ باشد، در دهان جا نمی‌گیرد و لقمه‌ی خیلی کوچک هم گرسنگی را برطرف نمی‌کند. به همین خاطر می‌گویند: لقمه را به اندازه‌ی دهانت بردار. این یعنی هر کاری را به اندازه‌ی توان و ظرفیت خودت انجام بده، نه کمتر و نه بیشتر.
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که هر فرد باید کاری در حد توان خود انجام دهد، و اگر بخواهد از حد خود فراتر برود، ممکن است شکست بخورد. همچنین زمانی به کار می‌رود که کسی کاری برخلاف شأن خود انجام می‌دهد یا در انجام کاری زیاده‌روی می‌کند.
گاهی هم این عبارت برای افرادی استفاده می‌شود که با دیگران، به ویژه بزرگترهای خود، با بی‌ادبی و گستاخی برخورد می‌کنند. به چنین افرادی گفته می‌شود: لقمه را به اندازه‌ی دهانت بردار!
در واقع، کلمه‌هایی که بر زبان می‌آوریم، مانند لقمه‌هایی هستند که می‌خوریم. همان‌طور که یک فرد عاقل لقمه‌ای بزرگ‌تر از گنجایش دهانش برنمی‌دارد، در صحبت کردن هم از کلمه‌هایی استفاده نمی‌کند که در شأن او نیستند.
این ضرب‌المثل از نظر معنایی به ضرب‌المثل “پا را از گلیم خود درازتر کردن” نزدیک است.
