معنی ضرب المثل ” مفت باشه کوفت باشه “

همانطور که از نام این ضرب‌المثل پیداست، صحبت از چیزی است که به رایگان و بدون زحمت به دست می‌آید. این مثل قدیمی می‌گوید: هر چیزی که “مفت” (رایگان) به دست بیاید، حتی اگر در ظاهر ارزشمند باشد، معمولاً دردسرها و مشکلات خودش را دارد و در نهایت ممکن است به قیمت گزافی تمام شود.

در واقع، این ضرب‌المثل به ما هشدار می‌دهد که در برابر چیزهای به ظاهر رایگان، هوشیار باشیم. چون معمولاً پشت این “رایگان‌ها” یک هزینه پنهان وجود دارد که ممکن است بعداً متوجه آن شویم. این هزینه می‌تواند شامل دردسر، استرس، اتلاف وقت یا حتی آسیب‌های بزرگ‌تر باشد.

**مثال‌ها:**

* فرض کنید یک گوشی هوشمند بسیار پیشرفته را به صورت رایگان در یک قرعه‌کشی برنده شده‌اید. اما بعداً متوجه می‌شوید که این گوشی قفل سیم‌کارت دارد و فقط با یک اپراتور خاص کار می‌کند که هزینه‌های ارتباطی بسیار بالایی دارد. در اینجا گوشی “مفت” بوده، اما قبض‌های گران‌قیمت آن “کوفت” (دردسر و هزینه گزاف) است.

* مثال دیگر می‌تواند پذیرفتن یک شغل با حقوق بسیار بالا باشد، اما با ساعت‌های کاری بسیار طولانی و فشار عصبی فراوان. در این حالت، حقوق بالا ممکن است وسوسه‌کننده به نظر برسد (“مفت باشه” به معنای فرصت خوب)، اما فشار کاری زیاد و آسیب به سلامتی، همان “کوفت” یا عواقب سخت آن است.

* حتی در روابط شخصی، اگر کسی بدون هیچ سرمایه‌گذاری عاطفی و искренی، توجه و محبت دیگران را دریافت کند، ممکن است در بلندمتوجه شود که این رابطه پایدار و واقعی نبوده و در نهایت باعث رنجش و تنهایی شود.

پس این ضرب‌المثل یادآور این حکمت قدیمی است: “هیچ چیز در این جهان رایگان نیست.” بهتر است همیشه با چشمانی باز عمل کنیم و به عواقب پنهانِ آنچه که رایگان به نظر می‌رسد، توجه داشته باشیم.

در این بخش، به توضیح و مفهوم این ضرب‌المثل ایرانی می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

معنی ضرب المثل مفت باشه کوفت باشه چیست؟

اگر چیزی رایگان و مجانی باشد، مردم حتی اگر کیفیت خوبی هم نداشته باشد، باز هم از آن استقبال می‌کنند.

معنای ساده‌اش این است که اگر چیزی به درد نخور باشد و به راحتی هم بلعیده نشود، ولی چون مجانی است، باز هم آدم چشم‌دوزی به آن می‌کند و با خودش می‌گوید شاید روزی به کارم بیاید.

کلمه «کوفت» با توجه به موقعیت، معانی مختلفی دارد؛ مثلاً وقتی دست کسی ضربه می‌بیند و ورم می‌کند، می‌گویند: دستم کوفته شده. یا اگر کسی با حرف‌های ناخوشایندش اذیت کند و دیگری موقع غذا خوردن احساس ناراحتی کند، می‌گویند غذا را کوفتش کرد.
همچنین کوفت به بیماری گفته می‌شود که باعث می‌شود غذا در گلوی فرد گیر کند و نتواند آن را با لذت قورت دهد.
به طور کلی، کلمه کوفت در این ضرب‌المثل اشاره به چیزی بی‌ارزش و بی‌فایده دارد که اگر رایگان و در دسترس باشد، بعضی افراد باز هم دنبال آن می‌روند. مثال:
– همسایه غذا پخش می‌کند.
+ غذایش همیشه بی‌مزه است.
– مهم نیست! مفت باشه، کوفت باشه! برو یکیشو بردار!

این ضرب‌المثل از لحاظ معنا نزدیک است به این ضرب‌المثل: مال مفت و دل بی رحم.

داستان ضرب المثل

می‌گویند وقتی برای اولین بار تلگرافخانه در تهران راه‌اندازی شد، خیلی از مردم به دلیل ناآشنا بودن با این فناوری جدید، با آن مخالفت کردند و از آن استقبال نکردند. برای حل این مشکل، تصمیم گرفته شد که مدتی خدمات تلگرافخانه به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد. دلیل این کار هم این بود که ایرانیان ضرب‌المثلی دارند با این مضمون: «مفت باشه، کوفت باشه!» یعنی مردم معمولاً از هر چیزی که رایگان باشد، استقبال می‌کنند.

پس از آن که تلگرافخانه میان مردم جا افتاد و مورد استفاده قرار گرفت، روی تابلوی سر در آن نوشتند: «از امروز به بعد، دیگر حرف مفت قبول نمی‌شود!»

اختصاصی-آرین لوتوس
ضرب‌المثل: مال مفت و دل بی‌رحم