معنی ضرب المثل ” گاو نه من شیرده “

حتماً این ضرب المثل معروف را شنیده‌اید که می‌گویند: “گاو نه، من شیرده!” این جمله در نگاه اول ممکن است کمی عجیب به نظر برسد، اما در واقع مفهومی عمیق و کاربردی در زندگی روزمره دارد.

این مثل زمانی به کار می‌رود که فردی می‌خواهد مسئولیت کار اشتباهی را که انجام داده است، نپذیرد. در عوض، سعی می‌کند تقصیر را به گردن دیگران بیندازد یا شرایط را به گونه‌ای نشان دهد که خودش هیچ نقشی در آن اتفاق نداشته است.

**مثالی ساده برای درک بهتر:**

فرض کنید یک نفر گلدان را می‌شکند. وقتی از او می‌پرسند: “چه کسی این گلدان را شکست؟” به جای اینکه بگوید “من”، بلافاصله می‌گوید: “گاو نه، من شیرده!” یعنی انگار نه انگار که او مرتکب اشتباه شده، بلکه دارد ادای کسی را درمی‌آورد که کار مفیدی انجام داده است!

این ضرب المثل به افرادی اشاره دارد که:
– در قبال اشتباهات خود شجاعت ندارند.
– همیشه دنبال یک مقصر می‌گردند.
– حاضر نیستند مسئولیت کارهایشان را بپذیرند.

در زندگی، همه ما ممکن است اشتباه کنیم. اما افراد بااخلاق و قابل اعتماد کسانی هستند که وقتی خطایی از آنان سر می‌زند، شجاعت به خرج داده و می‌گویند: “بله، این کار من بود و عواقبش را می‌پذیرم.”

پس دفعه بعد که این ضرب المثل را شنیدید، به یاد بیاورید که اشاره به افرادی دارد که به جای پذیرش واقعیت، سعی در پنهان کردن حقیقت دارند.

در این بخش، به بررسی معنی، مفهوم و پیشینه‌ی این ضرب‌المثل ایرانی می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

گاو نه من شیرده کنایه از چیست؟

۱- یعنی تمام زحمت‌ها و خوبی‌هایی که برای کسی کشیده‌ای، با غر زدن و اذیت کردن از بین ببری.
۲- از این ضرب‌المثل وقتی استفاده می‌شود که کسی به دیگران کمک زیادی کرده یا خدمات ارزشمندی ارائه داده، اما در آخر با یک رفتار ناشایست همه را ناراحت کرده است. انگار همهٔ محبت‌های گذشته را با آن کار ناپسندش پاک کرده و بر باد داده است.

ریشه این ضرب المثل

روایتی است از یک زن و مرد روستایی که تنها دارایی ارزشمندشان یک گاو پُرشیر بود. این گاو هر روز به اندازهٔ نه مَن شیر می‌داد (که حدود ۲۷ کیلوگرم محاسبه می‌شود، هرچند ممکن است این مقدار در روایت‌های مختلف کمی تفاوت داشته باشد).

این حجم شیر برای آن زوج کم نبود و نیازهایشان را برطرف می‌کرد. آن‌ها می‌توانستند بخشی از شیر را بفروشند یا از آن ماست و دیگر فرآورده‌ها تهیه کنند و به این ترتیب، زندگی خود را بچرخانند. گاو برایشان هم مایهٔ رزق و روزی بود و هم مایهٔ آرامش.

اما گاهی اوقات، پس از آن که شیردوشی تمام می‌شد، گاو ناگهان خشمگین می‌شد و با لگد ظرف شیر را واژگون می‌کرد و همهٔ شیرها را بر زمین می‌ریخت.

در آن لحظه، صاحب گاو به شدت عصبانی می‌شد؛ حتی اگر روزهای پیشین، شیر فراوانی به او داده بود. از این روایت، ضرب‌المثلی ساخته شده که معنایش این است: وقتی به کسی محبت یا خدمتی می‌کنی، مراقب باش در پایان کار، با یک رفتار نسنجیده همهٔ لطف‌هایت را از بین نبری.

اختصاصی-آرین لوتوس
کلیک کنید: ضرب‌المثل‌های شیرین فارسی