معنی ضرب المثل ” یارب مباد آنکه گدا معتبر شود “
این ضرب المثل داستان پرمفهومی دارد و درباره افرادی صحبت می‌کند که ناگهان به ثروت یا قدرت زیادی می‌رسند، اما ظرفیت و شایستگی مدیریت آن را ندارند.
در گذشته، گدایی بود که مردم به او کمک می‌کردند و او را می‌شناختند. یک روز، اتفاقی می‌افتد و او صاحب ثروت زیادی می‌شود. اما به جای این که شکرگزار باشد و از پولش استفاده درست کند، مغرور و متکبر می‌شود. رفتارش با مردم عوض می‌شود، دیگر به کسی کمک نمی‌کند و حتی به کسانی که قبلاً به او محبت می‌کردند، با بی‌احترامی نگاه می‌کند.
این مثل به ما هشدار می‌دهد که ثروت و مقام، اگر به دست فرد نالایقی بیفتد، می‌تواند باعث فساد و تکبر او شود. در واقع، این ضرب المثل آرزو می‌کند که هیچ وقت افراد ناشایست، صاحب قدرت و ثروت نشوند، چون این اتفاق، هم برای خودشان بد است و هم برای جامعه.
معنای عمیق‌تر آن این است که ارزش واقعی یک انسان، به دارایی‌های مادی او نیست، بلکه به اخلاق، منش و رفتارش با دیگران است.
در این بخش، به بررسی معنای این ضرب‌المثل ایرانی می‌پردازیم. در ادامه همراه ما باشید.
یارب مباد آنکه گدا معتبر شود یعنی چه؟
خدا نکند زمانی برسد که فردی با ظرفیت کم، به مقام و موقعیت بالایی دست پیدا کند. چون در این صورت، هم خودش را بالاتر از دیگران نشان می‌دهد و فخر می‌فروشد، و هم به تحقیر اطرافیانش می‌پردازد.
این ضرب‌المثل در واقع بخشی از این بیت از شعر حافظ است:
**در تنگنای حیرتم از نِخوَت رقیب
یا رب مباد آن که گدا معتبر شود**
نخوت: تکبر و غرور
تنگنا: سختی و فشار
رقیب: نگهبان و مراقب معشوق / حریف
معتبر: دارای ارزش و اعتبار
گدا: کسی که فقیر و تنگدست است؛ البته در اینجا بیشتر به کم‌ظرفیتی و فقر فرهنگی اشاره دارد.
معنی بیت
از تکبر و غرور آن فرد که در برابر من ایستاده، بسیار تحت فشارم و با خود می‌اندیشم که چرا این‌گونه مغرور شده است! — خداوند نیاورد که کسی که شایستگی جایگاه بلند را ندارد، به چنین مقام و موقعیتی دست یابد.
مفهوم بیت
کسی که ظرفیت درونی‌اش کوچک است و فکر می‌کند آدم با پول و مقام، ارزشمند می‌شود، وقتی به جایگاه بالایی می‌رسد، احساس می‌کند واقعاً آدم بزرگی شده است! چنین فردی به دیگران اهمیت نمی‌دهد و آن‌ها را کم‌ارزش می‌پندارد. حتی معاشرت با کسانی که از نظر موقعیت پایین‌ترند را نیز بی‌احترامی به خود می‌داند!
به چنین انسانی می‌گویند گدا و فقیر؛ حتی اگر از نظر مالی ثروتمند باشد. چون ثروت فقط پول نیست! گاهی کسی مال و اموال زیادی دارد، اما از نظر فرهنگی بسیار فقیر است! وقتی با شما صحبت می‌کند، مدام از زندگی پرزرق و برقش حرف می‌زند تا شاید توجه دیگران را جلب کند. اما این فکر، کاملاً بی‌اساس است!
مردم اگر در ظاهر به یک ثروتمند بی‌فرهنگ احترام بگذارند، قطعاً در دلشان جایگاهی برای او قائل نیستند. هیچ محبتی به او ندارند و اگر هم احترامی ببینید، در بیشتر موارد فقط نمایشی و از روی تظاهر است!
یعنی خدا نکند آدم‌های پست و کوچک‌اندیش، به مقام‌های بالای دنیا برسند. در این صورت، تنها هدفشان رسیدن به خواسته‌های خودشان خواهد بود، حتی اگر مجبور باشند ضعیفان را زیر پا له کنند و از روی آن‌ها راه بروند تا به مقصد برسند!
کلیک کنید: برای خواندن ضرب‌المثل‌های بیشتر
اختصاصی-آرین لوتوس
