معنی ضرب المثل ” تعارف اومد نیومد داره “

همانطور که می‌دانید، ضرب‌المثل‌ها بخشی از فرهنگ و ادبیات ما هستند و هر کدام مفهومی خاص را به ساده‌ترین شکل بیان می‌کنند. یکی از این ضرب‌المثل‌ها که احتمالاً بارها شنیده‌اید، این است: «تعارف اومد نیومد داره.»

این عبارت معمولاً در موقعیت‌هایی به کار می‌رود که شخصی به طور رسمی و از روی ادب، پیشنهادی را مطرح می‌کند، اما در عمل، ممکن است چندان تمایلی به انجام آن نداشته باشد. در واقع، این ضرب‌المثل اشاره به این دارد که گاهی تعارف‌ها فقط برای رعایت احترام و حفظ ظاهر بیان می‌شوند و نباید آنها را به معنای واقعی و جدی در نظر گرفت.

به بیان دیگر، وقتی کسی از روی خوش‌اخلاقی و نزاکت چیزی می‌گوید – مثلاً تعارف می‌کند که مهمانش بماند یا چیزی را بردارد – ممکن است در دلش چندان راضی نباشد. اینجاست که می‌گوییم: «تعارف اومد نیومد داره»؛ یعنی این پیشنهاد، جدی نیست و فقط از روی ادب بیان شده است.

**مثال:**

فرض کنید به خانه دوستی دعوت شده‌اید. پس از پایان ملاقات، صاحبخانه از روی مهربانی می‌گوید: «اگر دوست دارید، همینجا بمانید و بیشتر توقف کنید.» اما شما می‌دانید که او برنامه‌های دیگری دارد یا ممکن است خسته باشد. در این شرایط، با شنیدن این تعارف، با خنده پاسخ می‌دهید: «نه، متشکرم. می‌دانم که تعارف اومد نیومد داره!» و با این جمله نشان می‌دهید که منظور واقعی او را درک کرده‌اید.

این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که در بسیاری از موقعیت‌های اجتماعی، باید به نشانه‌ها و شرایط توجه کنیم و تعارف‌ها را همیشه به صورت تحت‌اللفظی تفسیر نکنیم.

در این نوشته می‌خواهیم معنی و مفهوم یکی از ضرب‌المثل‌های کهن و پرمعنی ایرانی را با هم بررسی کنیم. امیدواریم این مطلب برایتان مفید و جذاب باشد.

تعارف اومد نیومد داره یعنی چه؟

۱- وقتی به کسی چیزی تعارف می‌کنید، ممکن است آن را بپذیرد یا نپذیرد. پس بهتر است از تعارف‌های اغراق‌آمیز و غیرواقعی خودداری کنید. گاهی فرد از روی عادت و برخلاف میل واقعی‌اش چیزی را به دیگران تعارف می‌کند و طرف مقابل هم می‌پذیرد؛ اما تعارف‌کننده نمی‌تواند به قول خود عمل کند. در این صورت، خودش را در موقعیت دشواری قرار می‌دهد.

۲- این ضرب‌المثل به ما می‌آموزد که در تعارف کردن باید میانه‌روی و دقت داشته باشیم، نه اینکه همیشه و در هر موقعیتی اصرار بر تعارف کردن داشته باشیم.

۳- به عبارت دیگر، وقتی می‌خواهید چیزی را به کسی پیشنهاد دهید، حتماً در نظر بگیرید که ممکن است طرف مقابل پیشنهاد شما را قبول کند. پس قبل از حرف زدن، مطمئن شوید که می‌توانید به وعده‌ای که می‌دهید عمل کنید.

چند مثال از تعارف کردن

خسته و درمانده از محل کار به خانه برمی‌گردی و می‌دانی که نه تنها در یخچال چیزی برای خوردن پیدا نمی‌کنی، بلکه خانه هم به هم ریخته و نامرتب است. در همین حال، همسایه قدیمی‌ات را می‌بینی و از روی عادت به او پیشنهاد می‌دهی که به خانه‌ات بیاید. غافل از اینکه او، برخلاف انتظارت، پیشنهادت را می‌پذیرد و همراه تو به خانه می‌آید. آنجاست که حسرت می‌خوری و آرزو می‌کنی کاش این تعارف را نکرده بودی!

بعضی از پدرها در گذشته اینگونه بودند. با اینکه وضع مالی خانواده چندان خوب نبود، وقتی مهمان قصد رفتن داشت، با اصرار زیاد از او می‌خواستند: “به خدا قسم، امشب هم بمان!” و اگر مهمان می‌ماند، فردا هم دوباره همان صحبت تکرار می‌شد، در حالی که بقیه اعضای خانواده چندان موافق نبودند.

یا وقتی که خودت کارهای زیادی داری، اما دوستت از تکالیفش می‌گوید و تو از روی تعارف می‌گویی: “اگر دوست داری، من می‌توانم حلش کنم!” و ناگهان دوستت با خوشحالی پیشنهادت را قبول می‌کند!

مثال‌های زیادی از این دست وجود دارد. یکی از معروف‌ترین آن‌ها، مخصوصاً برای خانم‌ها، وقتی است که در مهمانی به صاحب‌خانه تعارف می‌کنند که در شستن ظرف‌ها کمک کنند و صاحب‌خانه هم بدون معطلی می‌پذیرد!

همه این مثال‌ها به ما یادآوری می‌کنند که قبل از تعارف کردن، به توانایی‌های خودمان توجه کنیم. اگر واقعاً می‌توانیم کاری را انجام دهیم، آن وقت پیشنهاد کمک بدهیم. اینطوری نه خودمان را به دردسر می‌اندازیم، نه مجبور به دروغ گفتن می‌شویم.

ضرب‌المثل درباره تعارف کردن
اختصاصی-آرین لوتوس