معنی ضرب المثل ” تیشه به ریشه زدن “

**تیشه به ریشه زدن 🪓**

این ضرب‌المثل موقعی به کار می‌رود که کسی به طور عمدی یا از روی اشتباه، باعث نابودی چیز مهمی شود که خودش به آن وابسته است. در واقع، یعنی کاری کنی که اساس و بنیان یک چیز از بین برود.

تصور کنید یک درخت تنومند و پربار وجود دارد. این درخت میوه می‌دهد، سایه دارد و برای همه مفید است. حالا اگر کسی بیاید و با تیشه، ریشه‌های همین درخت را قطع کند، چه اتفاقی می‌افتد؟ درخت خشک می‌شود و از بین می‌رود. کسی که تیشه به ریشه می‌زند، در حقیقت دارد منبع درآمد، پشتیبان یا چیز ارزشمندی را که خودش هم از آن سود می‌برد، نابود می‌کند.

**مثلاً:**
* اگر کسی در محل کارش، به خاطر حسادت، باعث از بین رفتن اعتماد همکاران و رئیس شود، در واقع دارد “تیشه به ریشه” خودش می‌زند. چون آن محیط کاری، منبع درآمد و پیشرفت او بوده است.
* یا کسی که با رفتارهای نادرست، آبرو و اعتبار خانواده‌اش را از بین می‌برد، او هم دارد “تیشه به ریشه” می‌زند.

پس این ضرب‌المثل به ما هشدار می‌دهد که مراقب اعمالمان باشیم و کاری نکنیم که باعث نابودی چیزهای مهم و اساسی زندگیمان شویم.

در این نوشته، با مفهوم و معنای اصلی یک ضرب‌المثل کهن و ایرانی آشنا خواهید شد. در ادامه با ما همراه باشید.

معنی تیشه به ریشه زدن یعنی چه؟

۱- یعنی اساس و بنیاد چیزی را چنان نابود کرده‌اند که هیچ اثری از آن باقی نمانده است.
واژه «تیشه» به معنای تبر است و «ریشه» به عمق و پایهٔ چیزی اشاره دارد.

۲- وقتی فردی می‌گوید: «تیشه به ریشه‌ام زدم»، یعنی خودم، با دست خود، باعث نابودی و بدبختی خویش شده‌ام.

۳- مفهوم این ضرب‌المثل، ناامیدی کامل از دنیا و مردم است؛ یعنی کسی که به انتهای ناامیدی و درماندگی رسیده است.

۴- وقتی چیزی از ریشه نابود شود، دیگر هیچ نام و اثری از آن باقی نمی‌ماند. در واقع این عبارت به معنای نابودی کامل نیز به کار می‌رود.

تیشه به ریشه زدن در شعرهای فارسی:
به تیشه روی خارا می خراشید
چو بید از سنگ مجرا می تراشید.
نظامی

به تیشه کس نخراشد ز روی خارا گل
چنانکه بانگ درشت تو می خراشد دل.
سعدی (گلستان)

– تیشه به پای خود زدن؛ کنایه از نابود کردن خود و بازداشتن خویش از پیشرفت است:
در این محنت سرا یک عشق پیشه
نزد چون من به پای خویش تیشه.
جامی

پیشنهادی: ضرب‌المثل‌های بیشتری بخوانید.
اختصاصی – آرین لوتوس