معنی ضرب المثل ” حنایش دیگر رنگی ندارد “

این ضرب‌المثل برای توصیف افرادی به کار می‌رود که دیگر حرف تازه‌ای برای گفتن ندارند یا توانایی و مهارتشان تمام شده است.

در گذشته، زنان برای رنگ کردن مو و دستان خود از حنا استفاده می‌کردند. حنا رنگ قرمز و زیبایی داشت، اما پس از مدتی این رنگ محو می‌شد و دیگر اثری از آن باقی نمی‌ماند. وقتی رنگ حنا از بین می‌رفت، می‌گفتند: “حنایش دیگر رنگی ندارد”.

به همین شکل، وقتی شخصی مدام یک حرف را تکرار کند، یا دیگر دانش و هنر جدیدی برای ارائه نداشته باشد، در مورد او می‌گویند: “حنایش دیگر رنگی ندارد”. این جمله به این معناست که دیگر چیزی برای عرضه ندارد و حرف‌ها و کارهایش تکراری و بی‌اثر شده‌اند.

به بیان دیگر، این مثل نشان می‌دهد که جذابیت، تأثیر و تازگی یک شخص یا چیز، از بین رفته است.

در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم اصلی یک ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

ضرب المثل حنایش دیگر رنگی ندارد یعنی چه؟

۱- یعنی حرف‌هایش دیگر ارزش و اعتباری ندارد و نمی‌توان روی حرف‌هایش حساب کرد.
۲- وقتی می‌خواهند بگویند کار کسی بی‌فایده است یا حرف‌هایش قابل اعتماد نیست، از این ضرب‌المثل استفاده می‌کنند.
۳- به کسی که زیاد دروغ می‌گوید و با حرف‌های زیبا به دیگران امید می‌دهد، اما در عمل کاری انجام نمی‌دهد، می‌گویند: “حنایش برای ما رنگی ندارد” و از دستش هیچ سودی نمی‌بریم!

پیشنهادی: یه رودهٔ راست تو شکمش نیست.

ریشه ضرب المثل

در گذشته افراد برای شست‌وشو به حمام‌های عمومی مراجعه می‌کردند و از حنا برای رنگ کردن موهای سر، گردن و حتی انگشتان دست و پا استفاده می‌کردند. کار حنا گذاشتن معمولاً بر عهدهٔ فردی به نام دلاک بود. مشتریان به ترتیب در صف می‌ایستادند و غلظت حنا بستگی به تعداد آن‌ها داشت. یعنی کسانی که اول صف بودند، حنای پررنگ‌تری می‌گرفتند و هرچه به انتهای صف نزدیک‌تر می‌شدند، حنا رقیق‌تر و کمرنگ‌تر می‌شد.

دلاک معمولاً تمایلی نداشت که دوباره حنای تازه و غلیظ درست کند تا به مشتریان آخر هم رنگ بهتری بدهد. به همین خاطر، از همان حنای اولیه برای همه استفاده می‌کرد. وقتی نوبت به افراد آخر می‌رسید، می‌دیدند حنا رنگ نمی‌اندازد و می‌گفتند: «دیگر حنایش رنگی ندارد».

در ظاهر اینطور به نظر می‌رسید که حنا دیگر کیفیت اولیه را ندارد، اما در واقع این مشکل از خست و بی‌مسئولیتی دلاک ناشی می‌شد؛ چون پور مشتری را می‌گرفت، ولی خدمت خوبی ارائه نمی‌داد.

به همین دلیل، امروزه اگر کسی حیله کند و فکر کند می‌تواند دیگران را فریب دهد، در موردش می‌گویند: «حنایش رنگی ندارد». یعنی حرف‌ها و کارهایش برای دیگران قابل اعتماد نیست، چون قبلاً بارها مردم را گول زده است.

 
اختصاصی-آرین لوتوس