معنی ضرب المثل ” دو پادشاه در اقلیمی نگنجند “

این ضرب‌المثل زیبا می‌گوید که وقتی ده نفر آدم عادی و ساده در یک جا جمع می‌شوند، به راحتی می‌توانند با هم کنار بیایند و در شرایط سخت نیز با هم سازگار باشند. در مقابل، اگر دو فرد قدرتمند و خودرأی که هر دو دوست دارند رئیس باشند، در یک مکان قرار بگیرند، به سختی می‌توانند با یکدیگر توافق کنند.

این مثل در واقع اشاره به اهمیت فروتنی، ساده‌زیستی و روحیه همکاری دارد. افرادی که نیازها و خواسته‌های کمتری دارند و مغرور نیستند، خیلی راحت‌تر می‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و در جمع بدرخشند. اما کسانی که خود را بالاتر از دیگران می‌بینند و همیشه می‌خواهند حرف خودشان به کرسی بنشیند، حتی در بهترین و بزرگ‌ترین فضاها نیز نمی‌توانند با کسی که شبیه خودشان است، سازگار شوند.

این حکایت به ما یادآوری می‌کند که برای زندگی آرام در کنار دیگران، باید از تکبر و خودخواهی دوری کرد و فروتنی و گذشت را پیشه خود ساخت.

در این بخش به توضیح و مفهوم یکی از ضرب‌المثل‌های معروف ایرانی می‌پردازیم که از کتاب گلستان سعدی گرفته شده است. در ادامه با ما همراه باشید.

دو پادشاه در اقلیمی نگنجند

۱- این سخن حکیمانه از سعدی شیرازی نشان می‌دهد که ده نفر که قناعت پیشه کرده‌اند، می‌توانند با وجود کمبودهای مادی، در صلح و صفا کنار هم زندگی کنند. آن‌ها به آنچه دارند راضی هستند و دل‌های پاکی دارند. اما دو پادشاه، حتی در یک سرزمین بزرگ هم نمی‌توانند با هم کنار بیایند. زیرا هر یک می‌خواهد قدرتمندتر باشد و بر دیگری چیره شود.

۲- این ضرب‌المثل که “دو پادشاه در اقلیمی نگنجند” درباره بلندپروازی و حسادت فرمانروایان سخن می‌گوید. یک پادشاه همیشه می‌خواهد قلمرو خود را بزرگ‌تر کند و بر همه چیز فرمان براند. وقتی پادشاه دیگری در نزدیکی او باشد، آن را یک تهدید می‌بیند. این احساس رقابت و ناسازگاری، اغلب به درگیری و نبرد بین آن‌ها می‌انجامد.

نمونه‌ها

♦ در تاریخ: کتاب تاریخ پر است از جنگ‌ها و کشمکش‌هایی که بین پادشاهان و فرمانروایان رخ داده است. هر کدام از آنان ادعا داشتند که باید بر یک منطقه حکومت کنند. به عنوان نمونه، می‌توان به نبردهای طولانی بین امپراتوری ایران و روم باستان، یا جنگ‌های صلیبی میان مسلمانان و مسیحیان اشاره کرد که همگی نمونه‌هایی از این گونه اختلافات هستند.

♦ در زندگی روزمره: این ضرب‌المثل در زندگی عادی ما هم دیده می‌شود. برای نمونه، در یک محل کار، ممکن است دو مدیر یا دو همکار با توانایی‌ها و آرزوهای مشابه در کنار هم فعالیت کنند و هر یک بخواهد جایگاه بالاتری به دست آورد. این وضعیت گاهی به رقابت و حتی اختلاف بین آن‌ها منجر می‌شود.

کاربرد ضرب‌ المثل

می‌توانیم این ضرب‌المثل را برای موقعیت‌هایی به کار ببریم که دو فرد یا دو گروه، هر دو قدرتمند و با نفوذ، در کنار هم قرار می‌گیرند و بین آن‌ها رقابت و کشمکش وجود دارد. همچنین از این ضرب‌المثل می‌توان برای پند و اندرز دیگران استفاده کرد و آن‌ها را از پیامدهای زیاده‌خواهی و حرص برای قدرت آگاه کرد.

طمع و قناعت چیست؟
اختصاصی-آرین لوتوس