معنی ضرب المثل ” نه سیخ بسوزه نه کباب “

همه چیز درباره مفهوم ضرب‌المثل «نه سیخ بسوزد، نه کباب» + پیشینه آن

این ضرب‌المثل موقعی به کار می‌رود که کسی بخواهد بدون اینکه خودش ضرر کند یا زحمتی بکشد، به خواسته‌اش برسد. در واقع فرد می‌خواهد هم منفعت را کسب کند، هم از هرگونه خطر، هزینه یا دردسری در امان بماند.

مثلاً کسی را در نظر بگیرید که می‌خواهد در یک آزمون مهم قبول شود، اما حاضر نیست برای آن درس بخواند و تلاش کند. این فرد دقیقاً مصداق همین ضرب‌المثل است؛ او هم می‌خواهد «کباب» موفقیت را به دست آورد، اما نمی‌خواهد «سیخ» زحمت و تلاش بسوزد.

**داستان و پیشینه ضرب‌المثل:**

ریشه اصلی این ضرب‌المثل به آشپزخانه و روش پخت کباب برمی‌گردد. در قدیم برای درست کردن کباب، قطعات گوشت را روی سیخ‌های فلزی می‌چیدند و آن را روی آتش نگه می‌داشتند. طبیعی بود که در این فرآیند، هم سیخِ فلزی به خاطر تماس با آتش داغ می‌شد و هم گوشت (کباب) می‌پخت. تصور کردن حالتی که نه سیخ از حرارت آسیب ببیند و نه کباب بپزد، کاملاً غیرممکن و نشدنی است. این تصور غیرممکن، به یک مثال گویا برای بیان شرایط غیرمنطقی و آرزوهای دست‌نیافتنی تبدیل شد.

**نتیجه‌گیری:**

در زندگی واقعی، رسیدن به اکثر موفقیت‌ها و دستاوردهای باارزش، مستلزم پرداخت هزینه‌ای است؛ این هزینه می‌تواند به صورت وقت گذاشتن، تلاش کردن، ریسک پذیرفتن یا تحمل سختی باشد. ضرب‌المثل «نه سیخ بسوزد، نه کباب» به ما یادآوری می‌کند که معمولاً نمی‌توان همیشه بدون هیچ هزینه‌ای به همه چیز رسید و این نوع نگرش بیشتر یک آرزوی محال است.

در این بخش، به توضیح و درک معنای این ضرب‌المثل ایرانی می‌پردازیم. در ادامه با هم همراه می‌شویم تا مفهوم آن را بهتر بفهمیم.

معنی ضرب المثل نه سیخ بسوزه نه کباب چیست؟

1- یعنی طوری عمل کنیم که هیچ یک از طرفین، زیان و صدمه‌ای نبینند.
2- در کل به معنای رفتار عادلانه و برابر است.
3- برای نمونه، اگر دوست نزدیکتان درخواستی از شما داشته باشد که چندان موافق میل شما نیست، سعی می‌کنید پاسخی بدهید که هم او ناراحت نشود و هم شما مجبور نباشید کاری برخلاف منفعت خودتان انجام دهید. در چنین شرایطی می‌توان گفت طوری رفتار کرده‌اید که نه سیخ بسوزد و نه کباب!

داستان ضرب المثل

در زمان یکی از پادشاهان ایران، نزدیکان او کشف کردند که اگر از شاخه‌های نازک درخت انار به جای سیخ استفاده کنند، کباب طعم بهتری پیدا می‌کند.
وقتی برای شاه کباب را با چوب انار درست می‌کردند، او تأکید می‌کرد: کباب را طوری بپزید که هم سیخ نسوزد و هم کباب زغال نشود!

این سخن به مرور زمان به یک ضرب‌المثل رایج میان مردم تبدیل شد. امروزه وقتی می‌خواهند بگویند کاری را طوری انجام دهند که هم سود داشته باشد و هم آسیبی به کسی یا چیزی نرسد، از این ضرب‌المثل استفاده می‌کنند.

ضرب المثل آمدم ثواب کنم، کباب شدم 🥵

اختصاصی-آرین لوتوس