معنی ضرب المثل ” هرآنکس که دندان دهد نان دهد “

این ضرب‌المثل زیبا می‌گوید که خداوند بزرگ برای هر موجود زنده‌ای، راه و روش رسیدن به روزی و خوراکش را فراهم کرده است.

وقتی نوزادی به دنیا می‌آید، شیر مادر که غذای کامل و آماده‌ای است، در اختیارش قرار می‌گیرد. با بزرگ‌تر شدنش و رویش دندان‌ها، توانایی جویدن غذاهای سفت‌تر را پیدا می‌کند و به طور طبیعی، امکان دسترسی به این نوع غذاها نیز برایش فراهم می‌شود.

این مثل به ما یادآوری می‌کند که نگران آینده و روزی خود نباشیم. همان‌طور که خداوند توانایی خوردن را در زمان مناسب به انسان می‌دهد، مطمئناً روزی و sustenance (روزی) او را نیز در همان زمان مهیا می‌سازد. این سخن، بیانگر توکل به پروردگار و اعتماد به قوانین حکیمانه او در جهان آفرینش است.

در این نوشته، می‌خواهیم معنی، پیشینه و مفهوم اصلی این ضرب‌المثل کهن ایرانی را بررسی کنیم. در ادامه با آرین لوتوس همراه باشید.

معنی هرآنکس که دندان دهد نان دهد چیست؟

خداوندی که انسان را خلق کرده، مسئول تأمین نیازهای زندگی او نیز هست و او را تنها نمی‌گذارد.

این ضرب‌المثل معمولاً زمانی به کار می‌رود که کسی صاحب فرزند شده و نگران هزینه‌ها و آینده اوست. اطرافیان با بیان این جمله، یادآور می‌شوند که خداوند مهربان است و روزی‌رسان. همچنین، خود فرزند مایه برکت خانه می‌شود و نباید این نعمت را نادیده گرفت.

البته باید توجه داشت که وقتی گفته می‌شود خدا روزی می‌دهد، منظور این نیست که انسان دست روی دست بگذارد و منتظر باشد روزی از آسمان نازل شود. بلکه خدا به انسان عقل، توانایی و فرصت داده تا با تلاش و کوشش، زندگی خود را بسازد. در این صورت، خداوند به تلاش او برکت می‌دهد و روزی‌اش را گسترش می‌دهد.

این ضرب‌المثل از حکایتی از سعدی شیرازی گرفته شده است:
یکی طفل دندان برآورده بود
پدر سر به فکرت فرو برده بود
که من نان و برگ از کجا آرَمَش؟
مروّت نباشد که بگذارمش
چو بیچاره گفت این سخن نزد جفت
نگر تا زن او چه مردانه گفت
مخور هول ابلیس، تا جان دهد
هر آن کس که دندان دهد نان دهد

**معنی:** مردی صاحب فرزندی شد. پدر به فکر فرو رفت که چگونه هزینه‌های زندگی او را تأمین کند و با خود گفت که رها کردن کودک درست نیست. وقتی این نگرانی‌ها را با همسرش در میان گذاشت، زن با قاطعیت پاسخ داد: “نترس و گول شیطان را نخور که می‌خواهد تو را بترساند. هر کس که این بچه را آفریده، خودش روزی او را هم می‌دهد.”

 
اختصاصی-آرین لوتوس
پیشنهادی: ضرب المثل روزی دست خداست