معنی ضرب المثل ” کفگیر به ته دیگ خورده ” + ریشه ضرب المثل

گاهی اوقات در زندگی شرایطی پیش می‌آید که هیچ راه فراری از آن وجود ندارد. در چنین مواقعی مردم از ضرب‌المثل “کفگیر به ته دیگ خورده” استفاده می‌کنند. این اصطلاح زمانی به کار می‌رود که فرد در موقعیت بسیار سختی قرار گرفته و هیچ راه گریزی ندارد.

ریشه این ضرب‌المثل به آشپزخانه و دیگ غذا برمی‌گردد. وقتی غذا در دیگ در حال پختن است، کفگیر برای هم زدن غذا به ته دیگ برخورد می‌کند. این اتفاق نشان می‌دهد که غذا تقریباً تمام شده و چیزی باقی نمانده است. در زندگی هم وقتی می‌گوییم “کفگیر به ته دیگ خورده” یعنی منابع و راه‌حل‌ها به پایان رسیده و فرد در بن‌بست کامل قرار دارد.

این ضرب‌المثل بیانگر وضعیتی است که فرد تمام امکانات و فرصت‌های خود را از دست داده و هیچ چاره‌ای جز پذیرش شرایط ندارد.

در این نوشته، با مفهوم و معنای واقعی این ضرب‌المثل کهن ایرانی آشنا خواهید شد. در ادامه با ما همراه باشید.

معنی ضرب المثل کفگیر به ته دیگ خورده

۱- معنی اصلی این ضرب‌المثل این است که غذای درون دیگ تمام شده، اما معنی پنهان و عمیق‌تر آن، نشان دادن وضعیت کسی است که سرمایه و دارایی خود را از دست داده و فقیر شده است.

۲- وقتی فرد ثروتمندی پول و سرمایه‌اش را از دست بدهد، در مورد او می‌گویند: “کفگیرش به ته دیگ خورده است.”

۳- این عبارت همچنین به افرادی اشاره دارد که توانایی و قدرت سابق خود را از دست داده‌اند و دیگر مثل گذشته نمی‌توانند کارهایشان را انجام دهند.

۴- این ضرب‌المثل گاهی نشان‌دهنده پایان فرصت‌ها و تمام شدن موقعیت‌ها نیز هست.

۵- علاوه بر این، اگر کسی مدتی مشغول انجام کاری – چه خوب و چه بد – بوده و تمام راه‌ها را امتحان کرده، اما حالا به بن‌بست رسیده و دیگر نمی‌تواند ادامه دهد، دیگران در مورد او می‌گویند: “دیگر کفگیرش به ته دیگ خورده و کاری از دستش برنمی‌آید.”

ریشه ضرب المثل

ریشه این ضرب‌المثل به مراسم‌های نذری و جشن‌های عروسی در گذشته برمی‌گردد. در آن زمان، برای پذیرایی از مهمانان، چندین دیگ بزرگ پلو می‌پختند. وقتی نوبت به غذا خوردن می‌رسید، مردم برای گرفتن پلو در صف می‌ایستادند.
وقتی غذا رو به اتمام بود و دیگ‌ها تقریباً خالی می‌شد، صدای برخورد کفگیر با ته دیگ به گوش می‌رسید. این صدا به همه نشان می‌داد که غذایی باقی نمانده و دیگر امیدی به دریافت پلو نیست. کم‌کم این عبارت در موقعیت‌های دیگر نیز برای بیان تمام شدن چیزی یا ناامیدی از رسیدن به آن رواج یافت.