راگا در موسیقی هندی چیست؟

در موسیقی سنتی هند، راگا جایگاه ویژه‌ای دارد و هم در زمینه نظری و هم در بعد معنوی بسیار مهم است. این سیستم موسیقی شامل هزاران راگاست که از میان آن‌ها چندصد مورد مورد استفاده قرار می‌گیرد و حدود ۳۰ راگا از محبوبیت بیشتری برخوردارند. اگر علاقه‌مندید اطلاعات بیشتری درباره راگا کسب کنید، در ادامه این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس همراه ما باشید.

تعریف راگا در موسیقی

راگا در زبان سانسکریت به معنی “رنگ‌آمیزی کردن” است. در دنیای موسیقی، راگا یک الگوی ملودیک است که نوازندگان هندی برای ساختن آهنگ و نواختن بداهه از آن استفاده می‌کنند. هر راگا در واقع مجموعه‌ای از نتها و ملودی‌های کوچک است که قوانین خاص خود را برای بداهه‌نوازی دارد.

می‌توان راگا را تا حدی شبیه به گام در موسیقی دانست، با این تفاوت که در بعضی از راگاها، نت‌هایی که هنگام بالا رفتن ملودی استفاده می‌شوند، ممکن است با نت‌های مسیر پایین آمدن متفاوت باشند. نوازنده باید در چارچوب همان نتها و قوانین مشخص شده توسط راگا، به خلاقیت و بداهه‌نوازی بپردازد.

هر راگا بین پنج تا هفت نت دارد و دامنه نتها در آن‌ها با هم فرق می‌کند. بعضی از راگاها آنقدر غنی و گسترده هستند که نوازنده می‌تواند ساعتها بر اساس آنها بداهه بنوازد، در حالی که برخی دیگر تنها برای نواختن چند جمله ملودیک کوتاه مناسبند.

در موسیقی کلاسیک هند، هر راگا شخصیت و حس منحصربه‌فرد خود را دارد و وسیله‌ای برای بیدار کردن احساسات در شنونده است. جالب اینجاست که برخی از راگاها به زمان خاصی از روز، یا فصل مشخصی از سال تعلق دارند؛ برای مثال، بعضی از آن‌ها مخصوص اجرا در فصل باران‌های موسمی هستند.

تاریخچه راگا در موسیقی هند

راگا بخشی از فرهنگ و آیین هندو است. پیروان این آیین باور دارند که موسیقی، راهی برای رسیدن به رشد معنوی و رهایی روح است. از نگاه آنان، راگاها ساخته‌ی دست بشر نیستند، بلکه توسط استادان موسیقی کشف می‌شوند. هندوها هر راگا را نمادی از یک وجود الهی و بازتابی از خدایی با ویژگی‌های عمیق و چندبعدی می‌دانستند. در نوشته‌های سانسکریت مربوط به سده‌ی سیزدهم میلادی که به دست سارنگادوا نگاشته شده، از ۲۵۳ راگا نام برده شده است. این اثر، یکی از کهن‌ترین منابعی است که به راگاها پرداخته و سرچشمه‌ی پیدایش آن‌ها را بررسی کرده است.