آشنایی با استاد احمد عبادی، مبدع روش کوک نوین برای سهتار
احمد عبادی یکی از بزرگان موسیقی ایران و نوازنده چیرهدست سهتار بود. در ادامه این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با زندگی و هنر این استاد نامآشنا آشنا میشویم.
بیوگرافی استاد احمد عبادی
احمد عبادی در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در تهران به دنیا آمد.
او از استادان بزرگ موسیقی ایرانی و نوازنده چیرهدست سهتار بود. پدرش میرزا عبدالله فراهانی و پدربزرگش علیاکبر فراهانی از پیشگامان موسیقی سنتی ایران بودند. احمد عبادی دایی هوشنگ سیحون، معمار نامدار ایرانی، نیز محسوب میشود.
او روش تازهای برای کوک سهتار ابداع کرد و سبک نوازندگیاش از دیدگاه بسیاری از کارشناسان، منحصربهفرد و متمایز است. عبادی با خوانندگان بزرگی مانند غلامحسین بنان همکاری داشت. همچنین محمدرضا شجریان از او به عنوان برجستهترین استاد خود در موسیقی ایرانی یاد میکند.
احمد عبادی آخرین بازمانده هنری از خاندانی است که گنجینه ارزشمند ردیف موسیقی سنتی ایران را برای نسلهای بعد حفظ و منتقل کردند؛ گنجینهای که میتوان آن را اسطوره موسیقی ایران نامید.
عبادی برای سالها در وزارت پیشه و هنر به آموزش و پژوهش در زمینه موسیقی ایرانی و سهتار مشغول بود. او کنسرتهای فراوانی در داخل و خارج از ایران برگزار کرد تا موسیقی ملی ایران را به همگان بشناساند که با استقبال گسترده دوستداران هنر روبرو شد.
ابداع کوکهای مختلف در سه تار
از نوآوریهای او در نواختن سهتار، میتوان به ابداع کوکهای گوناگون برای این ساز اشاره کرد که در آلبومی با نام «کوک سهتار» ارائه شدهاند. همچنین، همکاریهای هنری او با استادانی چون «غلامحسین بنان» و «محمدرضا شجریان» در مجموعهی برنامهی «گلها»، آثاری به یاد ماندنی خلق کرده است.
سبک جدید نوازندگی سه تار
استاد عبادی در شصت سالی که با سهتار نواخت، بوی خوش موسیقی اصیل ایرانی را در هوا پخش کرد و احساسیترین و جذابترین آهنگهای ردیف موسیقی را از خود به جا گذاشت. برخی از ضبطهای قدیمی او هنوز موجود است که باید به شکلی درست از آنها استفاده کرد.
یک بار عبادی از دوستانش درباره نواختن خود پرسید؛ چون در آن زمان امکان ضبط برنامههای رادیو وجود نداشت و همه اجراها زنده بودند. دوستانش گفتند گاهی اوقات نتها به وضوح شنیده نمیشوند و با هم تداخل دارند و این حالت خوبی ایجاد نمیکند. این موضوع عبادی را به فکر واداشت تا راهحلی پیدا کند و در پایان، نواختن روی یک سیم را پایه گذاری کرد که دگرگونی بزرگی در نوازندگی سهتار به وجود آورد.
او باور داشت که شخصیت خاص و شیوه درست نوازندگی سهتار رعایت نمیشود و بیشتر کسانی که این ساز را مینوازند، صدای راستین سهتار از سازشان شنیده نمیشود. عبادی در نواختن سهتار سبک و روش ویژهای داشت که کمتر کسی توانسته مانند آن را اجرا کند یا از آن تقلید نماید.
مشخصههای بارز سبک استاد احمد عبادی
برخی سبک منحصر به فرد نواختن او را به امکانات و تجهیزات ضبط صدا در دورهاش نسبت میدهند. استفاده از مضرابهای تکسیم و تکنیک دوّمضراب از ویژگیهای آشکار سبک او به شمار میرود.
از دیگر مشخصههای نوازندگی این استاد، بداههنوازیهای دلنشین، ویبرههای کشیده و حرکتهای glide (گلیساندو) به جا و زیبا بود که به صدای سازش جلوهای ویژه میبخشید.
یکی از نوآوریهای او در زمینه نوازندگی سهتار، ابداع کوکهای گوناگون برای این ساز بود که در آلبوم «کوک سه تار» ارائه کرد. او به این نتیجه رسیده بود که بعضی از این کوکها با سهتار سازگاری کاملی ندارند؛ بنابراین دو نوار آموزشی برای آموزش کوک سهتار منتشر کرد و در آنها برای گامهای مختلف و حتی گوشههای موسیقی، کوکهای مناسب را معرفی نمود.
عبادی سالها در وزارت پیشه و هنر به آموزش و پژوهش در زمینه موسیقی ایرانی و سهتار مشغول بود. او برای شناساندن موسیقی ملی ایران، کنسرتهای بسیاری در داخل و خارج از کشور، از جمله در فرانسه، ایتالیا، آلمان و اتریش اجرا کرد که با استقبال خوب هنردوستان روبرو شد.
کوشش های احمد عبادی
احمد عبادی سالهای زیادی در وزارتخانهای مربوط به صنایع و هنر مشغول بود. در آنجا به آموزش موسیقی ایرانی و ساز سهتار پرداخت و دربارهی این هنر پژوهش میکرد. او برای شناساندن موسیقی اصیل ایران به مردم جهان، برنامههای اجرای زندهی بسیاری در کشورهای مختلف برگزار کرد. از جمله در کشورهایی مانند فرانسه، ایتالیا، آلمان و اتریش نواخت و هنردوستان از کارهایش استقبال فراوانی کردند.
وفات احمد عبادی
احمد عبادی، استاد بزرگ موسیقی ایران، در سال ۱۳۷۱ خورشیدی، پس از دورانی سخت از رویارویی با بیماری، این دنیا را ترک کرد.
روحش شاد و یادش گرامی
