آشنایی با متد آموزش ویولن به سبک سوزوکی

دکتر شینیچی سوزوکی، که بین سال‌های ۱۸۹۸ تا ۱۹۹۸ می‌زیست، یک نوازنده و مدرس ویولن اهل ژاپن بود. او بر پایه پژوهش‌های خود، شیوه‌ای تازه برای آموزش موسیقی ایجاد کرد که بنیان آن، بسیار شبیه به روش یادگیری زبان مادری است. در این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، بیشتر با متد آموزش ویولن به سبک سوزوکی آشنا خواهید شد.

متد آموزش ویولن به سبک سوزوکی

روش سوزوکی یکی از شناخته‌شده‌ترین و کارآمدترین شیوه‌های آموزش موسیقی در جهان است که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش بر پایه دیدگاه‌های شینجی سوزوکی، نوازنده چیره‌دست و نامدار ویولن، شکل گرفته است. شینجی سوزوکی خود یادگیری موسیقی را از سال‌های نخستین زندگی و با راهنمایی یک استاد آلمانی شروع کرد.

این اندیشه، جرقه‌ای در ذهن سوزوکی ایجاد کرد و در نهایت به دیدگاهی تازه و فلسفه‌ای نو در زمینه آموزش مهارت‌ها به کودکان تبدیل شد.

هدف اصلی او تنها یاد دادن نوازندگی به کودکان نبود. او به این باور رسید که موسیقی می‌تواند نقش مهم و بی‌همتایی در فرآیند کلی یادگیری و رشد کودکان ایفا کند.

روش آموزش ویولن سوزوکی، روشی است که از راه گوش دادن و تقلید، نواختن ویولن را به هنرجو می‌آموزد. در این روش، مانند یادگیری زبان مادری، ابتدا کودک موسیقی را می‌شنود و با آن خو می‌گیرد، سپس به مرور زمان و با همراهی و تشویق والدین، شروع به نواختن می‌کند.

تأکید اصلی این روش بر این است که هر کودکی با استعداد و توانایی یادگیری موسیقی به دنیا می‌آید، به شرطی که محیط مناسبی برایش فراهم شود. در این سبک، یادگیری نت‌های موسیقی در مراحل اولیه اهمیت ندارد و کودک ابتدا با گوشش موسیقی را درک کرده و سپس آن را با ساز خود اجرا می‌کند.

همچنین، حضور فعال والدین در جلسات آموزشی و تمرین در خانه، بخش بسیار مهمی از این روش است. این رویکرد، علاوه بر آموزش موسیقی، به رشد شخصیت، اعتماد به نفس و حس همکاری در کودکان نیز کمک می‌کند.

روش زبان مادری

روش “زبان مادری” سوزوکی از شیوه‌ای که کودکان زبان یاد می‌گیرند، الهام گرفته و از آن برای آموزش استفاده می‌کند.
اصول این روش به این صورت است:
– آموزش باید از سنین پایین شروع شود.
– گوش دادن و شنیدن، بخش بسیار مهمی از این روش است.
– باید از کودک به شیوه‌ای تشویق کرد که بر او تاثیر مثبت بگذارد.
– پشتیبانی و همراهی والدین ضروری است.
– تکرار مداوم لازم است تا آنچه کودک می‌شنود و می‌بیند، کاملاً در ذهن او نقش ببندد.
– یادگیری همراه با دیگر کودکان و مشارکت در جمع، از ویژگی‌های این روش است.

سوزوکی باور داشت همان‌طور که کودکان زبان مادری خود را به راحتی و در زمان کوتاهی می‌آموزند، می‌توانند موسیقی را نیز از کودکی، مانند یک زبان و با تعامل با دیگران فرا بگیرند.
او این قابلیت را “توان‌پروری” نامید؛ به این معنا که استعداد موسیقی ذاتی و مادرزادی نیست، بلکه می‌توان آن را مانند زبان مادری در هر فردی پرورش داد.

اهداف روش سوزوکی

هدف‌های او پرورش همه‌ی جنبه‌های کودک، آشکار کردن توانایی‌های لازم برای یادگیری و تبدیل کردن کودکان به انسان‌های شاد و سالم با همراهی والدین در یک محیط آموزشی مناسب بود.

سوزوکی در این روش قصد ندارد یک هنرمند بزرگ بسازد. بلکه می‌خواهد به همه‌ی کودکان کمک کند تا لذت نهفته در موسیقی را بچشند.

روش شینیچی سوزوکی به بسیاری از کودکان امکان می‌دهد تا موسیقی را در سطحی عالی اجرا کنند. شمار زیادی از شاگردانی که با این روش آموزش دیده‌اند، به نوازندگان حرفه‌ای و بسیار respected تبدیل شده‌اند.

با این حال، هدف اصلی، تربیت افراد حرفه‌ای نیست. بلکه تأکید این روش در تمام مراحل، بر رشد همه‌جانبه‌ی کودک و آموزش از راه موسیقی است.

دکتر سوزوکی همواره می‌گوید: همان‌طور که کودکان اول شنیدن و حرف زدن را یاد می‌گیرند و بعد سراغ خواندن و نوشتن می‌روند، در این روش نیز کودکان ابتدا مهارت شنیداری و تکنیک نوازندگی خود را پرورش می‌دهند و سپس شروع به نت‌خوانی و یادگیری اصول اصلی موسیقی می‌کنند.

فلسفه آموزشی

سوزوکی نام دستاوردش را فلسفه گذاشت. او معتقد بود هر معلمی باید با تکیه بر این فلسفه، ولی با سبک و شیوهٔ خاص خودش، موسیقی را آموزش دهد.

پس از معرفی این روش و اجرای عملی آن، نتایج بسیار چشمگیر بود. این روش حتی برای افراد با توانایی‌های محدود یا معلولیت‌ها نیز پاسخگو بود و همه را متعجب کرد. سوزوکی فلسفهٔ خود را جایگزینی بسیار مناسب برای روش قدیمی ارف دانست.

امروزه در جهان و کشورهای پیشرفته، این روش به‌طور گسترده‌ای به کار می‌رود. هر سال میلیون‌ها کودک نه تنها برای یادگیری موسیقی، بلکه با هدف تقویت اعتماد به نفس، بهبود مهارت کار گروهی و پرورش ذهن خلاق، از این روش بهره می‌برند.

متد سوزوکی در آموزش موسیقی

مادر از همان آغاز تولد با فرزندش صحبت می‌کند. لبخند و محبت او در هنگام حرف زدن، به رشد مهارت‌های زبانی کودک کمک می‌کند.
مادر هرگز با نوزاد خود با خشونت صحبت نمی‌کند و وقتی کودک هنوز نمی‌تواند حرف بزند، از او خشمگین نمی‌شود.
کودکان با بازی کردن در کنار هم‌سالان خود، کلمات تازه‌ای یاد می‌گیرند و ترغیب می‌شوند تا توانایی‌هایشان را بیشتر کنند.
با تکرار و تمرین روزانه، کودک آماده می‌شود تا گام‌های بلندتری بردارد و رفته‌رفته در زبان مادری خود مهارت پیدا کند.

عناصر مهم رویکرد سوزوکی به آموزش موسیقی

شروع یادگیری از سنین پایین (۳ تا ۴ سال در بیشتر کشورها معمول است)
اهمیت شنیدن و گوش دادن به موسیقی
یادگیری نواختن ساز پیش از یادگیری نت‌خوانی
همراهی و مشارکت والدین
فضای آموزشی و تربیتی تشویق‌کننده و مثبت
کیفیت بالای آموزش توسط مربیان مجرب و آموزش‌دیده
توجه به تولید صدای زیبا و طبیعی از ساز، به شیوه‌ای متعادل و سالم
گزارش اصلی که دانش‌آموزان متد سوزوکی در جهان از آن استفاده می‌کنند
ارتباط و تعامل با دیگر کودکان: هنرجویان سوزوکی از همه جای دنیا می‌توانند از طریق زبان مشترک موسیقی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند

در نتیجه، در روش سوزوکی، آموزش موسیقی کاری خسته‌کننده و دشوار نیست و کودک با اشتیاق شخصی خود مسیر یادگیری را طی می‌کند.
این روش همچنین به شکوفایی استعدادهای پنهان کودک کمک می‌کند و یکی از دلایل تسلط هنرجو بر موسیقی در این متد، همین شیوه آموزشی است.
آموزشگاه الهام نیز برای افزایش علاقه و بازدهی در فرآیند یادگیری، از روش آموزشی سوزوکی در تدریس ویولن بهره می‌برد.