انواع چوب های مناسب برای ساز گیتار
در گیتار، عوامل مختلفی بر کیفیت صدا تأثیر میگذارند؛ از جنس سیمها گرفته تا مهارت فردی که ساز را مینوازد. با این حال، نقش چوبی که بدنه گیتار از آن ساخته شده است نیز بسیار مهم است و نباید نادیده گرفته شود. در این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، شما با انواع چوبهای مناسب برای ساخت گیتار آشنا خواهید شد.
انواع چوب های مناسب برای ساز گیتار
صفحه رویی (Sound board) :
صفحه جلویی در گیتارهای آکوستیک، مهمترین بخش در ایجاد صدا است. معمولاً برای ساخت این صفحه از چوب صنوبر یا سدر استفاده میشود. ضخامت صفحه و همچنین شکل و طرح تیرکهای پشت آن نیز در کیفیت نهایی صدای ساز تأثیر بسیار زیادی دارد.
چوب کاج (Spruce):
چوب کاج، چوبی سبک است که در برابر کشش مقاومت نسبتاً خوبی دارد اما در مقابل ضربه به راحتی آسیب میبیند. رگههای این چوب به صورت عمودی قرار گرفتهاند. این نوع چوب، یکی از رایجترین چوبها برای ساخت صفحه جلویی گیتار است و میتواند صدایی شفاف و رسا تولید کند. چوب کاج خود گونههای مختلفی دارد که از معروفترین آنها میتوان به اسپروس سیتکا، آدیراندک و انگلمن اشاره کرد.
چوب آدیراندک گزینه ایدهآلی برای صفحه رویی گیتار محسوب میشود، زیرا هم وضوح صدای بالایی دارد و هم برای نواختن با قدرت و انرژی زیاد مناسب است. با این حال، قیمت آن بالا است و برای اجراهای ملایم و آرام چندان کارایی مطلوبی ندارد. در مقابل، چوب انگلمن برای نواختن قطعات آرام و ظریف گزینه بهتری است. چوب سیتکا نیز از نظر کیفیت صدایی، تقریباً میان این دو نوع قرار میگیرد و در واقع پرکاربردترین چوب کاج در میان این سه گونه به شمار میآید.
چوب سرو (Cedar):
چوب سدر نسبت به چوب صنوبر رنگ تیرهتری دارد و همچنین چگالی و سنگینی کمتری دارد. این نوع چوب میتواند صدایی نرمتر و گرمتر از چوب کاج ایجاد کند، اما در نواختن نتهای قوی و پرحجم، وضوح و تفکیک کمتری دارد و بیشتر مناسب نوازندگانی است که سبک نوازندگی ملایم و آرامی دارند.
چوب سدر خیلی زودتر از چوب کاج به اصطلاح “جا میافتد” و به بلوغ صوتی میرسد. پس از چند ماه نواختن، صدایی گرم و غنی از هارمونیهای زیبا تولید میکند، در حالی که چوب کاج ممکن است برای رسیدن به چنین کیفیتی به سالها نوازندگی نیاز داشته باشد.
صحفه پشت و کناره ها (Back and Sides):
معمولاً چوبی که برای ساخت پشت و کنارههای ساز به کار میرود، از یک نوع است. این چوب نسبت به چوب صفحه جلویی، سختتر و سنگینتر است و تراکم بالاتری دارد.
برای ساختن پشت و کنارهها میتوان از گونههای مختلف چوب استفاده کرد. در ادامه، برخی از رایجترین انواع این چوبها را معرفی میکنیم:
رز وود (Rosewood):
رز وود از چوبهای بسیار پرطرفدار برای ساختن گیتار محسوب میشود. این چوب در سه گونه اصلی یافت میشود: رز وود هندی، رز وود برزیلی و رز وود ماداگاسکار. نوع برزیلی آن قیمت بسیار بالایی دارد و نمای بسیار زیبا و لوکسی به ساز میبخشد.
ماهون (Mahogany)
چوب ماهون، چوبی سنگین و فشرده با رنگ تیره و خطهای ریز و نزدیک به هم است. رنگ آن به طور کلی گرمتر و تیرهتر از چوبهایی مانند سرو یا صنوبر است. اگرچه این چوب بیشتر برای تزئین پشت و دیوارههای بدنه گیتار به کار میرود، اما گاهی اوقات به عنوان ماده اصلی ساخت ساز نیز استفاده میشود.
وقتی از این چوب فشرده برای ساخت رویه گیتار استفاده شود، صدایی قوی و شفاف ایجاد میکند که فرکانسهای بالا در آن دلنشین است، اما هارمونیهای آن محدودتر است. همچنین، دیوارههای کناری و پشتی ساختهشده از ماهون، معمولاً صدای بخشهای بم را قویتر میکنند، هارمونیها را برجستهتر میسازند و در نهایت صدایی غنی و گرم با حالوهوای طبیعی چوب به وجود میآورند.
افرا (Maple)
چوب افرا، چوبی سنگین با ظاهری زیبا و صدایی شفاف و روشن است. این چوب در انواع مختلفی یافت میشود. اگرچه افرا (MAPLE) نسبت به برخی دیگر از چوبها، انتخاب رایجتری برای ساختن سازهای موسیقی نیست، اما در ساخت برخی از مشهورترین و محبوبترین گیتارهای آکوستیک تاریخ از آن استفاده شده است. افرا یکی از سختترین و فشردهترین چوبهای مخصوص ساز است و علاوه بر نقشونگار زیبا و دانههای مشخص، صدایی بسیار شفاف، تمیز و خوشآهنگ ایجاد میکند.
نوئل سیتکایی (Sitka Spruce)
سیتکا اسپروس از چوبهای بسیار پرطرفدار برای ساختن صفحه رویی گیتارهای آکوستیک است. این چوب، با وجود سبکی، بسیار بادوام است و صدایی روشن و پرقدرت تولید میکند.
اسپروس سرخ (Red Spruce)
این چوب گزینهای ایدهآل برای ساختن صفحه رویی گیتارهای آکوستیک با سیمهای فولادی است. دلیل این موضوع، تولید صدایی رسا، واضح، قوی و پربار توسط آن است.
کوآ (Koa)
چوب کوآ، بسیار سخت و فشرده است. اگر از این چوب برای ساختن صفحه رویی گیتار استفاده شود، صدایی محکم و استوار تولید میکند، به ویژه در نتهای زیر. همچنین صداهای محدوده میانی را نیز قویتر میکند. وقتی از این چوب برای بدنه و صفحات کناری گیتار بهره ببریم، صدایی مشابه چوب ماهوگانی ایجاد خواهد کرد.
ساپلی (Sapele):
ساپلی یک نوع چوب است که اصالتاً متعلق به قاره آفریقا میباشد. این چوب از نظر ظاهری شباهت زیادی به چوب ماهون دارد، با این تفاوت که وزن آن کمی کمتر است. ساپلی از لحاظ صوتی، صدایی شفاف و رسا تولید میکند.
