تاثیر موسیقی بر جنین و نوزاد
بررسیها نشان میدهند که موسیقی اثر قابل توجهی بر ذهن و احساسات انسان میگذارد. از گذشتههای دور، موسیقی به عنوان ابزاری برای تسکین و بهبود حال درونی افراد به کار میرفته است. پژوهشگران همچنین تأثیر موسیقی را بر روی جنین و کودکان تازه متولد شده مطالعه کردهاند و به یافتههای مهمی دست یافتهاند. در ادامه این نوشته در وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر به این موضوع پرداختهایم.
تاثیر موسیقی بر جنین و نوزاد
ارسطو معتقد است: “وقتی چیزی میشنویم (شعر یا موسیقی) روح ما تغییر میکند”. از زمان پزشکان قدیم یونان تا قبایل سرخپوست آمریکا، انسانها همواره از موسیقی و آواز برای ایجاد آرامش و کاهش رنجها بهره بردهاند.
موسیقی تأثیر عمیقی بر عواطف ما میگذارد؛ حتی یک لالایی ملایم میتواند نوزاد را آرام کند.
اگر کودکان در دوران بارداری، پس از تولد، در سالهای رشد و حتی در نوجوانی در معرض موسیقی کلاسیک قرار گیرند، باهوشتر و با ذکاوتتر خواهند شد.
نوزادان از هفته شانزدهم زندگی در رحم به موسیقی پاسخ میدهند و گویی آواز میخوانند. جنین بعد از چهار ماهگی به موسیقی واکنش نشان میدهد و حرکات او در برابر آهنگ قابل احساس است. این نشان میدهد انسان حتی پیش از تولد به موسیقی پاسخ میدهد.
جنین انسان پس از بیست هفته از شکلگیری میتواند صداهای بیرون و موسیقی را بشنود. پژوهشها نشان دادهاند که آنها قادرند آنچه را در محیط رحم مادر شنیدهاند، تا دوازده ماه پس از تولد به یاد آورند و نسبت به آن عکسالعمل نشان دهند.
تأثیر موسیقی بر کودک در دوران بارداری و پس از تولد
گوش دادن به موسیقی مناسب در زمان بارداری میتواند اثرات مثبتی بر رشد جنین داشته باشد. تحقیقات نشان میدهند که موسیقی ملایم و آرامشبخش میتواند به رشد مغز و سیستم عصبی جنین کمک کند. بسیاری از مادران گزارش میدهند که با پخش آهنگهای لطیف، حرکات جنین آرامتر و منظمتر میشود.
پس از تولد نیز، موسیقی نقش مهمی در آرامش و رشد نوزاد ایفا میکند. نوزادان معمولاً به صداها و ریتمهای ملایم واکنش خوبی نشان میدهند. لالاییها و ترانههای کودکانه قدیمی، به دلیل ریتم ساده و تکرارشونده، میتوانند احساس امنیت و آرامش را به نوزاد منتقل کنند.
توجه به این نکته مهم است که حجم صدا باید همیشه کم و ملایم باشد، زیرا شنوایی نوزاد بسیار حساس است. موسیقی با صدای بلند میتواند باعث ناراحتی یا حتی آسیب به شنوایی کودک شود.
به طور کلی، انتخاب آهنگهای بدون کلام، کلاسیک ملایم یا لالاییهای سنتی، گزینههای مناسبی برای این دوران هستند. مهمتر از همه، صدای آرامشبخش والدین، به ویژه مادر، است که بیشترین تأثیر مثبت را بر کودک دارد.
تاثیر موسیقی بر نوزادان چگونه است؟
در سالهای گذشته، دانشمندان اطلاعات جدیدی درباره چگونگی رشد مغز به دست آوردهاند. نوزادان در زمان تولد، میلیاردها سلول مغزی دارند که به آنها نورون میگویند. در سالهای ابتدایی زندگی، این سلولهای مغزی شروع به اتصال و صحبت با یکدیگر میکنند. هرچه از این مسیرهای ارتباطی بیشتر استفاده شود، مغز قویتر و توانمندتر میشود.
اگر کودکان در سالهای اولیه رشد خود به موسیقی گوش دهند، مسیرهای مغزی مربوط به درک موسیقی در ذهن آنها ساخته میشود. برخی از این مسیرها حتی بر شیوه تفکر و حل مسئله آنها نیز تأثیر میگذارند.
گوش دادن به موسیقی کلاسیک به نظر میرسد که توانایی درک فضایی و تجسم سهبعدی را در کودکان تقویت میکند. همچنین، یادگیری نواختن یک ساز موسیقی میتواند به بهبود مهارتهای فکری و استدلالی کودک کمک کند.
ارتباط با موسیقی از بدو تولد
گوش نوزادان از زمان به دنیا آمدن به سرعت رشد میکند و همین باعث میشود حتی در ماههای اول زندگی هم نسبت به موسیقی واکنش نشان دهند. پدر و مادرها با توجه و حمایت از این کشش طبیعی فرزندشان به سوی موسیقی، میتوانند پیوند عاطفی عمیقتری با او ایجاد کنند، به رشد گفتار و زبان کودک کمک کنند و راهی به سوی دنیایی شگفتانگیز از شادی و لذت برایش بگشایند.
این موضوع نشان میدهد که همانطور که کودکان پیش از حرف زدن، با صدا درآوردنهای مختلف سعی میکنند خود را برای صحبت کردن آماده کنند، در زمینه موسیقی هم مرحلهای وجود دارد که کودک تلاش میکند موسیقی را تقلید کند، حتی پیش از آنکه بتواند آواهای دقیق و ریتمیک تولید کند.
اثر موزارت
گفته شده که گوش دادن به موسیقی، به ویژه موسیقی کلاسیک، به رشد درک فضایی و سهبعدی کودک کمک میکند و سبب ایجاد هزاران پیوند جدید بین سلولهای عصبی در مغز او میشود. گوش دادن به موسیقی کلاسیک، توانایی کودکان را برای حل کردن پازل و مسائل مشابه افزایش میدهد. این تاثیر، اغلب با نام “اثر موتزارت” شناخته میشود.
بر اساس مقالهای علمی، کودکان میتوانند الگوهای ریتمیک را تشخیص دهند. پژوهشگران در مجارستان و هلند به این نتیجه رسیدهاند که حتی نوزادان نیز قادر به درک تفاوت بین ریتمهای مختلف هستند.
جین استندلی، استاد موسیقی در دانشگاه فلوریدا، توضیح میدهد که موسیقی میتواند احساس شادی و آرامش ایجاد کند و این ویژگی را میتوان برای کودکان نیز به کار برد.
شاید یکی از لذتبخشترین کارهایی که برای فرزندتان انجام میدهید، خواندن لالایی برای او باشد، مخصوصاً وقتی که گریه میکند و شما سعی دارید او را به خواب ببرید.
اما اگر از تکرار یک لالایی خاص خسته شدید، نگران نباشید. میتوانید شعرهای دیگری را انتخاب کنید و با آهنگ لالایی برای کودکتان بخوانید. این تغییر، تاثیری در فواید آن برای کودک نخواهد داشت.
حتی در یکی از بیمارستانهای کشور اسلواکی، موسیقیدرمانی به عنوان روشی برای تقویت هوش نوزادان تازه متولد شده آزمایش شده و نتایج بسیار خوبی در بهبود سطح هوش و حافظه نوزادان تحت آزمایش نشان داده است.
