سبک اکاپلا ، صدا سازی با دهان
این روزها، خلق موسیقی بدون ساز و تنها با بهرهگیری از صدا و توان حنجره، به پدیدهای پرطرفدار در عرصه هنر تبدیل شده است. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، قصد داریم درباره این شیوه هنری که در دنیای موسیقی با نام «آکاپلا» شناخته میشود، با هم گفتوگو کنیم. همراه ما بمانید.
سبک اکاپلا در موسیقی
آکاپلا نوعی موسیقی است که تنها با صدا اجرا میشود و در آن از هیچ سازی استفاده نمیشود. این کلمه از زبان ایتالیایی گرفته شده و به معنای «به شیوهی کلیسا» است. در این سبک، قطعههای موسیقی فقط با استفاده از حنجره و دهان خواننده یا خوانندگان اجرا میشود.
بسیاری از مردم این سبک را با مراسم مذهبی مسیحیان و آوازهای گریگوریان و مادریگال میشناسند، اما خاستگاه اصلی آن به آیینهای نیایشی یهودیان برمیگردد. پس از مسیحیان، مسلمانان نیز در مناسک عبادی خود از این شیوهی اجرا بهره بردهاند.
تاریخچه سبک آکاپلا
در دوره رنسانس، شمار زیادی از ترانههای غیرمذهبی و فولکلور به همین شیوه اجرا میشدند. اما آنچه امروزه در دنیای موسیقی با نام آکاپلا شناخته میشود، جدا از پیشینه مذهبیاش، در واقع شکلی از موسیقی مردمی است که ریشههای آن به سبکی آمریکایی از موسیقی پاپ به نام «دوو واپ» بازمیگردد.
این سبک امروزی (که تلفظ نام آن شبیه تلفظ واژه دوغاب در فارسی است) از محبوبترین گونههای موسیقی پاپ در فاصله سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۵۰ و حتی اوایل دهه ۱۹۶۰ در آمریکا به شمار میرفت. نفوذ آن در صنعت موسیقی چنان چشمگیر بود که هنوز هم ردپایی از این تأثیر در موسیقی پاپ مدرن دیده میشود.
دوو واپ سبکی است که توسط سیاهپوستان آمریکا پدید آمد و مهمترین ویژگی آن، بهرهگیری از ساختار آکوردی و هارمونیهای ساده و تکراری، ملودیهای برگرفته از موسیقی سول و ریتماندبلوز، استفاده از آوازهای بیمعنی اما هارمونیک روی بستری از ریتمهای ساده و همراهیهای آوایی است.
دوو واپ
بهکار بردن هجاهایی مانند «دوو واپ» در این سبک موسیقی بسیار رایج است. برای نمونه، در خیلی از آهنگها میتوان این هجاها را شنید؛ مثل «دو، واپ، واپ» یا «شَل لا، شل لا، شل لا، لا». این نوع موسیقی، یک سبک شهری است که در کلانشهرهایی مانند نیویورک، شیکاگو، بالتیمور، دیترویت و لسآنجلس رشد کرد و به اوج رسید.
پس از آنکه سیاهپوستان آمریکایی سبک آکاپلا را رواج دادند، به تدریج آمریکاییهای ایتالیاییتبار نیز به آن علاقهمند شدند و آن را گسترش دادند. این علاقه به حدی بود که باعث شد خوانندگان ایتالیاییتبار زیادی به دنیای موسیقی معرفی شوند.
جالب است که خیلی از مردم حتی بدون اینکه نام این سبک را بدانند، آن را تجربه کردهاند. مثلاً در صحنهای از فیلم «راکی»، وقتی راکی از محلههای فقیرنشین نیویورک رد میشود، به گروهی موزیسین برمیخورد که بدون ساز در حال خواندن هستند.
البته در این گروه همه نقش اصلی خوانندگی را ندارند. برخی از اعضا با تولید صداهای بم و هجاهای بیمعنا، پسزمینهٔ موسیقی را میسازند. در واقع در این سبک، معمولاً یک نفر به عنوان تکخوان آواز میخواند و بقیه با دستزدن، پاکوبیدن یا حتی با دهانشان، صداهایی مانند سنج یا طبل ایجاد میکنند.
وازندگان و خوانندگان این سبک از موسیقی
در سبک آکاپلا، همه چیز با صدا و دهان خواننده پیش میرود. گاهی حتی خواننده میچرخد و با حرکاتش نشان میدهد که چقدر برای اجرا تلاش میکند. در حقیقت، نوازندگان و خوانندگان این سبک، افرادی هستند که موسیقی را به خوبی میشناسند و درک میکنند.
اما آنها لزوماً نتهای موسیقی را به شکل کلاسیک آموزش نمیدهند. هر خواننده با توجه به توانایی صدای خود، نتهای مورد نیاز را تمرین میکند تا هنگام اجرا بتواند بخشی از آهنگ را تنها با استفاده از حنجره و تکنیکهای صوتیاش به خوبی ارائه دهد.
بنابراین، تاریخچه رشد این سبک به زمانی برمیگردد که هنرمندان میخواستند روشی را جایگزین سازهای موسیقی کنند.
به همین خاطر امروزه برای رواج و شناخته شدن بیشتر این سبک در میان مردم، تلاش زیادی میشود و تاکنون توانسته است طرفداران بسیاری را در سراسر جهان به خود جذب کند.
