نکات مهم در مورد سیم سنتور که باید بدانید

هر سازی نکات کلیدی دارد که هنگام خرید و مراقبت از آن باید رعایت کنید تا در نهایت سازی با کیفیت و خوش صدا در اختیار داشته باشید. سنتور هم از این قاعده مستثنی نیست و بخش سیم‌های آن اهمیت ویژه‌ای دارد. به همین دلیل، در ادامه این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، نکات اساسی مربوط به سیم سنتور را بررسی کرده‌ایم.

نکات مهم در مورد سیم سنتور

سنتور در مجموع ۷۲ سیم دارد. در گذشته و تا حدود صد سال پیش، چون سیم‌های فلزی در دسترس نبود، سازندگان از ریسمان‌های ابریشمی برای سیم‌های سنتور استفاده می‌کردند. بعدها کمکم سیم‌های برنجی و فولادی جای آن‌ها را گرفتند.

سیم‌های سنتور معمولاً به صورت دسته‌های چهارتایی کوک می‌شوند، به این صورت که هر چهار سیم با هم، یک نت را تولید می‌کنند. به همین دلیل اگر حتی یکی از این سیم‌ها با بقیه هماهنگ نباشد، صدای ساز به‌طور محسوسی ناخوشایند و ناموزون خواهد شد.

جنس و مرغوبیت سیم، نقش بسیار مهمی در کیفیت صدای سنتور دارد. به همین دلیل است که بیشتر نوازندگان چیره‌دست، به جای سیم‌های برنجی از سیم‌های برنزی استفاده می‌کنند تا صدای بهتری از ساز خود بشنوند.

آشنایی با انواع سیم های سنتور

سنتور دارای تعداد زیادی سیم است که هر کدام وظیفه خاص خود را دارند. به طور کلی، این سیم‌ها را می‌توان در دو گروه اصلی دسته‌بندی کرد:

سیم های زرد

سیم‌های زردرنگ از جنس برنج ساخته شده‌اند و صداهای بم و کلفت ایجاد می‌کنند. این سیم‌ها به صورت یکی در میان روی خرک‌های سمت راست ساز قرار گرفته‌اند.

سیم های سفید

سیم‌های سفیدرنگ که از ترکیب فلز نیکل ساخته شده‌اند، برای ایجاد نت‌های زیر و بلند به کار می‌روند. این سیم‌ها به صورت یکی در میان روی پایه‌های سمت چپ ساز قرار گرفته‌اند.

ضخامت سیم سنتور

سیم‌های سنتور معمولاً قطری بین ۰/۴۰ تا ۰/۴۵ میلی‌متر دارند. جنس این سیم‌ها نقش بسیار مهمی در کیفیت صدای ساز دارد. به همین دلیل در بیشتر سنتورهای حرفه‌ای از سیم‌های برنزی (که رنگی متمایل به قرمز و مس مانند دارند) استفاده می‌شود، نه از سیم‌های برنجی (که رنگ زرد دارند). طبیعی است که جنس بهتر سیم، روی قیمت نهایی ساز هم تأثیر می‌گذارد.

دلیل سیاه شدن سیم‌های سنتور

سیم‌های سنتور در اثر رطوبت هوا دچار اکسید شدن و تغییر رنگ می‌شوند. با این حال، گاهی دو سنتور در شرایط یکسان قرار دارند، اما سیم‌های یکی از آن‌ها تیره‌تر می‌شود. این اتفاق به دلیل تبادل الکترون بین عناصر موجود در چوب و سیم‌هاست. برای تمیز کردن سیم‌ها می‌توان از سمباده کمک گرفت.

علت سیاه شدن سیم‌های سنتور

سیم‌های سنتور در اثر رطوبت هوا دچار اکسید شدن و تغییر رنگ می‌شوند. اما گاهی پیش می‌آید که دو سنتور در یک محیط قرار دارند، ولی سیم‌های یکی از آن‌ها تیره‌تر و سیاه‌تر می‌شود.
علت این اتفاق، واکنش‌های شیمیایی بین عناصر موجود در چوب سنتور و جنس سیم‌هاست. برای تمیز کردن سیم‌های سنتور می‌توان از کاغذ سمباده نرم استفاده کرد.

دلایل ناکوک شدن سنتور

سنتور باید در محیطی با دمای ثابت و رطوبت مناسب نگهداری شود. اگر فقط یکی از سیم‌ها به صورت نامرتب و جداگانه از کوک خارج شود، احتمالاً مشکل از جابه‌جایی گوشی‌های معمولی یا شکل نامناسب شیطانک است. اما اگر در چنین شرایطی تمام سیم‌های سنتور با هم زیر یا بم شوند، ممکن است دلیل آن مشکل در روش قرارگیری پل‌های سنتور باشد.

 زمان تعویض سیم سنتور

در شرایط عادی و استفاده معمولی، پیشنهاد می‌شود این وسیله تقریباً هر دو سال یکبار تعویض شود.

اگر از این وسیله به صورت حرفه‌ای و برای کارهای بسیار دقیق استفاده می‌کنید، بهتر است آن را در بازه زمانی کوتاه‌تری، بین چهار ماه تا یک سال، جایگزین کنید.