گلپا ،پیشرو معرفی آواز و موسیقی ایرانی در سطح جهان

گلپا، با نام اصلی اکبر گلپایگانی، از پیشگامان شناساندن آواز و موسیقی اصیل ایران به جهانیان است. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با این هنرمند بزرگ آشنا خواهیم شد. تا پایان این مطلب همراه ما بمانید.

اکبر گلپایگانی ملقب به گلپا

اکبر گلپایگانی که با نام هنری گلپا شناخته می‌شود، از خوانندگان سرشناس موسیقی سنتی ایران است. او در بهمن‌ماه سال ۱۳۱۲ در تهران متولد شد. کار هنری خود را از دوران کودکی و در سال ۱۳۱۸ با قرائت قرآن کریم آغاز کرد.

پدرش نخستین آشنایی او با مبانی موسیقی را فراهم آورد. سپس، آشنایی با «حسن یکرنگی» که فردی خوش‌قلب و خوش‌صدا بود، نقطه‌عطفی در زندگی او شد. یکرنگی که به ردیف‌ها و گوشه‌های موسیقی ایرانی تسلط داشت، گلپایگانی جوان را به ادامه راه تشویق کرد.

گلپا از شانزده‌سالگی به شکل جدی‌تر و زیر نظر استادان موسیقی آن زمان آموزش دید و به تدریج به یک خواننده حرفه‌ای تبدیل شد. از آثار معروف او می‌توان به تصنیف «اشک من» اشاره کرد که در سبک سنتی و با حال‌وهوایی محزون اجرا شده است.

شروع جدی موسیقی

در سال ۱۳۲۰، او به شکل جدی و منظم، آموزش موسیقی و دستگاه‌های آن را نزد پدرش شروع کرد. اکبر گلپایگانی در سال ۱۳۲۶ برای نخستین بار در یک گروه کر ارکستر حاضر شد و یک سال بعد، به انجمن موسیقی مدرسه نظام پیوست.
اولین اجرای رسمی آواز اکبر گلپایگانی، در سال ۱۳۲۸ و هنگامی که شانزده سال داشت، در یک جمع خصوصی در خانه استاد مرتضی‌خان محجوبی انجام شد. این اجرا در مایه ابوعطا و با همراهی استادان بزرگی مانند مرتضی‌خان محجوبی، بانو قمرالملوک وزیری، سعادتمند قمی، علی تجویدی و حسین تهرانی بود. از این سال به بعد، او به تدریج با استادان برجسته موسیقی آشنا شد و آموزش خود را زیر نظر آنان آغاز کرد.
گلپا در کنار ادامه تحصیل، از موسیقی هم دور نبود تا اینکه در پانزده سالگی، در مدرسه نظام با حسین خواجه‌امیری (ایرج) همکلاس شد. این آشنایی، باعث گره خوردن سرنوشت دو چهره ماندگار موسیقی ایران به یکدیگر گردید.
گلپا از دانش استادانی مانند حاج آقا محمد ایرانی، ادیب خوانساری و صفحات طاهرزاده بهره برد، اما هرگز تلاش نکرد که از آنان تقلید کند.

پیشروان معرفی آواز و موسیقی ایرانی در سطح جهان

گلپا در سال ۱۹۵۶ میلادی (مصادف با سال‌های ۱۳۳۴ یا ۱۳۳۵ خورشیدی) به همراه دو استاد بزرگ موسیقی ایرانی، علی اصغر بهاری (نوازنده چیره‌دست کمانچه) و نورعلی برومند (استاد ردیف و نوازنده تار)، در سازمان جهانی یونسکو برنامه‌ای اجرا کرد. در این برنامه، آن‌ها دو تصنیف اجرا نمودند: یکی در دستگاه سه‌گاه و دیگری در مایه اصفهان که اشعار آن از سعدی و حافظ انتخاب شده بود. این اقدام مهم، گامی ارزشمند در شناساندن موسیقی اصیل ایرانی به دنیا بود. به همین دلیل می‌توان گفت گلپایگانی، برومند و بهاری از نخستین کسانی بودند که آواز و موسیقی ایران را در سطح جهانی معرفی کردند.