آشنایی با ساز خوش آهنگ و قدیمی فاگوت

فاگوت یک ساز بادی چوبی است که با یک قمیش دو لبه‌ای به صدا درمی‌آید. این ساز معمولاً برای نواختن نت‌های بَم و میانی به کار می‌رود و گاهی اوقات برای اجرای ملودی‌های زیرتر نیز از آن استفاده می‌شود. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با این ساز کهن و خوش‌آهنگ آشنا خواهید شد.

تاریخچه ساز فاگوت

ساز فاگوت در واقع از سازی قدیمی به نام شاوم الهام گرفته شده که در دوران قرون وسطی رواج داشت. شاوم یک ساز بادی متداول در سراسر اروپا بود و در دو نوع تک زبانه و دو زبانه ساخته می‌شد. فاگوت از نمونه‌ای از شاوم که لوله‌ای مخروطی شکل، هفت سوراخ و یک زبانه دوبل داشت، اقتباس شده است.

آشنایی با ساز خوش آهنگ و قدیمی فاگوت

فاگوت یکی از سازهای بسیار قدیمی است، ولی شکل امروزی آن بیشتر در قرن نوزدهم میلادی رواج پیدا کرد. از این ساز معمولاً در ارکستر، کنسرت، گروه‌های موسیقی و همچنین در قطعات موسیقی مجلسی استفاده می‌شود.

فاگوت سازی است که نت‌های آن دقیقاً همان‌گونه که نوشته شده اجرا می‌شود (غیرانتقالی است). این ساز دارای صدای خاص و قابل تشخیصی است و دامنه صوتی گسترده‌ای دارد. همچنین نواختن آن نسبتاً راحت و روان است.

باسونیست کیست؟

یک نوازنده‌ی ساز باسون، با عنوان “باسونیست” شناخته می‌شود.

با ساز فاگوت آشنا شویم

فاگوت یک ساز بادی چوبی است که صدای بسیار گرم و رسایی دارد. این ساز از یک لوله بلند و خمیده ساخته شده که برای راحتی نوازنده، آن را تا کرده‌اند. به همین دلیل وقتی به آن نگاه می‌کنید، شبیه یک لوله بلند است که از وسط تا شده و روی خودش جمع شده است.

صدای فاگوت در محدوده باس و باریتون است، یعنی جزو سازهای با صدای بم در خانواده سازهای بادی چوبی به حساب می‌آید. این ساز با یک قمیش دوتایی که از نی ساخته شده، نواخته می‌شود. نوازنده با دمیدن هوا در این قمیش، آن را به لرزه درمی‌آورد و این لرزش باعث تولید صدا در طول لوله ساز می‌شود.

فاگوت نقش مهمی در ارکستر سمفونیک دارد. گاهی ملودی‌های زیبا و گاهی نیز خطوط ریتمیک و بم را اجرا می‌کند. این ساز توانایی این را دارد که هم صداهایی شاد و بازیگوش و هم حال و هوایی غمگین و عمیق ایجاد کند.

یادگیری فاگوت نیاز به تمرین و پشتکار دارد، اما صدای منحصر به فرد و گرمی که تولید می‌کند، ارزش این تلاش را دارد. این ساز بیش از ۳۰۰ سال است که در موسیقی کلاسیک اروپایی مورد استفاده قرار گرفته و امروزه هم جایگاه ویژه‌ای در ارکسترها و گروه‌های موسیقی دارد.

ویژگی های ساز فاگوت

فاگوت از دو لوله موازی تشکیل شده که در انتها توسط یک لوله U شکل به هم وصل می‌شوند.
مدل‌های قدیمی فاگوت تنها دو کلید داشتند، اما در قرن نوزدهم سازندگان آلمانی انواع مختلف سیستم کلید را روی آن آزمایش کردند که موفق‌ترین آنها سیستم هکل بود.
نی یا زبانه‌های فاگوت توسط یک لوله بسیار باریک به بخش اصلی ساز متصل می‌شود که شکلی مخروطی دارد.
فاگوت از دوره باروک به عنوان سازی چابک و مناسب برای تکنوازی در ارکستر، مورد علاقه آهنگسازان بوده و در تمام مناطق به عنوان ساز سولو از آن استفاده می‌شود.
اما هنگامی که فاگوت نقش همراهی‌کننده را دارد، صدای آن به ویژه در محدوده صوتی بالا، معمولاً توسط سازهای دیگر پوشانده می‌شود.
از جمله سازهایی که اغلب همراه با فاگوت در اجراها به کار می‌روند می‌توان به فلوت، ابوا، ویولنسل، ویولن و کنترباس اشاره کرد.

ساختار ساز فاگوت

ساختار فاگوت از نظر کلی شبیه به کلارینت است. لوله این ساز در کل نزدیک به سه متر طول دارد. اما برای اینکه نواختن و در دست گرفتن آن راحت‌تر باشد، حدود دو پنجم از این لوله خم شده و در کنار یا پشت بخش بلندتر آن قرار گرفته است.

زبانه‌های فاگوت توسط یک لوله باریک به بدنه اصلی ساز متصل می‌شوند. شکل لوله اصلی ساز به آرامی مخروطی است و به تدریج پهن می‌شود.

برای نوشتن نت‌های فاگوت از سه کلید استفاده می‌شود: کلید فا، کلید دو و کلید سل.

این ساز می‌تواند هم صداهای قوی و هم صداهای ظریف و آرام ایجاد کند. همچنین قادر است نتها را به صورت پیوسته و متصل یا جدا و منقطع بنوازد. معمولاً در ارکستر، فاگوت را همراه با ساز کرانگله به کار می‌برند که ترکیب صوتی متداولی است.

اگر فاگوت را با سازهای زهی مقایسه کنیم، نقش و صدای آن شبیه به ویولن‌سل است و توانایی اجرای نت‌ها در محدوده سه اکتاو را دارد.