ارفع اطرایی | نخستین معلم سنتور زن در ایران!
همیشه و در تمام دوران، زنان سهم بزرگی در موسیقی ایران داشته‌اند. یکی از این چهره‌های درخشان، ارفع اطرایی است. او نخستین زن ایرانی است که به آموزش سنتور پرداخته و همچنین نویسنده و پژوهشی فعال در زمینه موسیقی اصیل ایرانی به شمار می‌رود. در ادامه این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، با زندگی و آثار این هنرمند برجسته بیشتر آشنا خواهید شد.
تحصیلات موسیقی ارفع اطرایی
ارفاع اطرایی در هشتم تیرماه ۱۳۲۰ در تهران به دنیا آمد. وقتی ده ساله شد، در سال ۱۳۳۰ وارد هنرستان موسیقی ملی شد و در آنجا نزد استادان بزرگی مانند فرامرز پایور، روح‌الله خالقی، حسین صبا و محمود کریمی به فراگیری موسیقی پرداخت. او از شاگردان بااستعداد و مورد تحسین استاد حسین صبا و فرامرز پایور بود.
ارفاع اطرایی تنها در دوران مدرسه موفق نبود، بلکه در دوره لیسانس نیز با نمرات عالی و به عنوان دانش‌آموخته‌ای ممتاز فارغ‌التحصیل شد. علاوه بر این، او موفق به دریافت مدرک درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز شد.
فعالیت‌های حرفه‌ای در زمینه نوازندگی
بانوی پیشگام ایرانی، ارفع اطرایی، نخستین زنی است که نوازندگی و آموزش سنتور را به عنوان حرفه اصلی خود انتخاب کرد و برای آن مدرک تحصیلی دریافت نمود. او از نوزده‌سالگی کار تدریس و اجرای موسیقی را آغاز کرد.
این هنرمند سال‌های طولانی در ارکستر صبا به سرپرستی حسین دهلوی و نیز در ارکستر فرامرز پایور، با سنتور کروماتیک و سنتور کروماتیک باس به نوازندگی پرداخت. از سال ۱۳۵۳، مسئولیت سرپرستی گروه موسیقی تالار رودکی (وحدت) را بر عهده گرفت و با چهره‌های سرشناسی مانند لطف الله مجد، نادر گلچین و خاطره پروانه همکاری نزدیک داشت.
فعالیت‌های هنری او تنها به ایران محدود نماند و به عرصه‌های بین‌المللی نیز راه یافت. ارفع اطرایی تجربه‌های فراوانی در تک‌نوازی و گروه‌نوازی در کشورهایی مانند ایتالیا، بلژیک، آمریکا، بوسنی و ترکیه کسب کرد. او با قصد برگزاری کنسرت و شناساندن موسیقی اصیل ایرانی به ملت‌های دیگر، به کشورهای بسیاری از جمله پاکستان، افغانستان، ایتالیا، آمریکا، ترکیه، بحرین، عراق، کویت، بوسنی و هرزگوین سفر کرد.
وی همچنین عضو هیئت مدیره نخستین دوره کانون پژوهشگران خانه موسیقی ایران، شورای فنی هنرستان موسیقی دختران و پسران و شورای فنی دانشگاه علمی کاربردی بوده است. دفتر مشارکت زنان در نهاد ریاست جمهوری، او را در فهرست زنان نامدار ایران قرار داده است. همچنین در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۱ مراسم بزرگداشتی با عنوان «مراسم نکوداشت مقام نخستین بانوی مدرس موسیقی ایرانی و نوازنده برجسته سنتور» برای وی برگزار شد.
فعالیت‌های ارفع اطرایی در زمینه تألیف کتاب
ارفاع اطرایی کتاب‌های زیادی درباره موسیقی سنتی ایران و اهمیت آن نوشته و منتشر کرده است. در ادامه می‌توانید فهرست کارهای این هنرمند را مشاهده کنید.
فرهنگ موسیقی ایران
سنتور و ناظمی
دوازده مقام موسیقی ملی ایران
زندگی و کارهای حبیب سماعی
بوی جوی مولیان: افسانه‌های موسیقی ایران
هفت دستگاه و پنج آواز موسیقی ایرانی
بازنویسی «خودآموز سنتور حسین صبا»
آشنایی با سازهای ایرانی به همراه محمدرضا درویشی
کارها و دانش پایور
