انواع پوست تنبک و مشخصات آن ها

تنبک که با نام‌های تمبک، دمبک، دندونک و ضرب نیز شناخته می‌شود، یکی از سازهای ضربه‌ای و سنتی ایران است. جنس و نوع پوستی که روی این ساز کشیده می‌شود، تاثیر مستقیمی روی کیفیت و طنین صدا دارد. در ادامه این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، با گونه‌های مختلف پوست تنبک و ویژگی‌های هر یک بیشتر آشنا خواهید شد.

انواع پوست تنبک و مشخصات آن ها

آشنایی با جنس‌های مختلف پوستی که برای ساخت تنبک استفاده می‌شود، می‌تواند به رشد هنری نوازنده و انتخاب مناسب‌تر ساز یاری برساند.

انواع پوست تنبک:

پوستی که بیشتر برای ساخت تنبک به کار می‌رود، معمولاً از شتر یا گوساله است. گاهی هم از پوست بز استفاده می‌شود. اما پوست‌هایی مانند پوست آهو، خرگوش و موارد مشابه، به طور کلی برای این ساز مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

مشخصات پوست ها :

پوست شتر: این پوست، ضخیم و محکم است. میزان ضخامت آن به سن شتر و قسمتی از بدن که پوست از آن گرفته شده (مانند گردن یا زیر شکم) بستگی دارد. رنگ آن معمولاً خاکستری یا مشکی تیره است و گاهی خال‌هایی به رنگ خاکستری یا قهوه‌ای روی آن دیده می‌شود. در کل، رنگ آن تیره است.

پوست گوساله: این پوست در مقایسه با پوست شتر، معمولاً نازک‌تر است و رنگ آن متمایل به شیری یا سفید می‌باشد.

پوست بز: این پوست بسیار نازک است و در واقع کمی ضخیم‌تر از پوست بره می‌باشد. رنگ آن نیز قهوه‌ای روشن است.

کدام پوست برای تنبک بهتر است؟

پوستی که برای سازتان انتخاب می‌کنید، به صدایی که می‌خواهید و جنس تنبک شما بستگی دارد. به خاطر داشته باشید که در اصل، هیچ صدایی بد نیست؛ این سلیقه و حس شخصی شماست که یک صدا را دلنشین و صدای دیگری را ناخوشایند می‌داند. برای نمونه، برخی صدای زیر و تیز (مجلسی-خاطور) را می‌پسندند و برخی دیگر صدای بم و عمیق (کلاسیک) را ترجیح می‌دهند. معمولاً رایج‌ترین مسئله‌ای که درباره صدای تنبک پیش می‌آید، مربوط به صدای کر یا گرفته‌ی ساز است که در بیش‌تر موارد (حدود ۹۰٪) به جنس پوست و نحوه‌ی کشیدن آن برمی‌گردد.

انتخاب پوست تنبک:

انتخاب پوست برای تنبک به صدایی که می‌خواهید و جنس خود ساز بستگی دارد. به طور کلی هیچ صدایی بد نیست و این موضوع به مهارت و سلیقه شخصی شما هم مربوط می‌شود.

راهنمای انتخاب پوست تنبک:
۱. برای سازهایی که صدای تیز و بلند دارند، مانند ضرب زورخانه، معمولاً از پوست بسیار نازک گوساله یا پوست بز استفاده می‌شود.
۲. اگر تنبک شما چوب ضعیفی دارد، ایرادهای چوبی مانند گره زیاد در آن دیده می‌شود یا طوق داخلی اضافی ندارد، از پوست‌های ضخیم استفاده نکنید. چون ممکن است به ساز آسیب جدی بزند و در برخی موارد آن را کاملاً خراب کند.
۳. اگر به دنبال صدای بم و پرقدرت هستید، بهترین گزینه پوست ضخیم گوساله یا پوست ضخیم شتر است.
۴. اگر صدای تیز و روشن می‌خواهید، اولویت اول شما باید پوست نازک شتر باشد.