بیوگرافی مرتضی حنانه ، موسیقی دان به نام ایرانی
مرتضی حنانه، آهنگساز سرشناس ایرانی، با تلاشهای هنری ارزشمندش نقش بزرگی در پیشرفت موسیقی ایران ایفا کرد. در ادامه این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، بیشتر با زندگی و آثار این هنرمند آشنا خواهید شد.
بیوگرافی مرتضی حنانه
مرتضی حنانه در یازدهم اسفندماه سال ۱۳۰۱ در تهران به دنیا آمد. او از همان سالهای کودکی به موسیقی علاقهمند بود و هر وسیلهای که میتوانست صدا تولید کند، در اختیار میگرفت تا با آن ابزارهای سادهای بسازد که صداهای متنوعی ایجاد کنند.
خودش در این مورد میگوید:
«شاید در آن زمان توانایی من در این حد که آلات ساده و مبتدی موسیقی را بسازم نبوده اما به هر حال چیزهایی می ساختم که صداهایی همانند صدای باد، زوزه، صدای حیوانات و صدای عجیب و غریب تولید کنند.»
حنانه از سال ۱۳۱۳ به مدت چهار سال در هنرستان عالی موسیقی تحصیل کرد و زیر نظر غلامحسین مینباشیان، مبانی نظری و عملی موسیقی غربی را آموخت. در همان دوره، نواختن فلوت را نزد پیتر دولگف فرا گرفت.
در آن زمان، هنرستان موسیقی ده نوازنده از چکسلواکی را برای آموزش به هنرجویان استخدام کرده بود. مرتضی حنانه نیز یادگیری ساز هورن را زیر نظر یکی از همین استادان به نام رودولف اوربانتس آغاز کرد.
همکاری با ارکستر سمفونیک تهران
حنانه در ادامه فعالیتهای هنری خود به عنوان نوازنده اصلی هورن در ارکستر سمفونیک تهران مشغول به کار شد.
در سال ۱۳۳۲ خورشیدی و همزمان با برگزاری جشن هزاره بوعلی سینا، او این فرصت را یافت تا قطعات خود را با همراهی گروه کر و ارکستر سمفونیک، در برابر جمعی از شرقشناسان دعوتشده به این مراسم اجرا کند. این اجرا مورد تحسین چرولی، سفیر ایتالیا در آن زمان قرار گرفت و در نتیجه، بورسیه هنری کشور ایتالیا به حنانه اعطا شد. او برای ادامه تحصیل و پژوهشهای موسیقایی، به مرکز عالی موسیقی واتیکان رفت.
پس از اتمام دوره تحصیل در انستیتوی موسیقی واتیکان، به ایران بازگشت و آموزش سازبندی (ارکستراسیون) و همچنین مدیریت کلاس هورن در هنرستان عالی موسیقی را بر عهده گرفت.
او درباره دوران تحصیل در ایتالیا و بازگشتش به ایران چنین بیان میکند:
هنگامی که از ایتالیا به ایران آمدم، زیاد فکر کردم. حال زمانی بود که آن دانشی که آرزویش را داشتم به دست آورده بودم و فقط مانده بود، تصمیم بگیرم با آن دانش چه کار کنم و چه نوع موسیقی ارایه دهم.
اعزام به تریبون انترناسیونال آهنگسازان رادیو و تلویزیون
او در سال ۱۳۴۵ خورشیدی، به پیشنهاد رادیوی ایران و بر پایه دعوت یونسکو، به «تریبون انترناسیونال آهنگسازان رادیو و تلویزیون» فرستاده شد. در آنجا بخشهایی از اثر خود به نام ارتوریو را اجرا کرد که از رادیوی کشورهای ایرلند و سوئیس نیز پخش شد. پس از راهاندازی سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران، حنانه در جایگاه مشاور، کلاسهایی برای آموزش فنون به خوانندگان پایهگذاری کرد و همچنین یک ارکستر از سازهای ایرانی تشکیل داد.
کتاب گامهای گمشده
این پژوهشگر برجسته، فعالیتهای علمی و هنری دیگری نیز داشت که از جمله آنها میتوان به کاوش دربارهی ارتباط بین دستگاههای گوناگون موسیقی ایرانی و چگونگی ساختار آنها اشاره کرد. او با مطالعهی آثار نوشتاری مانند مقاصدالالحان و جامع الالحان عبدالقادر مراغهای، و نیز با بررسی دقیق ریشهی واژههای رایج در موسیقی و نحوهی پردهبندی سازهای ایرانی، به همراه مقایسهی موسیقی مناطق روم و یونان با موسیقی ایران، تلاش کرد تا ساختار و نظام ردیفهای موسیقی ایرانی را شناسایی کند. دستاورد این پژوهشها در کتابی با عنوان «گامهای گمشده» گردآوری شده است.
وفات
این هنرمند بزرگ سرانجام در روز ۲۴ مهرماه سال ۱۳۶۷، پس از یک دوره مبارزه با بیماری سرطان، دار فانی را وداع گفت. پیکر او در کنار امامزاده طاهر در شهر کرج به خاک سپرده شد.
