تاثیر موسیقی بر خلاقیت چگونه است؟
موسیقی روی بسیاری از کارهای ذهنی ما مانند یادآوری خاطرات، برنامه‌ریزی و انتخاب‌ها اثر می‌گذارد. به همین دلیل، پژوهشگران گمان کردند که ممکن است موسیقی بر خلاقیت انسان نیز تأثیر داشته باشد. پس از انجام تحقیقات مختلف، مشخص شد که این حدس درست است! در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، با تکیه بر یافته‌های علمی، به بررسی نقش موسیقی در پرورش خلاقیت کودکان و بزرگسالان می‌پردازیم.
تاثیر موسیقی بر خلاقیت چیست؟
عصب‌شناسی موسیقی
مطالعات علمی ثابت کرده‌اند که گوش دادن به موسیقی باعث می‌شود قسمت‌های مختلفی از مغز ما به کار بیفتند. برای مثال، بخشی که مربوط به تفکر و خلاقیت است، تحریک می‌شود. همچنین قسمتی از مغز که وظیفه درک و پردازش زبان را بر عهده دارد، با شنیدن موسیقی فعال می‌گردد. علاوه بر این، موسیقی به تقویت درک ما از فضا و زمان کمک می‌کند. در نتیجه، وقتی مغز ما این فعالیت‌های گوناگون را تجربه می‌کند، مانند یک ورزش مؤثر عمل کرده و قدرت خلاقیت ما را افزایش می‌دهد.
تاثر موسیقی بر خلق‌وقو
خلاقیت با روحیه خوب رابطه مستقیمی دارد. وقتی حالمان خوب است و ذهنمان آرام و بدون دغدغه، ایده‌های نو و خلاقانه بیشتری به سراغمان می‌آید. موسیقی، به‌ویژه اگر شاد باشد، می‌تواند نقش مهمی در بهبود حال و هوای ما داشته باشد. در یک مطالعه درباره تأثیر موسیقی بر خلاقیت، سه گروه مختلف مورد بررسی قرار گرفتند: گروهی که موسیقی شاد گوش داده بودند، گروهی که در سکوت به سر می‌بردند و گروهی که به سبک‌های دیگر موسیقی گوش می‌دادند. نتایج این تحقیق نشان داد افرادی که موسیقی شاد شنیده بودند، در مقایسه با دو گروه دیگر، از تفکر واگراتر و خلاقیت بیشتری برخوردار بودند.
تاثیر موسیقی بر تفکر انتزاعی
خلاقیت شما با نوعی تفکر به نام تفکر انتزاعی، ارتباط نزدیکی دارد. تفکر انتزاعی یعنی بتوانید چیزهایی را که به صورت فیزیکی در دسترس نیستند، درک کنید و از طریق حس‌های خود، اطلاعات جدید به دست آورید.
وقتی می‌خواهید یک ساز موسیقی یاد بگیرید، دقیقاً از همین نوع تفکر استفاده می‌کنید. علاوه بر این، باید بتوانید همزمان چند کار را با هم انجام دهید: نگاه کردن به نت‌ها، گوش دادن به صداها و نواختن ساز. این مهارت‌های چندگانه، در کنار هم، به رشد و تقویت خلاقیت شما کمک زیادی می‌کنند.
تاثیر یاد گرفتن یک ساز جدید
اگر می‌خواهیم خلاق باشیم، باید از منطقه راحتی خود قدم بیرون بگذاریم و راه‌های تازه را تجربه کنیم. نواختن یک ساز جدید، دقیقاً همین جسارت را در وجود ما بیدار می‌کند. وقتی شروع به یادگیری یک ساز می‌کنیم، با دنیایی از ناآشناها روبه‌رو می‌شویم. باید آماده باشیم تا روش‌ها و آموزش‌های مختلف را دریافت کنیم. همچنین، خود را در شرایطی جدید و ناشناخته محک می‌زنیم. بدیهی است که فراگیری موسیقی، می‌تواند قدرت خلاقیت را در کودکان و بزرگسالان تقویت کند.
تاثیر موسیقی بر خلاقیت در طول تاریخ
مدت‌ها قبل از آنکه دانشمندان به طور رسمی تاثیر موسیقی بر خلاقیت را بررسی کنند، افرادی بودند که به تجربه شخصی دریافته بودند موسیقی بر ایده‌پردازی و نوآوری آن‌ها اثر می‌گذارد. آلبرت انیشتین، فیزیکدان نابغه، یکی از این افراد بود. او که مهارت قابل توجهی در نواختن ویولن داشت، این کار را صرفاً یک تفریح ساده نمی‌دانست. انیشتین باور داشت که نواختن ویولن به طور مستقیم بر شیوه تفکر و حل مسائلش اثر می‌گذارد.
نمونه دیگر از باور به تاثیر موسیقی، پدیده‌ای به نام “اثر موتزارت” در دهه ۹۰ میلادی است. در آن زمان این باور رایج شد که گوش دادن به موسیقی موتزارت می‌تواند توانایی‌های ذهنی مرتبط با درک فضا و زمان را در افراد تقویت کند. اگرچه تحقیقات علمی بعدی نتوانست این ادعا را به طور کامل تایید کند، اما چیزی که روشن است این است که موسیقی قادر است بر برخی از کارکردهای ذهنی و فرآیندهای فکری ما تاثیر بگذارد.
حتی اگر به دوران باستان برگردیم، می‌بینیم که یونانیان نیز برای موسیقی اهمیت زیادی قائل بودند. آن‌ها معتقد بودند موسیقی به پرورش شخصیت، خودشناسی و رشد توانایی‌های خلاقانه کمک می‌کند.
