تکنیک تریل در موسیقی چیست؟

تریل که با نشان اختصاری «tr» شناخته می‌شود، یکی از اصطلاح‌های رایج در موسیقی است. هنگامی که این علامت روی یک نت قرار می‌گیرد، به این معناست که آن نت و نت بالایی‌اش باید پشت سر هم، با سرعت نسبتاً زیاد و در مدت زمانِ همان نت اصلی نواخته شوند. در ادامه این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با روش اجرای تریل در موسیقی آشنا خواهید شد.

تکنیک تریل در موسیقی چیست؟

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، تریل‌ها باید با سرعت زیاد نواخته شوند. گاهی اوقات، این تریل‌ها با سرعت یک زینت یا حتی یک تک‌نُتِ ترمولو اجرا می‌شوند. در چنین شرایطی، صدای تریل به ویبراتو نزدیک می‌شود.
اگر قصد داشته باشیم نُت بالایی تریل را عوض کنیم، از علامت‌های تغییردهنده مانند بمل (b) استفاده می‌کنیم و آن علامت را در بالای نشانهٔ تریل قرار می‌دهیم.
گاهی نیز یک خط موج‌دار بعد از علامت تریل کشیده می‌شود و تا ابتدای نُت بعدی ادامه پیدا می‌کند.

نکاتی در مورد تریل

نشانه آغاز تریل

امروزه تریل از خودِ نت اصلی شروع می‌شود، اما در گذشته — تا دوره آهنگسازانی مانند هایدن و موتسارت — معمولاً تریل از نت بالاتر آغاز می‌گردید.
اگر آهنگسازی امروز بخواهد تریل از نت بالاتر شروع شود، یک نت کوچک و کوتاه (که به آن پیشای کوتاه یا آوجیاتورا می‌گویند) را دقیقاً قبل از نت اصلی قرار می‌دهد.

نشانه پایان تریل

معمولاً تریل روی خودِ نت اصلی به پایان می‌رسد. گاهی در انتهای تریل، یک حرکت تزیینی کوچک به نام «گروپتو» وجود دارد که نت اصلی را به نتی که بعد از آن می‌آید، متصل می‌کند.

تعداد نُت‌های تریل

تعداد دفعاتی که نت اصلی و نت بالاتر در تریل تکرار می‌شوند، به سلیقه نوازنده و درک او از حس و حال قطعه بستگی دارد. طبیعی است که یک نت کشیده و بلند در یک قطعه آرام، به تکرارهای بیشتری نیاز دارد تا یک نت کوتاه در یک قطعه سریع.

تریل در موسیقی یکی از تکنیک‌های تزئینی و سریع است. در این روش، نوازنده به سرعت و پشت سر هم بین نت اصلی و نت بالاتر (یا گاهی پایین‌تر) آن حرکت می‌کند. این حرکت رفت و برگشتی سریع، حالتی لرزان و درخشان به صدا می‌دهد.

می‌توانید آن را شبیه به یک تزیین سریع و زیبا روی خط اصلی ملودی تصور کنید. تریل معمولاً با علامت “tr” یا گاهی یک خط موجی کوچک روی نت در نت‌نویسی نشان داده می‌شود.

مدت زمان اجرای تریل و سرعت آن بستگی به سلیقه نوازنده، سبک قطعه و دوره تاریخی آن دارد. این تکنیک در بسیاری از سبک‌های موسیقی، از کلاسیک گرفته تا انواع دیگر، برای افزودن زیبایی و حالت‌های احساسی به کار می‌رود.

اجرای تریل چگونه است؟

وقتی مشغول تمرین و یادگیری تریل هستید، بیشتر از توجه به سرعت، باید با تمرکز و دقت این کار را انجام دهید.
به جای نواختن نت‌ها با سرعت بالا (مانند دولاچنگ)، سعی کنید ابتدا آن‌ها را آرام و کشیده (مانند نت سیاه) اجرا کنید و بعد از اینکه کاملاً مسلط شدید، به تدریج و قدم به قدم سرعت خود را بالا ببرید.
تریل‌ها در واقع شکلی از بیان هنری و ظریف در نوازندگی هستند. بعضی نوازندگان فقط وقتی در نت‌نویسی علامت تریل وجود دارد آن را می‌نوازند، اما برخی دیگر با افزودن تریل‌های دلخواه، قطعات را زیباتر کرده و مهارت خود را نشان می‌دهند.
موسیقیدانان دوره باروک — که درک عمیقی از فضای موسیقی زمان خود داشتند — با کمک تریل‌ها، حتی در کوچک‌ترین فرصت‌ها نیز بداهه‌نوازی می‌کردند.

شیوه‌ی اجرای تریل در سازها

**پیانو:**
در پیانو، هرچند می‌توانید تریل را با هر دو انگشت دلخواهی اجرا کنید، اما پیشنهاد می‌شود از انگشتان قوی‌تر (معمولاً انگشت دوم و سوم) استفاده کنید. به سرعت بین دو نت رفت و برگشت ایجاد کنید و در پایان، تریل را روی نت اصلی به پایان برسانید.

**سازهای زهی و بادی چوبی:**
وقتی روی این سازها تریل می‌زنید، انگشت شما باید روی نت پایینی ثابت باشد و بعد به سرعت نت بالایی را اجرا کنید؛ چه روی دسته‌ی سازهای زهی و چه روی کلیدهای سازهای بادی چوبی. بهتر است تریل را ابتدا با سرعت کم شروع کنید و بیشتر روی درستی و دقت اجرا تمرکز داشته باشید.

**سازهای دارای فرت (مانند گیتار):**
روی سازهایی مثل گیتار یا گیتار بیس، تریل با دو تکنیک «هامرآن» (فشار دادن ناگهانی سیم) و «پول‌آف» (کشیدن انگشت برای صدادهی) انجام می‌شود. به این شکل که ابتدا یک نت را با انگشت اشاره روی دسته نگه می‌دارید و بعد با انگشت دیگر (مثلاً انگشت وسط یا حلقه) روی فرت بالاتر ضربه می‌زنید تا صدای نت بعدی بلند شود و تریل یک پله بالاتر از نت اصلی اجرا شود.

در همه‌ی این روش‌ها، نکته‌ی کلیدی این است که تمرین را آهسته و با دقت آغاز کنید و به مرور زمان سرعت خود را افزایش دهید.