فرم موسیقی توکاتا چیست؟
توکاتا یک قالب موسیقایی است که از قرن شانزدهم میلادی شناخته شده است. اگر کنجکاو هستید که با ویژگی‌ها و گذشته این سبک موسیقی آشنا شوید، در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس همراه ما بمانید.
فرم موسیقی توکاتا
توکاتا یک قطعه موسیقی است که نام آن از واژه ایتالیایی “toccare” گرفته شده و به معنای “لمس کردن” است. اما این سبک در موسیقی چه ویژگی‌هایی دارد؟
توکاتا معمولاً برای سازهای کلاویه‌ای و زهی ساخته می‌شود و ساختاری آزاد، خلاقانه و گیرا دارد. از مشخصه‌های اصلی آن می‌توان به آکوردهای غنی، هارمونی‌های پیچیده، ملودی‌های تند و همچنین بخش‌های سریع و چالش‌برانگیز اشاره کرد. اجرای این قطعات نیازمند سرعت و دقت بالای نوازنده است و در واقع، توکاتا فرصتی است تا هنرمند مهارت و تسلط خود را به نمایش بگذارد.
در گذشته، توکاتا برای سازهای مختلفی خلق می‌شد، اما به تدریج شکل تکنوازی به خود گرفت و بیشتر به سازهای کلاویه‌ای مانند ارگ و پیانو اختصاص یافت.
تاریخچه‌ای از توکاتا
سبک موسیقی توکاتا نخستین بار در دوره رنسانس و در شمال ایتالیا به وجود آمد. از ساخته‌های مهم این سبک در دهه ۱۹۵۰ میلادی، می‌توان به کارهای آهنگسازانی چون کلودیو مرولو، آندریا و جیووانی گابریلی، آدریانو بنچیری و لوزاسکو لوزاسکی اشاره کرد. هانس لئو هاسلر این قالب موسیقی را به آلمان برد و در آنجا بیش از هر جای دیگر رشد کرد، تا جایی که حدود صد سال بعد در آثار یوهان سباستیان باخ نیز دیده شد.
در دوره باروک، توکاتا با آهنگسازانی مانند جیرولامو فرسکوبالدی شکل تازه‌ای گرفت. در توکاتای این دوره، ویژگی‌هایی مانند حرکت‌های سریع و پیاپی سیم‌ها و بخش‌های بداهه‌نمای آشکاری داشت. از مشهورترین توکاتاهای این دوره، آثار باخ به‌ویژه توکاتای ب.و. فاو ۵۶۵ است.
پس از دوره باروک، از محبوبیت توکاتا کاسته شد، ولی نمونه‌های درخشان دیگری نیز پدید آمد. در دوره رمانتیک، رابرت شومان و فرانتس لیست هر یک قطعه‌ای برای پیانو در این سبک نوشتند. همچنین در آغاز سده بیستم، آهنگسازانی مانند پروکوفیف و آرام خاچاتوریان نیز هریک یک توکاتا برای پیانو تنها خلق کردند.
