معرفی سازهای ابداعی حسین عیلزاده

حسین علیزاده یک آهنگساز، موسیقیدان، استاد ردیف، محقق و نوازنده چیرهدست تار و سهتار است. این هنرمند برجسته، موفقیتهای فراوانی در سطح کشور و جهان به دست آورده است. علیزاده سه بار برای آلبومهای «فریاد»، «بیتو به سر نمیشود» و «به تماشای آبهای سپید» کاندیدای دریافت جایزه معروف گرمی شده است. همچنین او برنده جایزه دوسالانه موسیقی آسیا گردیده و از پذیرش نشان شوالیه هنر و ادب کشور فرانسه انصراف داده است. در داخل ایران نیز، حسین علیزاده با دریافت چندین سیمرغ بلورین در جشنواره فیلم فجر، رکورددار کسب جایزه برای بهترین موسیقی متن میباشد.
گذشته از این افتخارات، باید به نوآوریهای چشمگیر او نیز اشاره کرد. سازهایی که حسین علیزاده ابداع کرده است، نشان از خلاقیت، سلیقه هنری و جسارت بالای او دارند. به همین دلیل در این نوشته میخواهیم به طور ویژه به معرفی و بررسی این سازهای منحصر به فرد بپردازیم. برای مطالعه مطالب بیشتر درباره این هنرمند، میتوانید به وبلاگ آرین لوتوس مراجعه کنید.
سازهای ابداعی حسین علیزاده
۱. سلانه
سلانه یک ساز تازهای است که توسط حسین علیزاده و با همکاری سیامک افشاری ساخته شده است. این ساز از نظر خانواده به سازهایی مانند تنبور، بربط و سهتار نزدیک است. شبیه به تنبور است، اما دستهاش بلندتر میباشد. دلیل اصلی ساخت این ساز، استفاده از سیمهای واخوان برای غنیتر کردن و افزایش حجم صدا، و همچنین دستیابی به نتهای بمتر بود.
پیشینه این ساز به سده شانزدهم و دوران رنسانس بازمیگردد که با نام «کلاسیکن» شناخته میشد. بعدها نمونههای شرقی آن نیز ساخته شد. براساس نگارههای تاریخی، این ساز در گذشته سه سیم و سه گوشی داشت و نوازندگان با افزودن سیمهای اصلی، صداهای بمتری تولید میکردند.
امروزه سلانه دارای دوازده سیم است: شش سیم اصلی برای نواختن ملودی و شش سیم دیگر برای ایجاد طنین و تقویت رزونانس صدا به کار میروند. حسین علیزاده پس از ساخت این ساز در سال ۲۰۰۳، آلبومی با نام «سلانه» منتشر کرد و در چهار قطعه به نامهای مهتاب، پگاه، آفتاب و شامگاه، در دستگاههای بیات اصفهان، سهگاه، بیات کرد و افشاری با آن بداههنوازی کرد. واژه سلانه به معنای آرام و آهسته است و دلیل این نامگذاری، ورود تدریجی و آرام این ساز به دنیای موسیقی و پر کردن جای خالی آن بود.
۳. شور انگیز
شورانگیز یکی دیگر از سازهای تازهای است که حسین علیزاده در ساخت آن نقش داشته است. البته این ساز در ابتدا به درخواست علی تجویدی و به دست ابراهیم قنبری مهر ساخته شد. پس از سالها، حسین علیزاده نیز تغییراتی در آن ایجاد کرد و سازی با نام شورانگیز پدید آورد. این ساز از خانواده سازهای زهی است و شباهتهایی به تنبور، تار و سهتار دارد؛ اما کاسهٔ آن از سهتار کمی بزرگتر است. شورانگیز دارای ۶ سیم و ۲۴ پرده است و محدوده صدای آن از نت دو تا می کرن میباشد. حسین علیزاده در بسیاری از کارهای خود مانند باده تویی، ماه و مه و نوای نور، با این ساز نواخته است.













































