چه سازهایی در موسیقی جاز نواخته میشوند؟
جاز یکی از سبکهای مشهور موسیقی در جهان است. در این سبک، از سازهای گوناگونی برای نواختن استفاده میشود. در این نوشته از وبلاگ آرین لوتوس، فهرستی از سازهای رایج در موسیقی جاز را با شما به اشتراک میگذاریم. امیدواریم این مطلب برای شما مفید باشد.
چه سازهایی در موسیقی جاز نواخته میشوند؟
جَز (به انگلیسی Jazz) یک سبک موسیقی است که در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم توسط سیاهپوستان آمریکا به وجود آمد. از مشخصههای اصلی این موسیقی، استفاده از نتهای غمگین است که در اصطلاح فنی به آنها Blue Notes میگویند. همچنین ریتمهای نامتقارن، ضربهای کشیده و کوتاه، تغییرات ناگهانی در شدت صدا، گفتگوی بین سازها، چندریتمی و به ویژه بداههنوازی از دیگر ویژگیهای مهم جَز است. این سبک را نخستین فرم هنری میدانند که در ایالات متحده آمریکا شکل گرفته است.
در موسیقی جَز، سازهای بادی مانند ساکسیفون و ترومپت نقش اصلی را ایفا میکنند و در ابتدای پیدایش این سبک، تنها از چنین سازهایی استفاده میشد. اما رفتهرفته سازهای دیگری نیز به آن افزوده شد و امروزه در یک گروه جَز، سازهایی مانند پیانو، گیتار و بسیاری سازهای دیگر نیز در کنار سازهای بادی دیده میشوند.
ترومپت
ترومپت بیش از هر ساز دیگری با موسیقی جاز عجین شده است. از همان روزهای آغازین پیدایش سبک جاز، این ساز نقش محوری و اساسی در این موسیقی داشته و تا به امروز نیز این جایگاه را حفظ کرده است. ترومپت در دسته سازهای بادی برنجی قرار میگیرد.
کرنت
کرنت خیلی شبیه به ترومپت است، ولی صدای نرمتر و ملایمتری دارد. در اصل، کرنت یک ساز بادی برنجی است و اگر کسی در نواختن آن مهارت داشته باشد، میتواند صدایی شبیه به خواندن از آن تولید کند.
ساکسوفون
ساکسوفون یکی از پرحرارتترین سازها در موسیقی جاز به شمار میرود. از همان روزهای آغازین شکلگیری جاز تا به امروز، به خاطر صدای نرم و قابل تغییرش، همیشه نقش مهمی در این سبک موسیقی ایفا کرده است. این ساز تنها قادر است در هر لحظه یک نت را بنوازد، بنابراین معمولاً برای اجرای ملودی اصلی یا بخشهای سولو به کار میرود و اغلب به صورت تکنوازی نیز شنیده میشود.
ترومبون
ترومبون یکی از سازهای بادی است که جنس آن از برنج میباشد، درست مانند ترومپت. این ساز از اولین روزهای شکلگیری موسیقی جاز در آن حضور داشته است. در سبک سویینگ، ترومبون نقشی کلیدی و ضروری ایفا میکرد، اما با رواج سبک بیباپ، کاربرد آن در گروههای موسیقی کمرنگتر شد.
در موسیقی جاز، معمولاً نواختن ملودی اصلی بر عهده سازهایی مانند ترومپت، ساکسوفون، ترومبون و کلارینت است. در مقابل، سازهایی مثل پیانو، گیتار و درامز بیشتر به همراهی و ایجاد ریتم میپردازند.
پیانو در جاز
پیانو در بخش ریتم موسیقی جاز، سازی همهکاره محسوب میشود. به دلیل توانایی بالا در نواختن ملودی و هارمونی، از همان روزهای آغازین پیدایش سبک جاز، یکی از سازهای اصلی این موسیقی بوده است. این ساز همراه با گیتار، وظیفه همراهی و پشتیبانی از گروههای جاز را بر عهده دارند.
هماهنگی بین گیتار و پیانو در موسیقی جاز بسیار مهم است. یک نوازنده برای انتقال حس واقعی جاز به شنونده، باید راههای هماهنگ کردن این دو ساز را به خوبی بلد باشد. کار اصلی نوازنده پیانو این است که آکوردها را به شکلی پویا و ریتمیک اجرا کند.
گیتار
در روزهای نخستین پیدایش موسیقی جاز، نوازندگان بیشتر گیتارهای آکوستیک مینواختند. اما با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، گیتار الکتریک جایگاه مهمی در این سبک موسیقی پیدا کرده است. امروزه اغلب میبینیم که گیتار الکتریک در گروههای جاز به کار میرود. نوازندگان جاز معمولاً نوعی گیتار به نام هالوبادی را انتخاب میکنند، زیرا صدای شفاف و رسایی دارد.
درامز
درامست نقش حیاتی در بخش ریتم موسیقی جاز ایفا میکند و مانند نیروی محرکهای است که تمام گروه را پیش میبرد. در مقایسه با دیگر سبکها، درامست در جاز معمولاً از تعداد سازهای کمتری تشکیل میشود. طبل اسنیر با چوبهای مخصوص نواخته میشود و صدایی تیز و مشخص تولید میکند. در کنارههای این مجموعه، معمولاً یک سنج کرش قرار دارد که برای تأکید بر لحظههای اوج به کار میرود و یک سنج راید که به صورت مداوم نواخته میشود تا بافت صوتی کلی را غنیتر کند.
کنترباس (دوبل باس)
در روزهای نخستین شکلگیری موسیقی جاز در شهر نیوارلئان، گروههای موسیقی متشکل از سیاهپوستان در اجراهای خود از ساکسوفون باس بهره میبردند. اما زمانی که جاز راه خود را به بارها و کلوپهای شبانه باز کرد، ساکسوفون باس به تدریج کنار گذاشته شد و کنترباس جای آن را گرفت. در سبک جاز، نوازندگان دیگر از آرشه برای نواختن کنترباس استفاده نمیکنند، بلکه آن را با تکنیک پیتزیکاتو (کندن سیمها با انگشت) مینوازند.
