آشنایی با مفهوم پاساژ در موسیقی
پاساژ در موسیقی به قطعهای گفته میشود که گاهی به تنهایی و مستقل اجرا میشود و گاهی بخشی از یک اثر بزرگتر است. معنای واژهی پاساژ در فرهنگ لغت، گذر یا راه عبور است. در این بخش از وبلاگ آرین لوتوس، بیشتر با کاربرد و مفهوم پاساژ در موسیقی آشنا خواهید شد.
مفهوم پاساژ در موسیقی
در آموزش موسیقی، پاساژ (بدون در نظر گرفتن مفهوم تخصصیتر آن) به بخشی از یک قطعه موسیقی گفته میشود که مانند یک پل، دو قسمت اصلی و مهم قطعه را به هم وصل میکند.
گاهی اوقات هم این واژه به قسمتهایی از موسیقی اشاره دارد که بیشتر برای نمایش مهارت و چابکی نوازنده در اجرا به کار میرود، تا بیان ایده یا خلاقیت هنری.
مثلاً اجرای یک سری نت پشت سر هم مانند گام یا آرپژ در میان قطعه را میتوان یک پاساژ نامید. در واقع پاساژ، دو بخش کلیدی موسیقی را با حرکتی پیوسته و ردیفی از نتها به هم متصل میکند.
یک معنای دیگر پاساژ در دانش هارمونی مطرح است. در آنجا، نت پاساژ، یک حرکت پرشی را به یک حرکت آرام و قدمبهقدم تبدیل میکند.
گاهی پاساژها حالت نمایشی و تکنیکی پیدا میکنند که نوازنده از آنها برای نشان دادن تسلط و virtuosity خود استفاده میکند.
در موسیقی ردیف ایرانی نیز، گذرها یا پاساژها معمولاً برای ایجاد ارتباط بین دو جمله یا دو گوشه موسیقیایی به کار میروند.
به گفته یکی از موسیقیدانان بزرگ، پاساژها برای موسیقی پاپ مانند سقف برای یک خانه هستند.
در واقع، پاساژ تغییری است که در بخشهای ریتمی (مثل درام) یا ملودیهای یک آهنگ ایجاد میشود تا فضای قطعه را از یکنواختی خارج کند.
اصولا پاساژ ها به دو گونه هستند:
۱ – پاساژ ریتمی: این بخش طوری طراحی میشود که ریتم اصلی قطعه (مخصوصاً درامها) را دگرگون کند. این نوع، رایجترین گونه پاساژ به شمار میرود.
۲ – پاساژ ملودیک: در این نوع، پاساژ به شکلی ساخته میشود که تغییراتی در ریتم صداهای آکورد یا هارمونیهای قطعه پدید آورد.
